Giăm či mơmot, ơi Hrun – djuai ania Bahnar, ƀơi plơi Kon Chrah, să Hra, tơring glông Mang Yang, gui rok rơman ƀơi rŏng, wang pŭ rơmô mơ̆ng hmua glăi pơ̆ sang. Ñu  pơ-ư lĕ, pŭ rơmô hmâo djru laih sang anô̆ ñu tơtlaih mơng ƀun rin:

 “Blung a kâo čan 30 klăk blơi rơmô. Sang anô̆ bơwih brơi kơ rơmô. Truh ră anai, kâo glăi čan 50 klăk prăk pla kơ phê, hrơi hơpă ăt nao kiăo rơmô, gơnang kơ anun pioh hmâo prăk tla hăng bơwih brơi kơ phun kơ phê, truh bơyan, kâo amra tla prăk. Sang anô̆ kâo mơ-ak biă yua kơ dưi hrưn đĭ amăng tơlơi hơdip mơda. Laih anun  plơi pel ĕp brơi kâo tơtlaih mơng ƀun rin. Kâo čang rơmang mơnuih amăng plơi ăt khin hơtai čan prăk, pioh pơđĭ kyar bơwih ƀong sang anô̆”.

Ƀơi tơring čar Gia Lai, tơring glông Mang Yang lĕ sa amăng hơdôm plơi pla hmâo lu mơnuih djuai aniă ƀiă, hmâo 61% mrô mơnuih ƀôn sang ƀơi anai. Amăng anun, rơbêh kơ 80% mrô sang anô̆ mơnuih djuai ania ƀiă gah sang anô̆ ƀun rin hăng ƀun rin ƀơƀiă. Yă Hoàng Thị Lan Anh – Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông brơi thâo, Mang Yang glăk đing nao djru sang anô̆ mơnuih ƀun rin dưi čan prăk gah hơdră bruă djru kơmlai pioh tuh pơplai bruă ngă đang hmua; hrŏm hăng anun ngă tui hơdôm jơlan hơdră sut lui sang tơ̆i rơ̆i, djru pơhrăm..., djru mơnuih ƀun rin gơgrong pô hrưn đĭ:

 “Hơdră ngă mơng tơring glông amăng bruă hrŏ trun ƀun rin lĕ ruah grŭp mơnuih dưi tơtlaih mơng ƀun rin hlâo kiăng đing nao ngăn rơnoh tui tơlơi đing nao hlâo mơng dlông trun; đing nao amăng kual tơnap tap lĕ amra dưi đing nao hloh pioh djru neh wa hrưn đĭ hmao tui hơdôm kual gêh gal. Hơdôm gru ba jơlan hlâo amăng bruă bơwih ƀong rơgơi ăt dưi lăi pơhing na nao mơn, hơdôm grŭp hmâo grŭp sang anô̆ ƀun rin dưi nao pơhrăm tơlơi găn rơgao mơng ƀing mơnuih amăng tơring glông, amăng să gơyut, ƀudah gah rơngiao kơ tơring glông, gah rơngiao tơring čar pioh neh wa ta hmâo tơlơi găn rơgao, hmâo pran đăo gơnang đah mơ̆ng hrưn đĭ tơtlaih mơng ƀun rin”.

Mơng hrơi Jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia hrŏ trun ƀun rin kơjăp phik dưi pok pơhai amăng đơ đam dêh čar, hăng tơlơi gum djru mơ̆ng dêh čar, tơring čar Gia Lai hmâo pok pơhai ha amăng plĕ lu jơlan gah; iâo pơhrui djop ngăn rơnoh, đing nao prăk mă yua pok pơhai lu jơlan hơdră, rơwang bruă, ngă gal brơi pioh sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơƀiă, đĭ dong prăk pơhrui glăi, pơplih tơlơi hơdip mơda. Kiăo tui anun, lu tơhnal bruă ba tơbiă hmâo ngă giong, sa dua tơhnal ba tơbiă ngă giong hloh kơ kơčăo bruă pơkă tui rim thun, biă ñu lĕ tơhnal pơkă hrŏ trun mrô sang anô̆ ƀun rin hrŏm hăng hrŏ trun ƀun rin amăng neh wa djuai ania ƀiă. Mơng thun 2018 truh thun 2022, kiăng hrŏ trun ƀun rin kơjăp phik amăng kual djuai ania ƀiă, tơring čar Gia Lai hmâo pok pơhai brơi giăm truh 18.000 bôh sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơƀiă čan rơbêh 5.400 klai prăk mơ̆ng ngăn rơnoh gah hơdră bruă djru mă kơmlai ƀiă pioh bơwih ƀong huă ngă đang hmua. Tơring čar ba tơbiă tơhnal pơkă amăng 3 thun pơ̆ anăp, hơnong ñu rim thun hrŏ trun 2% mrô sang anô̆ ƀun rin hăng hrŏ trun 3% mrô sang anô̆ ƀun rin lĕ mơnuih djuai ania ƀiă.

