VOV4.Jarai - Phạm Văn Lương, tơkeng thun 1987, dô̆ ƀơi ƀuôn Mùi 1, să Čư̆ Nĕ, tơring glông Krông Ƀuk (Daklak) hmâo dua tal ngă soh phiăn hăng hmâo sang phăt kơđi pơsit 7 thun 6 blan dô̆ amăng sang mơnă. Tơdơi kơ glăi mơng sang mơnă, gơnang kơ pran jua hrưn đĭ mơng drơi pô, hrom hăng pran jua pơtrut gum djru mơng sang anô̆ hăng plơi pla. Phạm Văn Lương hmâo gir run bơwih ƀong huă laih jing pô sang măi oă kyâu pơkra gơnam mă yua, pơdă kiăng hiam hăng mrô prăk rơbêh kơ 1 klai prăk. Hmâo bôh than anai, ñu hyu djru gum hơdôm mơnuih hrŭp hăng ñu pơwot glăi plơi pla ngă ƀong.

Ƀing gơmơi nao čuă sang măi oă kyâu pơkra gơnam mơng Phạm Văn Lương ƀơi să Čư̆ Nĕ, tơring glông Krông Ƀuk (Daklak), lom ñu hrom hăng giăm truh pluh čô mơnuih mă bruă glăk pơkra hnal kyâu hăng pơkra kơƀang grê. Jak iâu ƀing gơmơi mut amăng anih tŭ jum tuai sang 2 tal mơñum ia če laih anun bơră ruai. Ñu ruai glăi, plơi pla ñu pơ̆ tơring čar Thanh Hóa, hnang ñu 10 thun ñu kiăo tui sang anô̆ rai pơ̆ Daklak bơwih ƀong huă hơdip mơda. Lơm anun dưi hmâo amĭ ama brơi hrăm hră mơn, samơ̆ yua kơ hăt kơ ngui kiăo tui gơyut gơyâu, anun lui sang hră ƀah wư. Tơdơi hơdôm hrơi blan ngui ngor, ñu ruah laih bruă pơkra hnal kyâu hăng trah trel kyâu. Bruă mă anai ba ñu bưp sa dua čô mơnuih sat juăt hyu mă kyâu dŏp hăng hmâo arăng krư̆ amăng sang mơnă. Yua kơ pơplih pran jua pơkra drơi klă, ñu dưi hmâo kơnuk kơna păp ñai brơi tơbiă hlâo kơ hrơi dô̆ mơnă 4 blan. Glăi pơ̆ plơi, hăng tơlơi tơnit drơi pô, yua kơ tơbiă mơng sang mơnă, hrom hăng tơlơi jak iâu mơng ƀing sat, ñu hmâo ngă soh dong, hăng bruă ngă pơgang pơhrui blơi gơnam mă mơng đang hmua, hăng mut dô̆ amăng sang mơnă dong. Pơwot glăi sang mơnă, gơnang kơ hmâo tơlơi pơtô ba mơng mơnuih apăn bruă wai lăng pơtô lăi, ñu dô̆ pơmin khom triăng ngă tui tơlơi bơtơhmal klă kiăng tơbiă mơng sang mơnă pơdŏng glăi tơlơi hơdip mơda dong. Tơbiă mơng sang mơnă, dưi hmâo tơlơi gum djru mơng sang anô̆, ñu blơi gơnam mă bruă trah trel apah anih pioh pơdŏng anih mă bruă amăng kual. Lom hmâo tơlơi đăo gơnang mơng tuai, ñu čan prăk tuh pơplai blơi măi mok pơhư prong bruă bơwih ƀong. Truh ră anai, sang măi pơkra hnal kyâu mơng ñu hmâo abih bang prăk tuh pơplai rơbêh kơ 1 klai prăk, giăm pluh čô mơnuih mă bruă, hăng prăk blan rim blan mơng 7 truh 12 klăk prăk sa čô mơnuih. Ayong Phạm Văn Lương lăi pơdah:

“Kâo pơwot glăi hơdip klă lĕ kâo kiăng pơtă pơtăn ƀing hlăk ai pơdơi bĕ hơdôm bruă mă ƀu djơ̆ phiăn, ƀu klă hiam. Hơdôm mơnuih rơbuh đih kah hăng kâo lom dô̆ amăng sang mơnă giong glăi pơ̆ plơi pla lĕ anăm rơngôt ôh, pơphun glăi bĕ bruă mă mơng phun, yua kơ amra ƀu hmâo hơget rơgao ƀu dưi ngă ôh”.

Ayong Lương (ao mơtah) hrom hăng sa dua čô mơnuih mă bruă hmâo ha tal dô̆ amăng sang mơnă glăi mă bruă ƀơi anih pơkra hnal kyâu pơ̆ să Čư̆ Nĕ, tơring glông Krông Ƀuk

