Kơnang mă yua hơdră măi mok yôm amăng bruă ngă đang hmua, yă Ka Hằng lĕ sa amăng hơdôm mơnuih ngă đang hmua ƀơi plơi Đarahoa, să Hiệp An, tơring glông Đức Trọng (Lâm Đồng) ăt pơhrui glăi lu hloh kơ thun hlâo mơn. Ñu brơi thâo, añăm pơtăm sĭ amăng thun 2023 hmâo rơnoh blơi ƀu lu đơi ôh, nua sĭ ƀu hơđong samơ̆ kơphê lĕ glăi hmâo nua. Hrŏm hăng anun, wot 3 ar đang añăm, bơnga hăng 2 ektar đang kơphê leng kơ hmâo lu hăng klă hiam anun sang hmâo prăk pơhrui glăi giăm truh 500 klăk.

  “Kah hăng abih bang neh wa thâo hrăm tui hăng mă yua bôh thâo măi mok amăng bruă ngă đang hmua laih. Kâo hmâo laih lu prăk pơhrui glăi mơ̆ng phun kơphê hăng añăm pơtăm hơbơi pơtơi. Mơ̆ng anun sa dua bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang hmâo pơdŏng laih sang phrâo, blơi dong măi mok pioh ngă đang hmua. Neh wa ăt pĕ pha mơn lŏn pơkra jơlan ƀê tông, jơlan tuh kơ su, kơnang kơ anun ƀô̆ mơta plơi pla phrâo jai hrơi pơđĭ kyar hăng anăp nao pơdŏng sa plơi pla phrâo pơđĭ dlông. Amăng plơi kơnong kơ dô̆ 7 bôh sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơƀiă 6 bôh sang anô̆, bơhmu hăng thun 2022 lĕ hrŏ trun rơđah biă. Neh wa thâo hrăm tui tơdruă amăng ngă đang hmua. Thun 2023 khă tơlơi bơwih ƀong amăng lŏn ia hăng rŏng lŏn tơnah ƀiă bơbeč truh tơlơi hơdip mơnuih ƀôn sang samơ̆ kơnang kơ gum hrŏm hơbit sa pran amăng mơnuih ƀôn sang hăng gong gai anun tơlơi hơdip mơda neh wa amăng thun rơgao trơi pơđao, yâo mơ-ak hloh”.

 Tui hăng anun, mơ̆ng pơplih tơlơi pơmin ngă đang hmua, kơtang gah pơplih hơdră phun pla djơ̆, hrŏm hăng tơlơi pơmin hrưn đĭ mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, mơnuih djuai ania K’ho ƀơi Đạ K’Nàng, tơring glông Đam Rông hmâo pơđĭ kyar lu biă bơhmu hăng hlâo adih. Tui hăng ơi KBát, ƀơi plơi Păng Dung, să Đạ K’Nàng, yua kơ hmao pơplih sa črăn kual đang kơphê tha, hmâo ƀiă bôh hơdai nao pla phun kơbuă rông hlăt mă suai hăng lu djuai phun pla bôh troh mơ̆ tơlơi hơdip sang anô̆ ñu hmâo tơlơi pơplih rơđah rơđông laih. Rơngiao kơ pla phun kơbuă rông hlăt, sang anô̆ ñu hăng mơnuih ƀôn sang amăng kual dô̆ pla plah nao phun ƀơr, sầu riêng, pơtơi laba anun blan hơpă leng kơ hmâo prăk pơhrui glăi. Tơlơi hơdip mơda mơ̆ng plơi pla ăt kiăo tui anun ƀu pơdơi pơđĭ kyar. Ơi K’Ƀát, lăi:

 “Hlâo adih neh wa ngă đang hmua tơnap tap biă. Bơ̆ ră anai dưi hmâo tơlơi lăng ba mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna gah ngă đang kơphê, pla phun kơbuă rông hlăt jơlan nao rai gêh gal, gơnam tam dưi sĭ lu yua anun tơlơi hơdip mơda neh wa ƀơi anai đĭ gŏ amŏ lu biă bơhmu hăng hlâo adih. Ră anai neh wa mơ-ak bơkơtưn bơwih ƀong huă, thâo hrăm tui bôh thâo phrâo mơ̆ng hơdôm anih anom pơkon, hmâo mơnuih đa khin hơtai gep phun kơphê, pla dong añăm pơtăm, pla phun bôh kruăi hrĕ... mơ̆ng anun bruă bơwih ƀong hrŏm mơ̆ng neh wa đĭ kyar hloh lu biă bơhmu hăng hlâo adih”.

