VOV4.Jarai - Mah bơbeč kơtang mơng klin Cvoid-19, samơ̆ kiăng pơsit tong glăi: Tơlơi hơdip amăng plơi pla kual čư̆ siăng, kual mơnuih djuai ania ƀiă glăk ƀuh lu tui hơdôm tơlơi pơplih phrâo. Boh than ba glăi anai lĕ mơng pran gum pơgôp kơ rĭm čô mơnuih amăng sang anŏ djop djuai ania dêh čar Việt Nam, hơmâo tơlơi đing nao tuh pơ alin mơng Ping gah, Kơnuk kơna, gum tơngan hrŏm mơng djop khul grup hăng mơnuih mơnam.

Mơng hrơi pơphun ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă amăng man pơdong plơi pla phrâo, tơlơi hơdip kơ rĭm boh sang anŏ amăng plơi Kon Hnông Pêng, ƀơi să Đăk Hring, tơring glông Đăk Hà, tơring čar Kontum hơmâo lu anŏ pơplih phrâo. Sang dŏ hơmâo man pơkra agaih rơnăk, ană bă hơmâo amĭ ama đing nao amăng bruă hrăm hră. Amăng plơi pla dŏ kơnong hơdôm boh sang anŏ mơnuih tha rơma, ƀu hơmâo ană bă čem rông ba, mơnuih ƀu-ai buai lĕ hơdôm sang anŏ rin rơpa, dŏ glăi lêng kơ hơdip jơnap hăng pơdrong asah abih yơh. Amăng mrô hơdôm sang anŏ hơmâo prăk pơhrui mơng 100 truh pơ hơdôm rơtuh klăk prăk lĕ hơmâo A Phinh, A Cần, A Plo, A Ir …ăt dŏ lu mơn, mrô sang anŏ ƀun rin glăk aset tui. Lăi nao kơ bruă man pơdong plơi pla phrâo mơng mơnuih ƀon sang plơi Kon Hnông Pêng, ơi Nguyễn Văn Dũng, Khua apăn bruă Ping gah să Đăk Hring, tơring glông Đăk Hà brơi thâo:

“Tơlơi gơgrong mơng mơnuih ƀon sang ƀơi anai tŏ tui na nao, sit biă ñu pran gơgrong mơng ƀing mơnuih apăn bruă Ping gah hơmâo git gai Khul wai lăng amăng plơi laih dong hơdôm khul grup amăng bruă pơtrut pơsur mơnuih ƀon sang mut hrŏm amăng man pơkra hơdôm ring bruă pơgôp man pơdong plơi pla phrâo amăng să. Laih dong hơdôm sang anŏ ăt thâo hluh rơđah bruă man pơdong plơi pla phrâo lĕ akŏ phun mơng mơnuih ƀon sang, Ană plơi pla ăt ha pran sa jua mut hrŏm pơgôp hrơi mă bruă hăng gum tơngan hrŏm man pơdong plơi pla phrâo”.

Ngă tui Jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar amăng man pơdong plơi pla phrâo, mơng thun 2011 truh ră anai, mơnuih ƀon sang plơi Dơk Rơng (să Glar, tơring glông Đăk Đoa, tơring čar Gia Lai) hơmâo lu tơlơi gum pơgôp prong prin. Amăng anun, pơtrut pơsur abih bang mơnuih ƀon sang pơgôp prăk kiăng kơ man pơdong sang gru grua amăng plơi pla kah hăng man pơkra anih anom, jơlan glông amăng plơi hăng hơdôm bruă sit nik pơkŏn dong. Boh than ba glăi ngă kơ să dưi pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo. Anai lĕ tơlơi gum pơgôp prong prin mơng mơnuih ƀon sang plơi Dơk Rơng. Ơi Bùi Quang Thoại, Kơ-iăng Jơnum min mơnuih ƀon sang să Glar, tơring glông Đăk Đoa, tơring čar Gia Lai brơi thâo:

“Tơdơi kơ sem lăng, ple ĕp, plơi Dơk Rơng hơmâo Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông tŭ yap lĕ plơi pla phrâo. Sit biă ñu mơnuih ƀon sang amăng plơi hơmâo pơgôp hrơi mă bruă, prăk kak, pơyơr lŏn man pơkra jơlan mơng anun ngă mơnuih ƀon sang nao rai gêh gal ƀiă yơh. Mơnuih ƀon sang thâo hluh rơđah hơdôm tơlơi dưi amăng bruă man pơdong plơi pla phrâo, ngă kơ ƀô̆ mơta plơi pla jai hrơi pơplih phrâo, tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang jai hrơi pơđĭ kyar ƀiă yơh”.

