Amăng bơyan không phang pơ-iă kơtang ƀơi kual Dak kơdư, yă Lê Thị Ân, dŏ ƀơi ƀut plơi rơma, să Buôn Chóa, tơring glông Krông Nô, tơring čar Dak Nông nao lăng hmua pơdai kơ sang anŏ ñu hlâo kơ yuă hơpuă. Vač lăng pơdai, yă Ân sư̆ rơbư̆. Pơjeh pơdai hiam ST24 hơdôm thun hlâo anun lêng kơ pơhrui glăi lu hloh, mơ̆ thun anai aka ƀu thâo yua hơget ôh, pơdah hơbô, rơngiă giăm abih mơtăm:
“Rĭm thun pơhrui mơng ha tơ̆n truh pơ ha tơ̆n mơkrah sa ar, samơ̆ thun anai kơnong 2 tă sa ar. Thun anai năng ai ñu rơngiă abih, tơlơi anai amra ngă huač hơdôm rơtuh klăk prăk mơtăm”.
Hrŏm hăng hmua pơdai yă Ân, hmua pơdai 8 ar mơng sang anŏ ơi Đàm Văn Hội ăt tui anun mơn:
“Aka ƀu hơmâo thun hơpă pơjeh pơdai răm rai tui hăng anai. 8 ar mơ̆ pơhrui glăi 60 kơsăk akă đôč, kar hăng thun hlâo bơyan puih phang pơhrui glăi 160 kơsăk. Sa kơsăk anai kơtrâ̆o 47-48 kg. Tui anun 3 bơnah rơngiă abih 2 bơnah laih”.
Yă Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Buôn Chóa, tơring glông Krông Nô, tơring čar Dak Nông brơi thâo, hơmâo 221 ektar amăng abih bang 700 ektar hmua pơdai amăng să ră anai hla kơñĭ, ƀu rôh hăng hơbô, pơhrui glăi hrŏ trun giăm 50%. Anai lĕ 2 pơjeh pơdai anun lĕ ST24 hăng ST25 ƀuh hơbô. Tui sem lăng blung hlâo, ba truh kơ bruă pơdai kơñĭ hla, ƀu rôh hăng hơbô yua bơbeč mơng ayuh hyiăng pơplih sat:
“Tui sem lăng blung a lĕ yua ayuh hyiăng, yua amăng hrơi blan pơdai glăk rôh, tui pơkă lăng mơng anom bruă wai lăng ayuh hyiăng Dak Lak, anai lĕ hơdôm hrơi ayuh hyiăng trun mơng 15-19 độ C, rơ-ơ̆ đơi ngă kơ pơdai ƀuh dưi rôh ôh”.
Yă Nguyễn Thị Hồng Hạnh, anai ăt lĕ yua pơjeh pơdai. Yua anom bruă sĭ brơi pơjeh pơdai ST24 hăng ST25 mơng ơi Hồ Quang Cua, amăng bơyan sai thun anai ñu ƀu jao brơi hơdôm anih sĭ mơdrô ƀơi Krông Nô. Hơdôm anih sĭ pơjeh pơdai anai nao blơi mơng sa, dua anih pơkŏn, aka ƀu thâo tong ten hăng hiam hơdjă hă ƀŭ.
Yă Nguyễn Thị Bắc, sang sĭ pơjeh pơdai ƀơi să Buôn Chóa brơi thâo, thun anai ñu blơi pơjeh ST24 hăng anăn păn sĭ mơdrô “Hồ Quang Cua” mơng sa boh kông ti pơdong ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lak. Lơ̆m hmư̆ hing anom bruă sĭ pơjeh mơng ơi Hồ Quang Cua ƀu sĭ brơi pơjeh ST24 hăng ST25 pơ tơring čar Dak Lak hăng Dak Nông, ñu ăt sư̆ rơbư̆ mơn:
“Pok anih sĭ mơdrô ăt hơmâo 6-7 thun laih, amăng thun blan anai ăt đăo gơnang nao anom bruă sĭ mơdrô gưl 1. Rĭm thun huăi ƀuh hơget ôh, bơ thun ania ăt aka ƀu thâo lơi, blung hlâo arăng lăi yua ia jrao, ră anai arăng lăi yua pơjeh, samơ̆ kâo ăt ƀu thâo hiưm pă lơi. Ră anai ăt ƀu hơmâo iâu kông ti rai lăng, khŏm thâo hiưm pă kah mơng iâu ƀing gơñu.”
Ơi Trần Tuấn Anh, Khua gơnong bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar ƀon lan tơring čar Dak Nông, pơsit tong sa, dua čô mơnuih lăi pơdai răm rai yua pơjeh lĕ ƀing gơñu đăo lăng đôč. Tui hăng ơi Anh, tơdơi kơ pel ĕp blung a, ba truh tơlơi anai him lăng yua ayuh hyiăng pơplih sat amăng bơyan pơdai glăk rôh. Tơhrơi pơ-iă kơtang, giăm 32 độ C, mơmŏt mlăm rơ-ơ̆ giăm 16 độ C, kiăo tui anun lĕ angĭn pưh kơtang (mrô 6-7), ngă pơdai rôh ƀu hiam. Kơ pơjeh pơdai, thun anai anom bruă mơng Hồ Quang Cua ƀu sĭ brơi hơdôm sang sĭ pơdai amăng tơring glông, yua anun mơnuih ƀon sang blơi pơjeh ƀơi Buôn Trấp (Dak Lak). Tui lăi pơthâo mơng sa, dua boh sang anŏ hơmâo arăng jak iâu mă bruă, sa, dua boh sang anŏ yua pơjeh pơdai ƀong pioh kơ sai ngă pơdai ƀu hiam. Laih dong, yua sa, dua hmua pơdai hlăt mŏt pơčrăm lơ̆m glăk rôh yua anun hơdôm boh sang anŏ pruih ia jrao mơ̆ ƀu ngă tui tơlơi pơkă “4 tơlơi djơ̆” yua anun ngă pơdai ƀu mơboh ôh.
Gah adih ia Krông Nô, hmua pơdai Krông Ana (tơring čar Dak Lak) ăt glăk ƀuh pơdai hơbô. Tui anom bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar ƀon lan tơring glông Krông Ana, tui jŭ yap jang jai truh tong krah blan 4, amăng tơring glông hơmâo giăm 70 ektar hmua pơdai hơbô, hrŏ trun mơng 60-70%.
Amăng hrơi blan dŏ tơnguăn anom bruă bơdjơ̆ nao kơsem min yua hơget ba truh tơlơi anai, tơring glông Krông Ana glăk jŭ yap glăi hmua pơdai răm rai kiăng kơ hơmâo hơdră djru brơi mơnuih ƀon sang, sit biă ñu hơdôm boh sang anŏ tơnap tap.
Tơring glông Krông Nô (Dak Nông) hơmâo đơ đam hmua pơdai rơbêh 5.000 ektar, bơ ƀơi tơring glông Krông Ana (Dak Lak) lĕ rơbêh 11.000 ektar, anai lĕ hơdôm blah hmua pơdai prong ƀơi kual Dap kơdư. Ƀơi anăp kơ bruă pơdai hơbô, yuă hơpuă hrŏ trun, hơdôm anom bruă bơdjơ̆ nao mơng hơdôm boh ƀon lan kiăng ngă rơđah yua ayuh hyiăng ƀudah pơjeh. Mơng anun, hơmâo hơdră djru mơnuih ngă hmua pơgang, pơgăn hơdôm tơlơi sat răm ngă hrŏ trun braih apiăng amăng kual.
Viết bình luận