Krah blan 9/2023, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai hmâo pơphun pel ĕp glăi, hăng mă yua kơčăo bruă 2059 kơ bruă ngă tui Jơlan hơdră pơkă mơ̆ng lŏn ia Hrŏ trun ƀun rin kơjăp phik rơwang mơ̆ng thun 2021-2025. Kiăo tui anun, tơring čar amra djru pioh ngă phrâo hăng pơkra glăi sang dô̆ kơ ƀiă biă mă ñu 2.000 bôh sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă; pơhlôm brơi 98% mrô sang anô̆ dưi mă yua ia hơdjă; abih bang čơđai muai dưi nao sang hră djơ̆ hnưr thun... Yă Nguyễn Thị Thanh Lịch - Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai brơi thâo dong:

 “Hơdôm hơdră bruă mơ̆ ƀing gơmơi ƀuh ba glăi bôh tơhnal anun lĕ khom nao hrŏm hăng tơlơi kiăng yua mơng plơi pla neh wa. Bơhmutu ñu lĕ djru phun pla hlô rông hăng pơtô brơi hlao bruă ngă đang hmua, rông hlô mơnong hiưm hơpă; Hơdră bruă bơdjơ̆ nao truh hrŏ trun ƀun rin tal 2 lĕ djă pioh, pơgang čing hơgor hăng brơi kơ hlăk ai brơi ƀing čơđai anet, ƀing adơi amai, adơi ayong, gum hrŏm hơdôm bruă jơnum ngui hơdôm hơdră bruă mă mơ̆ng đưm hlâo kah hăng rơngaih mơñam, ngă hiưm hơpă pioh rơngaih mơñam jing lu gơnam sĭ mơdrô hloh dong pioh lăi pơthâo, lăi pơhưč lĕ ăt amra djru mơn neh wa pơsir bruă mă, pơjing bruă mă amăng plơi pla”.

Tui kơčăo bruă mơng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai, mơ̆ng ră anai truh thun 2025, tơring čar amra pok pơhai 7 rơwang bruă hrŏ trun ƀun rin kơjăp phik ƀơi kual djuai ania ƀiă dô̆. Kiăo tui anun, tơring čar amra djru pioh pơkra phrâo hăng pơkra glăi sang dô̆ brơi ƀiă biă mă ñu 2.000 bôh sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă; pơhlôm brơi 98% mrô sang anô̆ ƀun rin dưi mă yua ia hơdjă; kah hăng abih bang čơđai muai ƀơi tơring glông ƀun rin dưi nao sang hră, hmâo hră pơgang gah ia jrao... Kiăng tơhnal pơkă hrŏ trun ƀun rin kơjăp phik ba glăi bôh than, tơring čar amra đing nao 7 rơwang bruă lĕ: Djru tuh pơplai pơđĭ kyar anom mă yua bơwih ƀong huă – mơnuih mơnam tơring glông ƀun rin; pơplih phrâo bruă bơwih ƀong, pơđĭ kyar hơdră hrŏ trun ƀun rin; djru pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơplih gơnam ƀong ngă bơbuă; pơđĭ kyar bruă pơtô pơhrăm bruă mă; bruă mă kơjăp sui thun; djru sang dô̆ kơ sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă ƀơi hơdôm bôh tơring glông ƀun rin; phiăn juăt hăng hrŏ trun ƀun rin gah tơlơi pơhing; pơđĭ tui bôh thâo, lăng tui pơsit Jơlan hơdră hăng hơdôm hơdră bruă gum djru kơ sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă./.