Ƀu djơ̆ kơnong kơ đing nao ngă đang hmua, pơđĭ tui anô̆ klă gơnam tam djơ̆ tui tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih blơi yua, lu kual djuai ania K’ho ƀơi tơring čar Lâm Đồng dô̆ pơjing lu hơdră ngă đang hmua hăng blơi abih gơnam ngă rai, ƀu kơnong djru hơđong bruă ngă đang hmua tui jơlan gah kơjăp phik ôh mơ̆ ñu dô̆ pơhlôm prăk pơhrui glăi dong. Kah hăng să Lộc Nam, tơring glông Bảo Lâm, neh wa ƀơi anai hmâo ngă tui ba glăi bôh tơhnal tơhnal gal hăng anô̆ gal mơ̆ng plơi pla pô pơđĭ kyar lu djuai phun pla sui thun hmâo nua yôm  kah hăng čè, kơphê, sầu riêng, măng cụt, mắc ca hăng sa dua djuai phun pla pơkon, hăng kual ngă đang hmua hơđong truh rơbêh kơ 5000 ektar. Amăng mrô anai, hmâo lu hơdră ngă đang hmua pơhrui glăi hmâo mơ̆ng 500 klăk prăk truh 1 klai prăk sa thun, hmâo pô đa pla sầu riêng pơhrui hmâo 2 klai prăk sa thun. Tui hăng ơi K'Châu, ƀơi thôn 3, să Lộc Nam, kơnang kơ pơplih tơlơi pơmin, khin hơtai mă yua bôh thâo phrâo măi mok amăng bruă đang hmua, bơwih brơi tơlơi bơwih ƀong huă hăng pơdŏng tơlơi hơdip phrâo, tơlơi rơmon rơpa ƀun rin tañ pơtrut tơbiă mơ̆ng rim sang anô̆. Ơi K’Châu, lăi:

 “Tơlơi hơdip mơda neh wa ră anai pơplih lu laih. Hlâo adih rơdêh dang wang ăt ƀu hmâo pioh đĭ mơn, ră nai sang hlơi hlơi leng kơ hmâo rơdêh thut, hmâo sang đa blơi tom rơdêh ô tô rơma, tơjuh rơtuh klăk prăk. Laih anun sang hnal kyâu, djrao pơdŏng mă ča ăt dưi pơplih hăng sang ximăng kơjăp mơn, đa hmâo sang anô̆ pơdŏng đĭ sang lu tal, sang dô̆ dăp tal 3. Tơlơi pơplih anai kơnong amăng hơdôm thun jê̆ hăng anai đôč. Ăt kơnang kơ neh wa thâo hơdră bơwih brơi kơ phun pla, hlô rông, biă ñu pơplih hơdai nao pla dong djop djuai phun pla hmâo nua yôm kah hăng ƀơr, sầu riêng… Tơlơi hơdip neh wa ƀơi anai đĭ gŏ amŏ laih, hơđong hăng pơđĭ kyar lu biă”.

 Tơlơi hơdip mơda bơwih ƀong đĭ kyar, hơđong tơlơi hơdip mơnuih mơnam dưi pơhlôm, tơlơi rơnuk rơnua bruă kơđi čar hăng tơlơi hơđong pơhlôm mơnuih mơnam mơ̆ng hơdôm bôh să kual ataih, asuek, kual djuai aniă ƀiă mơ̆ng tơring čar Lâm Đồng dưi djă pioh kơjăp. Neh wa hmâo ngă tui klă laih pran jua gum hrŏm hơbit djuai ania, gum tơngan hrŏm pơdŏng plơi pla phrâo, plơi pla pơdrong asah, thâo rơgơi./.