Pơđĭ tui rơnoh gơnam sĭ braih pơdai ƀơi Dak Lak
Thứ năm, 10:46, 20/06/2024 VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Hrŏm hăng kơphê, boh sầu riêng, tiu..., braih pơdai ăt jing gơnam sĭ mơdrô lu hăng gêh găl mơ̆n ƀơi tơring čar Dak Lak. Khă tui anun, gơnam sĭ mơdrô braih pơdai djă anăn braih Dak Lak ăt aka lu ôh, pơdai hăng braih mơ̆ng Dak Lak kơnong sĭ mơdrô raih daih. Hơdră kơ-uă pơkra, tap hroh djă pioh klă hiam sui thun kơ braih sĭ mơdrô, lu thun hăng anai pơmin nao laih smaơ̆ lu sang bruă sĭ mơdrô pơ anai aka ƀu hơmâo jơlan hơdră pơsir djơ̆ lăp kơ phun bruă či ngă ôh.

Pơđut bơyan yuă pơdai puih phang thun anai, Anom ngă ƀong hrŏm bơwih bơwăng bruă hmua Nhật Minh, ƀơi să Bình Hòa, tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak yuă hơmâo 3.600 tơn pơdai, hnong mơboh đĭ tui 15% pơkă hăng thun hlâo. Ơi Nguyễn Văn Tưởng, Khua anom ngă ƀong hrŏm bruă hmua brơi thâo, anom bruă gơñu hơmâo găn rơgao 4 thun laih gir run čih anăn sĭ mơdrô “Braih Krông Ana”, gơnam sĭ mơdrô anai dưi tŭ yap gơnam OCOP 4 asar pơtŭ. Khă tui anun, 90% rơnoh pơdai mơ̆ng anom ngă ƀong hrŏm gơñu sĭ mơdrô, ăt khom hyu sĭ tŭ kơ hơmâo, yua ƀing sĭ mơdrô hyu blơi mă raih daih, rơnoh tui hluai tơlơi pơhing amăng anih sĭ mơdrô đôč. Tui hăng ơi Tưởng, phun tơdŭ ñu lĕ gơnam sĭ mơdrô braih hiam pơsit 4 asar pơtŭ mơ̆ng anom bruă gơñu aka ƀu ba sĭ pơ lu anih ôh, yua hơdră pơkra ming djă pioh sui hrơi blan dŏ kơƀah.

“Ră anai, anom ngă ƀong hrŏm gơmơi aka ƀu hơmâo prăk blơi măi ƀhu hăng kơ-uă pơdai sa dơnuai ôh. Hơdôm boh măi ƀhu pơhang jăng jai ră anai aka ƀu lăp rơnoh pơkă, anun yơh sit ƀhu pơhang sui ñu amra ngă rơngiă hĭ mơnâo ƀâo phu mơ̆ng braih, asar braih rơčăm hĭ, huă khăng ƀiă. Yua kơ anun, anom ngă ƀong hrŏm gơmơi hlăk ngă tui hơdră ƀhu pơdai krah adai pơđiă, ƀhu tơl thu, pioh lui pơdưm amăng hơjai prong laih anun kơ-uă tui ƀrơ ƀrư̆”.

Tui hăng ơi Nguyễn Văn Tưởng, mah hơmâo lu pô hră arăng rơkâo blơi hăng rơnoh lu, samơ̆ yua aka ƀu anăm ngă anun yơh anom bruă aka ƀu khin tŭ mă hră pơkôl sĭ mơdrô prong. Anai ăt jing tơlơi pơhing hrŏm hăng abih bang lu sang bruă ƀơi tơring glông Krông Ana, sa amăng hơdôm anih ngă pơdai hmua ia prong hloh ƀơi tơring čar Dak Lak. Giăm 6000 hektar (ha) hmua pơdai bơyan puih phang, tơring glông Krông Ana juăt yuă hơmâo 40.000 tơn pơdai. Samơ̆, đơ đam tơring glông kơnong hơmâo 10 boh sang bruă kơ-uă tăp pơdai đôč, jua kơtang sa hrơi mơ̆ng 8-14 tơn braih hăng 40 boh sang anet tăp pơdai raih daih. Amăng mrô anai, kơnong hơmâo sa boh sang măi ƀhu pơhang pơdai hăng 28 boh sang hơmâo măi ƀhu ruăi sa dơnuai, tăp giong hlong kah braih, hroh braih dơnar pơpha lu mơta pơkă hnong hiam. Yua kơ anun, kơnong djop kơ bruă tăp pơdai brơi sang anŏ mơnuih ƀôn sang ngă hmua đôč, aka ƀu djop anŏ gêh găl kơ-uă pơdai lu pioh sĭ mơdrô hăng rơnoh prong ôh.

Ăt tui anun mơ̆n, ƀơi tơring glông Lak, đơ đam hmua pơdai ia rim thun rah pơtem truh 13.000 ha, samơ̆ đơ đam tơring glông kiah hơmâo 2 boh sang măi kơ-uă pơdai jua kơtang sa hrơi kơnong 10 tơn, giăm 80 boh sang kơ-uă pơdai anet bơwih brơi kơ djop sang anŏ nao tăp pơdai, kơ-uă pơdai kiăng hơmâo braih huă rim hrơi. Yua kơ anun, abih bang braih pơdai mơ̆ng tơring glông anai lu kơ sĭ giong ƀhu mơtam, ƀing hyu sĭ mơdrô nao blơi pơdai ba glăi sĭ pơ anih pơkŏn. Ayong Nguyễn Văn Tình, mơnuih juăt hyu blơi pơdai ƀơi tơring glông Lak brơi thâo:

"Hơdôm thun giăm anai, ƀing sĭ mơdrô mơ̆ng kual dơnung yŭ adih juăt hyu blơi pơdai, pơtrut rơnoh sĭ mơdrô braih, pơdai ƀơi Dak Lak đĭ đăi ƀiă. Ƀuh rơđah, arăng juăt sĭ mơ̆ng pơdai phrâo yuă dŏ asăt, ƀing blơi pơgiăng ba glăi pơ dơnung adih hơmâo djop sang măi klă hloh ƀhu”.

