Rơbêh kơ 1 blan anai, mơnuih hyu blơi sĭ lăi pơthâo na nao hăng ơi Lê Văn Thành ƀơi plơi Phước Hòa, să Ea Yông, tơring glông Krông Pač, tơring čar Dak Lak pioh pơsit nua sầu riêng amăng kual pla prong rơbêh kơ 2 ektar mơ̆ng ñu. Tui anun mơn ơi Lê Văn Thành brơi thâo, khă nua ƀing hyu blơi lĕ lu, pơplih mơ̆ng 70.000-85.000 prăk sa kg kơ djuai sầu riêng Dona samơ̆ ñu ăt ƀu sĭ mơn.

 “Ră anai ƀơi anai lăi hrŏm gơñu ăt pơsit lu nua mơn. Hăng sang anô̆ dô̆ năng ai ñu mơ̆ng 5 truh 10 hrơi pơphun pĕ sĭ lĕ sang anô̆ mơ̆ng pơsit nua kiăng djă pioh anô̆ klă hiam hloh kơ bơyan sầu riêng anai hăng pioh glăi kơ nua hơđong hloh”.

Hăng sa amăng 2 bôh anih anom mơ̆ng Dak Lak dưi hmâo Anom wai lăng bôh thâo ia rơgơi, Ding jum kơsem min hăng bôh thâo phrâo măi mok pơsit hră tŭ yap “Anăn sầu riêng grŭp”, tơring glông Krông Pač glăk gir run pơdŏng, pơtŏng sit anăn păn hluai tui anô̆ klă hiam sầu riêng. Ơi Trần Hồng Tiến, Khua git gai Ping gah tơring glông brơi thâo, hăng kual lŏn rơbêh kơ 8.000 ektar, bơyan anai, pơkă lăng hlâo mrô sầu riêng đơ đam tơring glông hmâo rơbêh kơ 92.000 tơn. Hăng mă tŭ tơlơi găn rơgao bruă hlâo adih sa dua añrông phun sầu riêng mơ̆ng Việt Nam hmâo bơnah dêh čar Khač tla glăi yua ƀu djơ̆ tui hơdôm tơhnal pơkă anô̆ klă hiam pioh sĭ kơ dêh čar tač rơngiao, tơring glông glăk kơtưn bruă anai.

 “Tơring glông glăk đing nao črâo ba kơtưn wai lăng mrô kual pla. Biă ñu khom hmâo tơlơi čih djă pioh bruă pla tui tơhnal pơkă pơhlôm. Dua lĕ ƀing gơmơi ăt glăk đing nao mơn kơtưn pơsur mơnuih ƀôn sang pla sầu riêng tui hơdră pơhlôm ba glăi anô̆ klă hiam, arăng đăo kơnang klă hloh kah mơ̆ng pơhlôm pơđĭ kyar sầu riêng sui thun”.

Đơ đam tơring čar hmâo 23 bôh anom anung gơnam hăng 68 kual pla hmâo pơsir mrô pioh sĭ kơ dêh čar tač rơngiao. Dua tơring glông dưi hmâo Anom wai lăng bôh thâo ia rơgơi pơsit tŭ yap hmâo rơkâo mă anăn sầu riêng grŭp lĕ Krông Pač hăng Čư̆ Mgar. Dua tơring glông glăk pơjing akô̆ bruă ngă hră pơgang anăn păn lĕ Krông Ƀuk hăng Ea Hleo. Tui hăng ơi Nguyễn Văn Hà, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar tơring čar Dak Lak, anai lĕ phun akha pioh tơring glông anăp nao dong pơđĭ kyar bruă pla sầu riêng kơjăp sui thun djơ̆ tui tơlơi rơkâo bruă blơi sĭ. Yua anun, bruă gơgrong mơ̆ng bơnah wai lăng kơnuk kơna, hrŏm hăng bruă đing nao truh kual pơkă, wai lăng mrô kual pla, anih anom anung gơnam, pơphun pơlir hơbit... tơring čar biă ñu đing nao truh wai lăng anô̆ klă gơnam tam.

 “Mơ̆ng bơnah kơnuk kơna, ƀơi gưl tơring glông hăng gưl tơring čar ƀing gơmơi pel ĕp hơdôm anô̆ đôm glăi jrao yua amăng đang hmua, ăt kah hăng sa dua anih anom pioh djru bruă wai lăng kiăng tañ hmâo tơlơi lăi pơthâo glăi. Bĕ tơlơi ba truh pơ̆ guai dêh čar laih anun ba glăi. Tơlơi anai răm rai prong biă, ƀu kơnong kơ răm rai gah bơwih ƀong ôh mơ̆ ñu dô̆ bơdjơ̆ nao đăo kơnang dong hăng lu mơta tơlơi pơkon dong”.

Kiăng pơhlôm hơđong amăng bơyan pĕ bôh sầu riêng, gong gai tơring glông hrŏm hăng khul kông ang hơdôm bôh tơring glông amăng tơring čar Dak Lak hmâo pơjing, pok pơhai kơčăo bruă kơtưn bruă hrưn đĭ pơgang, pơgăn ƀing ngă soh hăng hơdôm bruă ngă soh amăng bơyan sầu riêng thun 2024. Hrŏm hăng anun pel ĕp anih dưm, hyu tir wai lăng hơdôm anih anom, biă ñu hơdôm blah đang sầu riêng ataih mơ̆ng sang mơnuih ƀôn sang, lăng tui hơdôm bruă pĕ pơhrui, sĭ sầu riêng, pơjing grŭp djru pĕ pơhrui hăng sĭ sầu riêng. Đại tá Trần Quang Hiếu, Kơ-iăng Khua Kông ang tơring čar Dak Lak brơi thâo:

 “Ƀing gơmơi amra gơgrong hlâo tơlơi, gum hrŏm hăng hơdôm gơnong bruă kơtưn wai lăng kơnuk kơna kơ hơđong bơwih ƀong, biă ñu lĕ bơdjơ̆ nao mrô kual pla, mrô anung gơnam hăng hơdôm tơlơi leč pơdar amăng sĭ mơdrô dong. Hăng hmao thâo pơsir tơpă hơdôm mơnuih hmâo bruă ngă klĕ dop. Kơtưn wai lăng kơnuk kơna gah bruă rô nao rai hăng dêh čar arăng, jơlan nao rai, wai lăng bruă sĭ mơdrô hmâo tơlơi gal pioh pơhlôm hơđong ƀơi tơring glông”.

Tơring čar Dak Lak ră anai hmâo giăm truh 33.000 ektar đang pla sầu riêng, amăng anun hmâo năng ai ñu 16.000 ektar đang hmâo bôh pioh sĭ, anun lĕ tơring čar hmâo lŏn pla sầu riêng prong hloh đơ đam dêh čar. Thun 2023, sầu riêng Dak Lak hmâo 285.000 tơn hăng thun anai pơkă lăng hlâo amra hmâo rơbêh kơ 300.000 tơn. Kiăng djơ̆ tui tơlơi kiăng sĭ kơ dêh čar tač rơngiao, Dak Lak khom pơđĭ dlông hloh dong bôh thâo wai lăng, pơphun pla pơkra mơ̆ng sa dua bôh anom mă bruă hrŏm, grŭp mă bruă hrŏm; Wai lăng klă mrô kual pla; Kơtưn lăi pơhing pơđĭ dlông tơlơi pơmin mơ̆ng mơnuih ƀôn sang kơ tơhnal pơkă klă mơ̆ng phun./.