Phạm Văn Lương thâo hluh rơđah tơlơi mơng hơdôm čô mơnuih ngă soh pơwot glăi plơi pla tơdơi kơ abih hrơi dô̆ amăng sang mơnă bưp tơlơi tơnap amăng bruă pơphun glăi ƀơi plơi pla. Yua anun, ñu djru klă biă mơnuih hrŭp hăng ñu. Amăng anih mă bruă mơng ñu ră anai hmâo 6 čô mơnuih mă bruă lĕ mơnuih hmâo ha tal khom dô̆ amăng sang mơnă pơwot glăi. Ayong Trương Văn Dương, tơkeng thun 1997, dô̆ ƀơi să Čư̆ Kpô, tơring glông Krông Ƀuk, jing sa amăng hơdôm čô mơnuih ăt phak dô̆ amăng sang mơnă 2 thun yua kơ mă yua ƀu djơ̆ phiăn hot jrao ma túy ră ruai: Tơdơi kơ pơwot glăi plơi pla, drơi pô ñu tơnit glăi biă, yua kơ pô hmâo tơlơi soh. Tah hơtai ƀu thâo ngă hơget ôh, kơnong kơ thâo krư̆ pô amăng sang. Djơ̆ lom anun, ayong Lương nao pơtrut pơsur pran jua, lăi nao pơ̆ sang măi oă kyâu hrăm bruă. Gơnang kơ tơlơi gum djru pơjing bruă mă bơwih ƀong huă mơng ayong Lương, ñu mơng anô̆ ƀu ƀuh jơlan nao hmâo ĕp ƀuh laih jơlan nao kơ drơi pô. Truh ră anai, ñu mă bruă amăng sang măi oă kyâu mơng ñu hmâo giăm truh 2 thun, prăk blan rơbêh kơ 10 klăk prăk sa blan.

“Lom tơbiă mơng sang mơnă glăi pơ̆ plơi pla lĕ hmâo bưp ayong Lương, ñu pơsur pran jua hăng ngă hluh gah tơlơi pơmin kơ kâo. Ñu lăi ƀu hmâo hơget lĕ nao pơ̆ kâo hrăm bruă, mă bruă, ƀu hmâo pơmin hơne adih ôh. Ñu djru, gum kâo lu biă, kâo hơđong pran jua ƀu pơwot glăi jơlan hơđăp dong tah. Ƀu djơ̆ kơnong kơ pơsur kâo ôh, kâo ăt lăi mơn hăng abih bang adơi ayong amăng sang măi oă kyâu lĕ khom gir run amăng bruă mă ăt kah hăng tơlơi hơdip mơda, kiăng tơdơi anai dô̆ dưi dô̆ bơnai hmâo ană bă dong...”

Sang măi pơkra hnal kyâu ayong Lương hmâo lu mơnuih ngă soh dưi hmâo ñu djru bruă mă tơdơi kơ pơwot glăi pơ̆ plơi pla hơdip mơda.

Đơ đam tơring glông Krông Ƀuk hmâo năng ai ñu 500 čô mơnuih ngă soh tơlơi phiăn khom dô̆ amăng sang mơnă laih anun pơwot glăi plơi pla hơdip mơda. Trung tá Y Phía Mlô – Kơ-iăng Khua Grŭp pơsir kơđi tơlơi Hình sự hăng djru gah tơlơi phiăn Kông ang tơring glông Krông Ƀuk brơi thâo: gơnang kơ ngă klă bruă lăi pơhing, pơsur hăng djru bruă mă, anun mrô mơnuih ngă soh glăi ƀơi tơring glông kơnong kơ ƀơi rơnoh yŭ 0,8%. Abih bang hơdôm mơnuih ngă soh tơbiă mơng sang mơnă glăi pơ̆ plơi pla hơdip mơda leng kơ thâo pơplih pran jua, gir run bơwih ƀong huă. Amăng anun, Phạm Văn Lương lĕ gru ba jơlan hlâo klă mơng mơnuih ngă soh pơwot glăi plơi pla pơdŏng glăi bruă mă. Trung tá Y Phía Mlô pơsit:

“Ră anai ƀơi tơring glông Krông Ƀuk hmâo mơnuih ngă gru pơplih phrâo tơdơi kơ dô̆ amăng sang mơnă giong pơwot glăi plơi pla lĕ Phạm Văn Lương. Lương gir run hrưn đĭ na nao yak rơgao tơlơi tơnit drơi pô, pơplih pran, pơkra drơi, bơwih ƀong huă; rơngiao kơ anun lĕ dô̆ djru ƀing adơi ayong phrâo tơbiă mơng sang mơnă pơkon bruă mă. Gơnang kơ anun, tơlơi ngă soh glăi phiăn mơng mơnuih tơbiă mơng sang mơnă ƀơi tơring glông Krông Ƀuk ƀơi rơnoh ƀiă hloh”.

Jơlan pơplih pran jua pơkra drơi lĕ sa bruă mă tơnap tap biă, hmâo lu tơlơi lông, biă ñu hăng hơdôm mơnuih hmâo jrôk jơlan, khom dô̆ amăng sang mơnă pơwot glăi plơi pla. Hăng tơlơi lăng ba, pơsur mơng khul kông ang, gong gai plơi pla, sang anô̆ hăng mơnuih mơnam, tơlơi gir run hrưn đĭ mơng drơi pô hmâo djru laih ayong Lương, ayong Dương ƀudah hơdôm mơnuih pơkon ƀơi tơring glông Krông Ƀuk yak rơgao tơlơi tơnit drơi pô, hơdôm tơlơi pơhư̆č pran jua, pơsur pran jua kiăng pơphun glăi tơlơi hơdip, jing hơdôm mơnuih hmâo yua klă hiam kơ sang anô̆ hăng mơnuih mơnam./.

            Tuấn Long: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang