Tañ tơngan wok pơhrui hơdôm bôh čik prong, wil, ten pioh pơgiăng nao kơ pô blơi, amai Trần Thị Lan, ƀơi thôn 2, să Čư̆ Drăm, tơring glông Krông Bông, tơring čar Dak Lak brơi thâo, giăm hmâo 4 thun rơgao, phun čik jing phun pla ba jơlan hlâo ba glăi ngăn rơnoh pơhrui glăi hơđong kơ sang anô̆ ñu. Mơng 12 ektar lŏn ngă đang hmua hlâo adih kơnong kơ pla sa phun kơ phê, rơgao hăng anai 5 thun, amai Lan khin hơtai čan 50 klăk prăk mơng sang prăk gah ngăn drăp mơnuih mơnam tơring glông Krông Bông pioh hơdai nao pla 7 ektar đang čik mih Cayene. Tơdơi kơ thun blung a ñu hmâo pơhrui glăi giăm truh 300 klăk prăk. Ƀuh pla čik ba glăi bôh tơhnal, ñu ƀơƀrư̆ tla abih hnưh hăng čan dong pioh pơplih 5 ektar dô̆ glăi hơdai nao pla čik.
“Hlâo adih kâo pla phun kơ phê, tơdơi kơ anun lĕ kơ phê bơwih brơi lu pran đơi anun kâo hơdai nao pla phun čik. Bơhmu hăng phun pla pơkon kâo pla phun čik rơngiă ƀiă pran, mă yua prăk ƀiă hloh, kơmok pruai ƀiă hloh, ba glăi bôh tơhnal lu hloh phun kơ phê. Kâo čan Sang prăk gah hơdră bruă, kâo ƀuh kơmlai ƀiă, lom mơ̆ kâo čan ba glăi kâo yua pla phun čik tlă prăk kơmlai ñu ƀiă hloh bơhmu hăng kâo čan gah rơngiao”.
Ƀơi să Čư̆ Drăm, lu kơdư dơnung bă kơ bôh pơtâo ga glăk dưi gôm hăng hơdôm blah đang čik ƀơi lu hnưr thun pha ra mơng mơnuih ƀôn sang. Amai Nguyễn Thị Kim Yến, ƀơi thôn 2, să Čư̆ Drăm brơi thâo: lŏn pla čik glăk dưi pok prong amăng hơdôm thun jê̆ hăng anai. Bơngot kơ bruă sĭ ñu lom lŏn pla pok prong tañ, mơnuih ƀôn sang hmâo pơmin nao laih jơlan gah bơwih brơi kiăng pơhrui glăi lu bơyan pioh pơhlôm mrô čik hăng nua sĭ hơđong hloh.
“Ƀơi anai biă ñu lĕ pla čik yua kơ ƀuh djơ̆ hloh abih bang hơdôm phun pla pơkon. Pla čik anai ƀu tơnap ôh, phun ñu ăt amuñ prong đĭ mơn. Ƀơi Čư̆ Drăm hmâo lu čik biă, yua anun khom pioh čik bôh ƀu djơ̆ hrom sa bơyan. Kâo khom pơpha hyu, rim wot kâo ngă ƀơƀiă kâo dưi sĭ ñu lu hloh, nua ăt plai ƀiă mơn, huăi hmâo arăng blơi juă nua ôh”.
Hrom hăng phun čik, mơnuih ƀôn sang să Čư̆ Drăm pơlar dong lu djuai phun pla pơkon lăp djơ̆ kah hăng phun keo klai, phun bôh troh; pơlar bruă rông hlô ƀơi rơgôp tơ-ui kyâu dlai. Tui hăng mrô yap, să Čư̆ Drăm ră anai hmâo rơbêh kơ 700 ektar phun keo klai, 800 ektar đang čik ƀơi kơdư dơnung, 120 ektar đang phun bôh troh kah hăng sầu riêng, vải thiều, bôh ƀrô, kam kuit... Hăng sa anih kual asuek hăng rơbêh kơ 2.000 bôh sang anô̆, rơbêh kơ 10.000 čô mơnuih, amăng anun djuai ania ƀiă hmâo rơbêh kơ 80%, să Čư̆ Drăm dưi hmâo tơlơi lăng ba, iâu pơhrui lu ngăn rơnoh pioh djru pơlar bruă bơwih ƀong huă. Amăng anun, ngăn rơnoh čan lĕ prăk dưi hmâo lu mơnuih ƀôn sang ruah mă yua kơ kơmlai ƀiă, ngă hră pơ-ar amuñ, amuñ ngă juăt. Ơi Trần Đức Ánh, Khua grŭp čan prăk thôn 2, să Čư̆ Drăm brơi thâo:
“Grŭp thôn 2 lĕ hmâo 52 bôh sang anô̆ čan hăng ră anai čan lĕ 2 klai prăk. Hăng anih anom anai lĕ juăt gơñu čan pioh rông hlô hăng tơjŭ pla. Hơdôm mơnuih amăng grŭp hmâo pơsir prăk mơng pô amăng bôh than kah hăng hmâo čan prăk laih”.
Tui hăng yă Nguyễn Thị Thanh Huyền, Kơ-iăng Khua Sang prăk gah hơdră bruă mơnuih mơnam tơring glông Krông Bông, truh ră anai, mrô prăk čan ƀơi să Čư̆ Drăm lĕ rơbêh kơ 30 klai prăk, biă ñu yua kơ bruă rông rơmô hăng tơjŭ pla. Mơnuih ƀôn sang gir run bơwih ƀong huă, mă yua prăk čan djơ̆ bôh than anun hơdôm prăk čan ba glăi bôh tơhnal, djơ̆ hăng tơlơi kiăng čan prăk mơng neh wa. Ƀu djơ̆ kơnong kơ ƀơi să Čư̆ Drăm, prăk čan gah hơdră bruă mơng hơdôm jơlan hơdră ăt dưi pơpha hluai tui lu glông brơi čan ƀơi tơring glông Krông Bông pioh mơnuih ƀôn sang amuñ čan hăng mă yua. Mơng anun pơđĭ tui bôh tŭ yua lom mă yua bơwih ƀong, sĭ mơdrô. Yă Nguyễn Thị Thanh Huyền lăi:
“Ƀing gơmơi glăk brơi čan truh 12 jơlan hơdră ngăn rơnoh, biă ñu lĕ 3 jơlan hơdră: sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă hăng sang anô̆ phrâo tơtlaih mơng ƀun rin hăng sang anô̆ bơwih ƀong huă sĭ mơdrô kual tơnap tap. Đing nao hlâo kơ 3 jơlan hơdră ƀun rin. Bruă yua prăk čan hluai tui khua grŭp čan hăng hơdôm khul, grŭp. Gơñu amra git gai hơdôm mông jơnum grŭp, pel ĕp tơlơi kiăng yua kơjăp biă. Mơnuih ƀôn sang lĕ triăng hăng thâo gir run anun gơñu mă yua prăk čan djơ̆ bôh than rơkâo čan, ba glăi bôh tŭ yua bơwih ƀong kơ sang anô̆, plai ƀiă tơnap tap kơ sang anô̆ gơñu. Hăng dua dong lĕ pơđĭ kyar bơwih ƀong ƀơi plơi pla”.
Hăng tơlơi thâo gir run, triăng hrăm tui, lu mơnuih ƀôn sang ƀơi să Čư̆ Drăm hmâo pơplih klă laih phun pla, hlô rông pioh pơplih prăk pơhrui glăi, pơđĭ kyar bơwih ƀong kơ sang anô̆. Prăk mơng hơdôm jơlan hơdră brơi čan mă kơmlai ƀiă djru gơñu ngăn rơnoh pioh pok prong bruă bơwih ƀong huă, hmâo dong jơlan nao phrâo djru pơtrut bơwih ƀong ƀơi plơi pla pơđĭ kyar./.
Viết bình luận