Akŏ bruă jơlan ter bơwih ƀong huă gah Ngŏ plơi prong Pleiku glông 15 km, tuh pơ alin rơbêh 1.300 klai prăk, djru tơkuh nao rai plơi prong hăng hơdôm boh tơring glông Đăk Đoa, Chư Pah, găn nao hơdôm anih čuă ngui hmư̆ hing amăng tơring čar. Jơlan pơanăn “jơlan ter bơwih ƀong huă” brơi ƀuh tơring čar čang rơmang prong biă mă nao akŏ bruă anai, samơ̆ ră anai akŏ bruă glăk pơƀuh brơi kơ bruă man pơkra kaih.

Mah man pơkra mơng rơnuč thun 2022, čang rơmang ară jơlan anai amra pok tong krah thun 2025, samơ̆ truh ră anai bruă man pơkra, dưm truă ƀơi ring bruă anai phrâo kơnong 46%, jao prăk tuh pơ alin giăm 740 klai prăk. Tui ơi Phạm Xuân Điệp-Khua khul wai lăng akŏ bruă tuh pơ alin man pơdong tơring čar Gia Lai, anom bruă glăk gir run pơsir hĭ bruă anai:

“Hluai tui tơlơi git gai mơng Kơnuk kơna hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar, tui akŏ bruă thun anai, kiăng jao ƀiă biă mă ñu 95%. Hluai tui hơnong pơkă anun, khul wai lăng ăt hơmâo tơlơi git gai tong ten hăng rĭm akŏ bruă phara, sit biă ñu lĕ hăng hơdôm ring bruă phun kiăng pơhlôm pơgiong hơnong pơkă jao prăk amăng thun anai. Kơ hơdôm tơlơi tơnap tap, gun găn ƀơi hơdôm ring bruă ăt hơmâo pơsir hĭ laih”.

Ƀơi tơring glông Chư Pah, prăk jao tuh pơ alin man pơdong kaih ƀiă. Amăng abih tih 117 klai prăk amăng thun 2025, tơring glông phrâo jao rơbêh 3 klai prăk, kơnong rơbêh 2% tui mrô pơkă. Hơdôm akŏ bruă man pơdong ƀơi Chư Pah, lu hloh ring bruă tŏ ngă tui; hơdôm akŏ bruă phrâo ăt glăk dŏ tơguăn ngă hră pơ-ar. Ơi Đặng Thái Huy-Khua khul wai lăng akŏ bruă tuh pơ alin man pơdong tơring glông Chư Pah (Gia Lai) brơi thâo, ha bơnah ngă tơnap tap lĕ yua bơdjơ̆ nao bruă pơmut hơdôm anih anom mă bruă, anih anom ƀơi tơring glông:

“Ăt yua phrâo pơmut anih anom tui hră git gai mơng tơring čar lĕ brơi pơdơi ngă sa, dua ring bruă hăng bơdjơ̆ nao gưl să, khul wai lăng ăt kaih jao prăk tuh pơ alin. Pơ anăp anai amăng blan 5, blan 6 anai khul wai lăng amra pơsit tong hơdôm anom bruă man pơdong kiăng đĭ tui mrô prăk mơng tơring glông”.

Tơring čar Gia Lai hơmâo jao tuh pơ alin pơđĭ kyar rơbêh 4.500 klai prăk, hơmâo wŏt rơnoh prăk thun 2025 hăng prăk mơng thun 2025. Amăng anun, ngăn drăp ƀon lan rơbêh 2.600 klai prăk, dŏ glăi lĕ ngăn drăp gơnong glông giăm 1.900 klai prăk. Samơ̆, truh ră anai ăt dŏ 12 boh tơring glông, plơi prong aka ƀu kah pơpha abih akŏ bruă tuh pơ alin man pơdong hơmâo jao, ngă kơ mrô prăk jao kơnong rơbêh 10%, mrô aset hloh pơhmu hăng tơlơi rơkâo ba tơbiă.

Ƀơi anăp kơ tơlơi sit nik anai, tơring čar Gia Lai glăk pok pơhai ha amăng plĕ khut khăt lu hơdră bruă. Amăng anun akŏ pơjing 4 grup ngă bruă yôm phăn yua ƀing kơ-iăng khua apăn akŏ tơring čar git gai. Hơdôm grup anai đing nao pơtrut pơsur bruă pơhrui glăi lŏn mơnai, pơplih pơkra tơlơi pơkă duh glăi prăk hăng kah pơpha prăk lăp djơ̆. Hăng tơlơi gir run kơtang hloh hăng tơlơi mut hrŏm ha amăng plĕ mơng tơring čar truh ƀon lan, Gia Lai glăk ƀơƀrư̆ pơsir hĭ hơdôm tơlơi gun amăng jao prăk tuh pơ alin man pơdong. Ơi Rahlan Chung-Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai lăi pơtong:

“Gơnong glông glăk hơmâo hơdôm jơlan gah pok pơhai tŭ yua hơdôm akŏ bruă tuh pơ alin man pơdong. Tơring čar hơmâo pơojing hơdră bruă hăng hơmâo akŏ bruă pok pơhai ngă tui tơlơi anai. Pel ĕp glăi hăng jak iâu pok pơgôp prăk kak kiăng tŏ tui mă yua ngăn rơnoh laih dong pok phư hăng pơsir hĭ hơdôm tơlơi gun. Ngă hiưm pă djop tơlơi dưk amăng ƀon lan dưi tŏ tui klă hloh kiăng jak iâu pơgôp, gum tơngan hrŏm hăng gong gai ƀon lan kiăng ngă tui hơdôm tơlơi črâo trun amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, anai lĕ sa amăng hơdôm bruă yôm phăn biă mă”./.