Mơng pran gir run pơplih phrâo, hrưn đĭ pơdrong asah amăng plơi pla, tơdơi kơ lu wŏt pơmĭn, hrŏm hăng tơlơi pơtrut pơsur mơng gưl Ping gah, gong gai ƀon lan, ayong Y Hưng Niê, mơnuih apăn bruă Ping gah amăng Ƀuôn Trăp, să Ea HĐinh, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak lak hơmâo khin hơtai akŏ pơjing anom bơwih ƀong hrŏm gah ngă hmua bơwih bơwang sĭ mơdrô să Ea HĐinh. Mut hrŏm anom bơwih ƀong hrŏm lĕ ƀing hlăk ai hur har pran jua, gir hrăm tui arăng, thâo mă yua boh thâo phrâo amăng ngă đang hmua. Tơdơi kơ rơbêh 3 thun akŏ pơjing, truh ră anai, anom bơwih ƀong hrŏm hơmâo tum pơƀut glăi 25 čô ding kơna sit nik hăng rơbêh 500 čô mơnuih pơlir hơbit. Lu hơbô̆ bruă phrâo, bruă mă klă ba glăi boh tŭ yua. Ayong Y Hưng Niê brơi thâo, hăng hơdôm hơbô̆ bruă anun lĕ: rông bê krư̆ amăng war, ngă pơdai hăng kơdư, pla kơphê, tiu, sầu riêng hơđong kjăp, rĭm boh sang anŏ mut hrŏm anom bơwih ƀong hrŏm dưi pơhrui glăi mơng 50 klăk truh pơ 1 klai prăk.

“Bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă amăng ƀon lan yôm phăn biă mă, sit biă ñu lĕ bơwih ƀong hrŏm, pơđĭ kyar pla pơjing, rông hlô, bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla. Čang rơmang amra djru brơi ƀing ding kơna pơđĭ kyar hơdôm hơbô̆ bruă, hơmâo lu dong prăk pơhrui brơi rĭm čô ding kơna hăng ƀon lan. Sit biă ñu lĕ anom bơwih ƀong hrŏm hơmâo 1 grup amăng Ping gah să Ea HĐinh kiăng črâo ba neh met wa pơđĭ kyar biă dong”.

Khin hơtai, thâo pơmĭn, khin ngă lĕ lĕ tơlơi pơpŭ mơng mơnuih ƀôn sang amăng tơring kual Quảng Phú, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak lak brơi kơ ayong Dương Văn Ngọc, sa čô mơnuih apăn bruă Ping gah hlăk ai, ba gru amăng hơdôm tal pơplông bơwih ƀong huă. Ayong Ngọc brơi thâo: yua kơ thâo mơnuih blơi yua gơnam rơkâo jai hrơi pơplih, thun 2019, ñu pơplih 4 ektar đang kơphê tha hơdai nao pla sầu riêng tui jơlan gah hơdjă, pơlir hăng bruă pruih ia pơkrem. Truh ră anai, hơbô̆ bruă pla sầu riêng tui jơlan gah hơdjă mơng sang anŏ ñu ba glăi tŭ yua lơm prăk tuh pơ alin hrŏ trun 20%, samơ̆ pơhrui glăi đĭ dua wŏt. Hơbô̆ bruă anai glăk hơmâo hơdôm boh sang anŏ hrăm tui, pok prong. Tui ayong Dương Văn Ngọc, mơnuih apăn bruă Ping gah ba jơlan hlâo amăng hơdôm bruă pơphun kiăng abih bang mơnuih đăo gơnang ngă tui.

“Lơm mut hrŏm hơdôm bruă mă mơng Khul hlăk ai, mơng Ping gah, ƀing gơmơi dưi hrăm tui lu hơbô̆ bruă klă, ba glăi tŭ yua, mơng anun dưi mă yua amăng tơlơi bơwih ƀong amăng sang anŏ jai tŭ yua ƀiă dong. Pơ anăp anai, ƀing gơmơi amra gir run bơkơnar bruă mă amăng sang anŏ hăng hơdôm bruă mut hrŏm kiăng dưi pơgiong klă hloh”.

Ƀu djơ̆ kơnong ba jơlan hlâo amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong amăng sang anŏ, ƀing apăn bruă Ping gah đĭ đăi ƀiă ăt mut hrŏm jơlan hơdră pơgôp prăk kak djru brơi hơdôm boh sang anŏ tơnap tap bơwih ƀong mơ̆ ƀu mă kmlai. Mơng rơnoh prăk anai, lu sang anŏ hơđong pran jua tuh pơ alin bơwih ƀong huă, găn rơgao tơnap tap, pơklaih mơng ƀun rin. Ƀơi phường Đoàn Kết, plơi prong Buôn Hồ, tơring čar Dak Lak, ơi Hà Ngọc Cẩn, mơnuih apăn bruă Ping gah amăng ƀut plơi 2 lĕ sa amăng ƀing apăn bruă Ping gah mut hrŏm jơlan hơdră anai. Ơi Cẩn brơi thâo, mah mrô prăk pơgôp ƀiă, hăng pran “Djru tơdruă”, ƀing apăn bruă Ping gah kar hăng ñu čang rơmang pơsur pran jua hơdôm boh sang anŏ ƀun rin hrưn đĭ.

“Ƀơi anai neh met wa lĕ hơdôm boh sang anŏ ngă đang hmua, ƀing gơñu juăt čan prăk tla glăi rĭm blan, đa hơmâo sang anŏ dŏ tơguăn pơhrui gơnam đang hmua giong tla glăi. Yua ƀuh neh met wa tơnap tap đơi yua anun brơi neh met wa čan prăk tuh pơ alin mơ̆ ƀu mă kmlai”.

Mơng ƀing mơnuih ba gru anai brơi ƀuh, lu mơnuih apăn bruă Ping gah ƀơi Dak Lak hơmâo gơgrong ba jơlan hlâo, jing mơnuih apăn bruă rơgơi, ba gru amăng bơwih ƀong ngă đang hmua, pơhrŏ trun ƀun rin, gum tơngan hrŏm pơjing plơi pla jai hrơi hiam klă.