VOV4.Jarai - Jơlan hơdră “Ană rông ƀơi puih tơhan” hơmâo Ping gah, anom bruă git gai tơhan wai pơgang guai lŏn ia pok pơhai amăng hơdôm thun laih rơgao, hơmâo rông ba giăm 3.000 čô čơđai, hăng rơnoh prăk djru brơi rĭm čô čơđai 500.000 prăk sa blan truh ƀing gơñu hrăm abih anih 12. Tơlơi anai pơdah pran jua kiăng khăp kơplah wah tơhan wai pơgang guai hăng ƀing čơđai sang anŏ tơnap tap ƀơi kual giăm guai lŏn ia.

Amon Y Phú Mlô (djuai ania M’nông), dŏ ƀơi plơi Đrang Phốk, să giăm guai lŏn ai Krông Na, tơring glông Ƀuôn Đôn, tơring čar Dak Lak, lĕ čơđai rơngiă amĭ mơng anet, ama ñu đuăi mơng sang. Yua anun ơi yă ñu rông ba. Yua ơi yă thun tha, ƀu-ai buai, bruă rông ba ñu bưp tơnap tap biă mă. Ƀuh tơlơi tơnap tap mơng Y Phú, tơhan wai pơgang guai Srêpốk, gah anom bruă git gai tơhan wai pơgang guai tơring čar Dak Lak ba ñu glăi pơ puih kơđông rông ba. Trung tá Đỗ Văn Nhương - Kơ-iăng Khua grup pơtô pơblang mơnuih ƀon sang kual giăm guai Srêpốk brơi thâo:

“Lơ̆m ba rai pơ anai, ƀuh ñu ƀu-ai buai ôh, tơdơi kơ hơdôm hrơi rông ba, ñu kah mơng prong rơmong, añrăng găng ƀiă yơh, ñu ră anai huăi mlâo kar hăng hlâo anun dong tah. Ƀing gơmơi gir run prap hrơi mông kiăng kơ pơtô brơi kơ ñu, črâo brơi boh pơhiăp, tơlơi hơdip, ƀing gơmơi pơ alum hăng pran khăp pap kiăng kơ pơtô brơi kơ ñu. Lăng ñu kar hăng ană bă amăng sang, čang rơmang tơdơi anai, lơ̆m truh prong giong mơnuih hơmâo lu tơlơi pơgôp kơ ană plơi pla”.

Y Phú Mlô bơi thâo: Mơng hrơi hơmâo ƀing met mơng tơhan wai pơgang guai ba glăi hơdip hrŏm, ñu djop asơi huăi añăm ƀong, dưi hrăm lu mơta tơlơi hiam klă. Rĭm hrơi, tơdơi kơ mông nao sang hră, ñu mut hrŏm amăng  hơdôm mông ngui ngor mơ-ak, bơrơguăt drơi jăn hrŏm hăng ƀing met. Tơdah aka ƀu thâo hluh tơlơi hơget anai pơtô, glăi pơ puih tơhan ñu amra tơña ƀing met mơtăm yơh. Nao sang hră ăt hơmâo ƀing met pơgiăng nao hăng rơdêh thut tơl amăng jang sang hră laih anun pơgiăng glăi lơ̆m hrăm giong. Dŏ hơdip hrŏm hăng ling tơhan, tơlơi hơdip kơ ñu trơi pơđao, bă blai tơlơi khăp pap.

“Amĭ kâo rơngiă laih, ơi yă tơnap tap biă mă, ƀu djop asơi huăi añăm ƀong. Lơ̆m rai hơdip hrŏm hăng tơhan wai pơgang guai, ƀing met brơi asơi huăi añăm ƀong, dưi ngui ngor mơ-ak, hơmâo ƀing met pơtô brơi čih boh hră. Thun tơdơi mut hrăm anih 1, kâo ƀuăn amra gir kơtir hrăm hrăm rơgơi, amra ƀu ngă ơi yă, ƀing met hning ôh”.

Tơhan wai pơgang guai Dak Lak glăk pơtrut kơtang bruă “Ană rông ƀơi puih tơhan”

Laih rơgao, Khul hlăk ai rơnuk Hồ Chí Minh gum hrŏm hăng Anom bruă git gai ling tơhan wai pơgang guai pơphun mông bưp ƀô̆ mơta ƀing čơđai hrăm hră ba gru amăng jơlan hơdră “Ană rông ƀơi puih tơhan”. Hơmâo arăng jak iâu nao jơnum hrŏm, amon Seo Thị Hoa, ană rông ƀơi puih tơhan mơng Anom bruă git gai Ling tơhan pơgang guai tơring čar Nghệ An brơi thâo: Sang anŏ hơmâo 4 čô adơi ayong dŏ hơdip hrŏm hăng yă ră anai tha rơma laih. Thun 2014, Hoa pơmĭn pơdơi hrăm hră kiăng kơ djru yă wai adơi ñu, samơ̆ hơmâo tơhan wai pơgang guai rông ba, yua anun ñu tŏ tui nao sang hră hăng gir hrăm rơgơi:

“Ƀing met juăt nao tơl sang gơmơi pơtô brơi kâo hrăm hră, hăng tơña blan, pơ alum pran jua kâo gir kơtir hrăm hră kiăng tơdơi anai pơplih tơlơi hơdip sang anŏ. Kâo gir run hrăm hră, amăng 4 thun laih rơgao, kâo lêng hrăm rơgơi soh, hăng 3 thun lĕ čơđai hrăm hră rơgơi amăng tơring glông tơlơi hrăm Văn hăng tơlơi Angle”.

Đại tá Đỗ Quang Thấm - Kơ-iăng Khua anom bruă git gai ling tơhan wai pơgang guai tơring čar Dak Lak brơi thâo, hơdôm thun laih rơgao, jơlan hơdră “Ană rông ƀơi puih tơhan” hơmâo djru brơi ƀing čơđai prăk kak kah hăng pran pơtrut pơsur, pơgôp ngă gêh gal brơi ƀing čơđai tŏ tui pran hrư̆n đĭ găn rơgao tơnap tap nao sang hră. Pơ anăp anai, Anom bruă git gai ling tơhan wai pơgang guai tơring čar Dak Lak amra tŏ tui pel ĕp, pok prong hơbô̆ bruă “Ană rông ƀơi puih tơhan” amăng đơ đam tơring čar.

“Hơdôm thun pơ anăp anai mơng pran gơgrong mơng ling tơhan wai pơgang guai lŏn ia, tơlơi tơnap tap mơng mơnuih ƀon sang ƀơi kual giăm guai kah hăng tơlơi yôm mơng jơlan hơdră, ƀing gơmơi tŏ tui pơtrut ngă tui klă dong jơlan hơdră anai. Ling tơhan wai pơgang guai tơring čar Dak Lak amra tŏ tui gum hrŏm hăng djop gưl, gơnong bruă ƀon lan, pơphun pel ĕp, jŭ yap glăi ană ƀing čơđai sang anŏ tơnap tap kiăng kơ ba glăi rông, djru brơi ƀing čơđai amra tŭ mă hơdôm rơnoh prăk djru kiăng kơ pơgôp amăng bruă pơtô hrăm brơi ƀing čơđai klă ƀiă dong”.

Jơlan hơdră bưp ƀô̆ mơta, pơpŭ “Ană rông ƀơi puih tơhan”

Hơbô̆ bruă “ Ană rông ƀơi puih tơhan” yua kơ anom bruă git gai tơhan wai pơgang guai pơphun kiăng kơ djru brơi ƀing čơđai hrăm hră rơgơi sang anŏ ƀun rin găn rơgao tơnap tap, ƀing čơđai drit druai ƀu hơmâo mơnuih čem rông ba, ƀing čơđai sang anŏ kơnuk kơna lăng ba ƀơi kual giăm guai, mơng anun ngă gêh gal brơi ƀing čơđai hơmâo anih dŏ hơdip, hrăm hră, pơđĭ kyar djop mơta, tơdơi anai jing ƀing mơnuih hơdip hiam klă, thâo mă bruă. Mơng jơlan hơdră anai, pơgôp kơtưn mut hrŏm kơplah wah tơhan hăng mơnuih ƀon sang kual giăm guai, pơjing bruă wai pơgang guai jai hơđong kjăp.

Siu Đoan: Pơblang