Hrŏm hăng mơnuih ƀon sang kual Dap kơdư, neh met wa dŏ hơdip ƀơi kual čư̆ siăng kriang pơtâo, kual ataih, asuek amăng đơ đam dêh čar ta lêng kơ đăo gơnang hăng ha pran sa jua ngă tui hơdôm tơlơi pơtrun, hơdră bruă mơng gơnong glông truh pơ ƀon lan, mah amăng hrơi blan tơnap tap hloh, kar hăng thun blan hơđuh đĭ klin Covid-19 laih rơgao. Hăng hơdôm anŏ ƀing ta ƀuh ră anai ngă kơ ƀing ta hơmâo dong tơlơi đăo gơnang hăng pran gum pơgôp mơng abih bang mơnuih. Khua apăn bruă Ping gah, Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam - ơi Đỗ Văn Chiến brơi thâo”

“Pran gum pơgôp djop djuai ania ngă kơ dêh čar ta dưi găn rơgao tơnap tap, tơlơi lông. Tơlơi lông kơtang mơng klin Covid-19 hơmâo pơdah rơđah kơ tơlơi anai. Amăng hơdôm hrơi đôč, boh than ba glăi yôm phăn biă mă. Hơmâo laih hơdôm klăk anung gơnam gum pơgôp, anung gơnam djru mơnuih mơnam, hơdôm rơbăn gơnam ƀong huă, hăng hơdôm rơbâo tơ̆n gơnam gah ia jrao hơmâo pơgiăng nao pơ ƀôn prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm tơring čar kual Dơnung kiăng kơ djru khăp pap hăng pơ alum pran jua ƀing mơnuih glăk bưp tơnap tap. Rup rap, hơdôm bruă hiam hơmâo ngă lu mơnuih ol kơdol. Mơng anun brơi ƀuh, bruă pơgang klin laih rơgao lĕ tơlơi dưi kơ mơnuih ƀon sang, lĕ pran kơtang mơng gum pơgôp djop djuai ania amăng lŏn ia ta”.

Phrâo anai, Khua dêh čar hơmâo hơdôm tơlơi pơtrun dưi mă yua amăng Jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar amăng pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp rơwang thun 2021 - 2025. Hlâo adih, 2 jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar: Pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ania ƀiă hăng kual ataih, asuek; hăng man pơdong plơi pla phrâo, ăt hơmâo Khua dêh čar tŭ yap kiăng kơ pok pơhai ngă tui. Rơnoh prăk lu biă mă amra mă yua amăng 3 jơlan hơdră yôm phun anai amăng rĭm rơwang, hăng sa hơnong pơkă: Hrŏ trun sang anŏ ƀun rin brơi kơ aset hloh, jê̆ giăm ƀiă tơlơi hơdip kơplah wah kual ataih, asuek hăng kual dơnung, mơnuih ƀon sang amra tŭ mă hơdôm tơlơi dưi pơđĭ kyar amăng lŏn ia.

Anai lĕ hơdôm tơlơi ngă hok mơ-ak mơng bruă pơđĭ kyar djop mơta ƀơi kual ataih, asuek hăng kual mơnuih djuai ania ƀiă pơ anăp anai dong. Yak nao thun phrâo ƀing ta hơmâo dong tơlơi čang rơmang phrâo, lĕ gum pơgôp - mut hrŏm ha pran, kjăp phik, kual mơnuih djuai ania ƀiă amra hơmâo dong lu bơyan bơnga yâo mơ-ak.

Thanh Tâm: Čih

Siu Đoan: Pơblang