Ayong Y Suk Êñuôl, dŏ ƀơi Ƀuôn Triă, să ƀuôn Triă, tơring glông Lăk lăi lĕ, hơdôm thun giăm anai rơnoh sĭ pơdai pơmă hloh, ba glăi rơnoh pơhrui hơđong kơ lu sang anŏ ngă hmua pơdai. Samơ̆ tơdah hơmâo sang măi kơ-uă pơdai, tăp pơdai sa ruăi dơnuai mơtam lĕ amra pơđĭ ƀiă rơnoh braih ƀơi tơring glông.

“Ră anai ngă hmua pơdai mơnuih ƀôn sang yuă giong sĭ abih, rơnoh pơdŭ pơgiăng hyu lĕ pơphuă laih anun sit yuă pơdai lĕ tañ mơ̆n giong, jơlan glông nao rai tuh ƀêtông soh, pơpă aka ƀu hơmâo jơlan arăng ngă king hmua kơsăk lŏn kiăng hơmâo jơlan nao hơđong. Mơnuih ƀôn sang čang rơmang hơmâo sang măi krăp blơi pơdai ƀơi să mơtam pioh kơ mơnuih ƀôn sang ba sĭ amuñ hloh”.

Rim thun, tơring čar Dak Lak ngă hmua rah pơtem pơdai truh 100.000 ha, rơnoh pơdai pơhrui glăi 800.000 tơn. Ơi Trần Trọng Lưu, Khua anom wai lăng bruă sĭ mơdrô, Gơnong bruă wai lăng tuh tia pơkra ming hăng sĭ mơdrô tơring čar Dak Lak brơi thâo, ƀơi tơring čar hơmâo akŏ pơjing bruă ngă čih anăn pơ anăn braih pơdai mơ̆ng lu sang bruă sĭ braih man ƀrô hăng anet, lu biă mă ñu ƀơi tơring glông Lak, Krông Ana, Krông Pač, Ea Kar, Ea Sup, samơ̆ rơnoh braih dŏ ƀiă đôč.

Truh ră anai, tơring čar ăt aka ƀu hơmâo kơčăo bruă pơpă ôh tuh pơ alin nao amăng bruă kơ-uă, tăp pơdai sĭ braih. Lu kơ pơdai tơring čar Dak Lak hơmâo lĕ sĭ pơdai asăt ƀudah ƀhu thu giong sĭ kơ ƀing sĭ mơdrô đôč, aka ƀu hơmâo anŏ pơkôl pơkă pơtruh nao rai plah wah mơnuih ngă hmua, anih tăp pơdai hăng anih sĭ mơdrô hơđong ôh.

Ăt tui hăng ơi Lưu mơ̆n, tơring čar hơmâo pơkra hơdră ngă hmua ƀơi tơring čar mơ̆ng thun 2021-2025 hăng kơčăo bruă pơđĭ kyar tuh tia pơkra ming hăng sĭ mơdrô sa hnong, pơđĭ kyar bruă măi mok djru tơring čar mơ̆ng thun 2021-2025, anăp nao truh thun 2035, amăng anun ăt pơsit braih pơdai mơ̆n jing gơnam ƀong huă sĭ mơdrô phun ƀơi tơring čar.

"Rim thun tơring čar amra čih anăn iâu pơthưr tuh pơ alin, amăng anun kơčăo bruă tăp pơdai, kơ-uă pơdai jing braih ăt kah hăng pơkra ming djăpioh boh tỏh gơnam đang hmua pơdjơ̆ nao anŏ gêh găl ƀơi tơring čar. Hrŏm hăng anun, anom bruă tuh tia pơkra ming hăng sĭ mơdrô ăt pok pơhai kơčăo bruă “Pơkra ming tong ten djop mơta gơnam boh troh mơ̆ng đang hmua hăng măi mok djru hrŏm, mơ̆ng thun 2021-2025, anăp nao pơ thun 2035”, pơtum iâu pơthưr tuh pơ alin ăt kah hăng djru kơ anom bruă sĭ mơdrô hăng djop sang anŏ pok pơhai hrŏm hơbit ngă tui kơčăo bruă anai”.

Hăng anăp ngă tui djơh hăng anai, tơring čar Dak Lak čang rơmang biă mă amra hơmâo sang măi prong pioh kơ-uă tăp pơdai ƀơi kual hơmâo hmua pơdai lu, prong amăng tơring čar. Mơ̆ng anun, dưi pơkra ming gơnam sĭ mơdrô braih pơdai pơđĭ tui hnong pơkă hiam klă, pơtrut bruă sĭ mơdrô hăng dêh čar tač rơngiao, gum hrŏm ba glăi boh tŭ yua amăng bruă ngă hmua pla pơjing hăng rah pơtem pơdai ƀơi tơring čar.

 

 

VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC