Đah kơmơi mă bruă čar hmâo gum hơgôp lu yua kơ plơi pla
Thứ ba, 06:00, 10/10/2023 Quang Sáng/Siu H’ Prăk pơblang Quang Sáng/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Hăng sa čô Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam să Liêng S’rônh, tơring glông Đam Rông, tơring čar Lâm Đồng, yă K’ Nga hrŏm hăng ƀing gŏp mă bruă ngă laih bruă lăng tui, pơphun bruă bưp mơnuih ƀôn sang, hmư̆ lăng tơlơi čang rơmang mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, pơdŏng pran jua gum hrŏm hơbit, ngă tui tơlơi tơpă, kơtưn gum hrŏm mơnuih mơnam. Yă K’Nga dô̆ lăng ba kơjăp hăng lu sang anô̆ ƀun rin, djru gum hăng gum hrŏm neh wa amăng bruă hrưn đĭ tơtlaih mơ̆ng ƀun rin.

4 thun hlâo adih, sang anô̆ amai KTâm ƀơi thôn 1, să Liêng S’rônh, tơring glông Đam Rông (Lâm Đồng) gah sang anô̆ ƀun rin. 3 ar lŏn ngă đang kơphê, pơdai, kơtor tui jơlan gah ngă hơđăp, anun tơlơi hơdip mơda bơwih ƀong huă sang anô̆ kơƀah tơnap na nao. Ƀơi anăp tơlơi anun mơ̆ng sang anô̆, yă K’Nga, Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam să Liêng S’rônh hmâo nao tơl sang hơduah ĕp lăng, pơsur ñu pơplih lŏn pla ƀu tŭ yua hơdai nao pla phun kơbuă rông hlăt mă suai, djru K’Tâm čan prăk, lăi pơthâo hơdôm anih anom hmư̆ hing klă pioh ñu čan blơi pơjeh phun kơbuă, hlăt rông hăng hrăm hơdră phrâo rông hlăt. Tơdơi kơ pơplih bruă mă phrâo, tơlơi bơwih ƀong sang anô̆ K’Tâm amăng ƀrư̆ pơplih phrâo. Amai K’Tâm brơi thâo, pơhrui glăi mơ̆ng phun kơbuă rông hlăt hmâo djru laih ñu pơkra sang dô̆, ană bă leng kơ dưi hrăm hră.

 “Hlâo adih sang kâo pla kơphê, gơnang kơ tơlơi lăi pơhing mơ̆ng amai K’Nga sang anô̆ kâo hmâo pơplih pla phun kơbuă rông hlăt ba glăi tŭ yua hloh kơ phun kơ phê. Hăng ngăn rơnoh mơ̆ng Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam tơring glông djru blơi gơnam yua rông hlăt kơbuă (rơ-i, čơngua) hmâo djru laih sang anô̆ kâo hmâo dong prăk pơhrui glăi hơđong, dưi bơwih brơi prăk mă yua rim hrơi amăng sang”.

Ƀu djơ̆ kơnong kơ amai K’Tâm ôh mơ̆, lu sang anô̆ djuai ania K’ho ƀơi să Liêng S’rônh, tơring glông Đam Rông hmâo hrưn đĭ tơtlaih mơ̆ng ƀun rin gơnang kơ pơplih phiăn ngă đang hmua, khin hơtai pơplih hơdră phun pla tui hơdră pơtrun mơ̆ng Ping gah hăng kơnuk kơna. Kiăng dưi ngă tơlơi anun, lu mơnuih ping gah ƀơi să, amăng anun hmâo yă K’Nga lĕ sa gru ba jơlan hlâo, hmâo pơdah laih bruă ngă gru hlâo ngă tui hăng lăi pơhing klă, pơsur neh wa gum hrŏm ngă tui...

Rơgao 12 thun mă bruă, khă hăng bruă mă gah Tơlơi phiăn, Khua Khul đah kơmơi să, ƀudah ră anai glăk ngă Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam să hai, yă K’Nga leng kơ ngă tui klă bruă mơ̆ng mơnuih ping gah. Ñu giăm mơnuih ƀôn sang, lăng tui mơnuih, plơi pla, hmư̆ lăng, thâo tơlơi pơmin, tơlơi čang rơmang mơ̆ng mơnuih ƀôn sang kiăng kơ hmao pơphô brơi gưl Ping gah, Gong gai să pơsir hmao tlôn. Gơnang kơ anun, hơdôm bruă yua kơ să pơphun kah hăng: pơplih hơdră phun pla, djru nao rai tơdruă pơđĭ kyar bơwih ƀong, gum tơngan hrŏm pơdŏng plơi pla phrâo, pĕ pha lŏn pơkra jơlan, pơdŏng tơlơi hơdip mơda phrâo ƀơi kual plơi mơnuih ƀôn sang dô̆... leng kơ dưi hmâo mơnuih ƀôn sang anăp nao klă. Hơdôm phiăn juăt sô hơđăp, phiăn pŭ pơnŭ, pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai, pioh atâo kah hăng hlâo lu mơta ăt amăng ƀrư̆ ngă rơguăt hloh mơn hăng lŏm lui phiăn juăt ƀu tŭ yua. Tui hăng yă K’Nga, hăng sa čô ană bă plơi pla hăng mơnuih ping gah anun khom hmâo bruă gơgrong pơdŏng plơi pla pô thâo rơgơi hăng pơđĭ kyar.

 “Hăng tơlơi mơ̆ sut lui hơdôm phiăn juăt sô hơđăp kah hăng pioh atâo, djă kông pơdô̆ rơkơi bơnai ƀơi plơi pla lĕ kâo hrŏm hăng Ping gah să, Jơnum min mơnuih ƀôn sang să hmâo ngă klă laih tơlơi lăi pơhing, pơsur neh wa mơnuih ƀôn sang lŏm lui phiăn juăt sô hơđăp ƀu tŭ yua amăng bruă bơwih ƀong huă ngă đang hmua, tơlơi hơdip mơda. Bơhmutu ñu kah hăng amăng phiăn pioh atâo lĕ ƀu pioh rơgao 48 mông ngă tui hơdră pơtrun hrŏm mơng Ping gah, Ping gah tơring glông. Tơlơi djă kông, pơdô̆ rơkơi bơnai lĕ ăt hrŏ trun mơn hơdôm phiăn pŭ pơnŭ. Hăng bruă pơgang bôh thâo đưm ăt dưi pơtrut kơtang, biă ñu lĕ tơlơi pơgang bôh thâo čing hơgor ăt kah hăng tơlơi yun suang mơ̆ng djuai ania pô lĕ dưi pơđĭ tui mơn”.

Liêng S’rônh lĕ să hmâo rơbêh kơ 70% mrô mơnuih ƀôn sang djuai ania ƀiă, amăng anun biă ñu lĕ djuai ania K’ho. Tui yă Nguyễn Thị Thu Hiền, Kơ-iăng Khua git gai Ping gah să Liêng S’rônh, tơring glông Đam Rông, khă tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang hmâo tơlơi pơplih phrâo laih, pơđĭ kyar hloh lu biă bơhmu hăng hlâo samơ̆ ăt dô̆ bŏng glăi mơn hăng lu tơlơi tơnap, tơlơi lông kiăng gir run pioh hrưn đĭ. Yua anun, bruă ngă tui klă bruă mă mơng mơnuih ping gah, biă ñu mơnuih ping gah djuai ania ƀiă amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong - mơnuih mơnam jing yôm phăn biă. Ping gah K’Nga ngă klă laih bruă mă mơ̆ng pô hăng jing gru ba jơlan hlâo thâo pioh lu mơnuih ping gah pơkon amăng să hrăm tui hăng ngă tui. Yă Nguyễn Thị Thu Hiền, lăi:

 “Rơgao rơbêh kơ 10 thun tuh rơyuh pran jua kơ să pioh kơ K’Nga lĕ mơnuih hmâo arăng đăo gơnang amăng kual neh wa djuai ania ƀiă. Amăng bruă lăi pơhing pơsur neh wa ngă tui klă hơdră pơtrun, jơlan gah mơ̆ng Ping gah, Hơdră bruă tơlơi phiăn mơ̆ng Kơnuk kơna. Amăng anun rơđah biă ñu lĕ lăi pơhing kơ neh wa amăng bruă mơnuih mơnam pơplih phrâo kiăng pơdŏng plơi pla phrâo, pơđĭ kyar bơwih ƀong, djru neh wa tơtlaih ƀun rin kơjăp phik. Biă ñu lĕ yă K’Nga hmâo djru laih lu neh djuai ania ƀiă ƀơi anai hrưn đĭ tơtlaih mơng ƀun rin kơjăp phik”.

Hăng hơdôm tơlơi gum hơgôp mơ̆ng drơi pô lơm mă bruă, yă K’Nga, Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam să Liêng S’rônh hmâo čơkă laih lu hră bơni, ƀăng bơni mơ̆ng să, tơring glông hăng tơring čar Lâm Đồng. Anai lĕ hơdôm tơlơi čih pioh, pơtrut pơsur hmao tlôn pioh K’Nga tuh rơyuh pran jua, ngă tui ba glăi bôh tơhnal bruă mă mơ̆ng mơnuih ping gah mă bruă čar amăng kual neh wa djuai ania ƀiă./.

Quang Sáng/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC