VOV4.Jarai - Rơwang hrơi tơjuh rơgao, jơnum lok 10, sa amăng hơdôm tơlơi yôm phun lĕ Jơnum min apăn bruă pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar pơsit ruah mă 4 mơta bruă pioh krăp lăng mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang, Jơnum min apăn bruă git gai pơ ala mơnuih ƀon sang amăng thun 2023 laih anun pơgôp hiăp amăng mông jơnum lok 3, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15.

Amăng 4 mơta bruă pioh krăp lăng thun 2023, Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang krăp lăng 2 mơta bruă hăng Jơnum min apăn bruă git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar krăp lăng 2 mơta bruă. Anun lĕ: Bruă jak iâu, wai lăng hăng mă yua hơdôm tơlơi hơmâo bơwih brơi bruă pơhlôm,  pơgang klin Covid-19; bruă ngă tui tơlơi pơtrun, tơlơi phiăn kơ ia jrao amăng plơi pla, ia jrao pơgang hlâo. Bruă pơphun ngă hơdôm tơlơi pơtrun jơnum mơng Ƀirô khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar kơ hơdôm Jơlan hơdră dêh čar (Man pơdong plơi pla phrâo thun 2021-2025, pơhrŏ trun hơđong kơjăp mrô sang anŏ rin rơwang thun 2021-2025, pơđĭ kyar bơwih ƀong - mơnuih mơnam kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng thun 2021-2030). Bruă ngă tui Tơlơi pơtrun jơnum mrô 88 thun 2014, Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 13 hăng Tơlơi pơtrun mrô 51 thun 2017, Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 14 kơ pơplih phrâo hơdră pơtô, hơdrôm hră hrăm. Bruă ngă tui tơlơi pơtrun, tơlơi phiăn pơđĭ kyar apui yua pơkra phrâo.

Hơmâo tơlơi pơgôp hiăp kiăng pơhrua nao bruă kiăng krăp lăng kơ bruă lăng glăi ruah, pơplih anih mă bruă mơng ƀing khua thun 2011 truh ră anai yua tơlơi hưp ham ƀong kông ngăn kơnuk kơna jai hrơi tơnap pơgăn; bruă dŏ kun, ngă kaih amăng bruă git gai wai lăng ƀu ƀiă anih ôh; anŏ klă mơng bruă čih pơkra, pơtrun hră pơ-ar hăng lêng tơbiă mơng anŏ klă mơnuih ngă bruă kơnuk kơna. Khă hnun, Khua djru bruă čih pioh hră pơ-ar Anom bruă pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar Bùi Văn Cường lăi, bruă ruah mă hơdôm akŏ bruă wai lăng glăk hơmâo ngă tui djơ̆ tơlơi phiăn laih. Kiăo tui tơlơi hơmâo sit nik,  amra ba pơmut amăng mông tơña, lăi glăi tơlơi tơña ƀudah Jơlan hơdră wai lăng djơ̆ hrơi mông kiăng. Hăng tơlơi rơkâo krăp lăng bruă pơkrem, pơgăn prai prăk kăk, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar ơi Vương Đình Huệ lăi:

“Rim thun yơh ƀing ta hyu hơduah ĕp, lăi pơthâo glăi bruă pơkrem , pơgăn prai gơnam. Ră anai ƀing ta ăt khŏm krăp lăng dong mơn kơ bruă anai. Yua hnun hơjăn pô kâo lĕ kâo ƀu tŭ ôh hăng bruă lăi pơthâo laih rim thun lĕ ƀuh kiăng krăp lăng dong. Hmư̆ hing hloh lĕ bruă pơkrem ngăn hơdrăp prăk kăk kơnuk kơna, pơgăn prai prăk rim thun lêng hơmâo lăi pơthâo glăi laih, ƀu djơ̆ lăi pơthâo đôč ôh ăt ba bơkơtuai lăng dong ƀơi Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang. Ta lăi krăp lăng baih, tui anun ñu bơdjơ̆ nao hrŏm hăng tơlơi hơdip mơnuih ƀon sang yơh”.

Tui hăng tơlơi him lăng hlâo jơnum lok 3, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar jơnum pơƀut pơ sang jơnum pơ ala mơnuih ƀon sang. Khă hnun ăt hơmâo prăp lui hlâo mơn hơdră jơnum mơng ataih tơdah kiăng. Him lăng mông ngă bruă mơng ƀing khua pơ ala lĕ 20 hrơi. Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang pơphun jơnum amăng hrơi sa, lơ 23/5, pơđut amăng lơ 17/6. Kơnuk kơna ta kiăng kơdun glăi hrơi pơdah Tơlơi phiăn Lŏn tơnah (pơplih pơkra) yua amăng mông čih pơkra Tơlơi phiăn hơmâo hơdôm mơta tơlơi kiăng hơmâo mông lăng glăi dong. Khua wai lăng Jơnum min Bơwih ƀong mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang Vũ Hồng Thanh brơi thâo:

“Bơdjơ̆ nao Tơlơi phiăn Lŏn tơnah, gơmơi glăk ngă hrŏm hăng Ding jum Kông ngăn lŏn tơnah hăng Ayuh hyiăng lŏn adai či hmư̆ hrŏm hơdôm mông Jơnum, mông bơkơtuai kơ bruă Tơlơi phiăn lŏn tơnah. Hơdôm anom bruă khŏm pơphun ngă lu bruă phara kah mơng dưi pơhlôm anŏ klă mơng Tơlơi phiăn. Tap năng tơlơi phiăn anai ăt khŏm rơkâo tơlơi pơgôp hiăp mơng mơnuih ƀon sang dong. Kiăng ngă klă brơi đah  Kơnuk kơna mơng prăp lui tŏng ten hăng pơdah kơ khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang amăng mông jơnum lok 4”.

Kơnuk kơna ăt kiăng pơhrua tui pơdah pơ Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang pơsit brơi Tơlơi phiăn pơkra phrâo, pơhrua tui sa, dua mơta tơlơi mơng Tơlơi phiăn Kông an mơnuih ƀon sang; Tơlơi pơtrun pơhrư̆i sui ƀiă hrơi mă yua Tơlơi pơtrun mrô 42 thun 2017, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang tal 14 kơ bruă ngă lăng hlâo pơsir brơi hnưh dong ƀu anăm tla mơng hơdôm anom bruă prăk; tơlơi pơtrun ngă lăng hlâo hơdôm tơlơi phiăn djru phara pơđĭ kyar tơring čar Khánh Hòa. Pơdah pơ Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar pơgôp hiăp kơ 3 kơčăo bruă: Tơlơi phiăn Jơlan nao rai, Tơlơi phiăn hơđong kơjăp rơnuk rơnua jơlan nao rai; tơlơi phiăn tơhan gum pơgang rơnuk rơnua hơđong amăng plơi pla. Laih dong pơdah pơ Khua mua pơ ala pơsit tuh pơ plai 5 kơčăo bruă: Jơlan tơkuh guai 4 kual Plơi prong jưh jom Hà Nội; Jơlan tơkuh guai 3 ƀon prong Hồ Chí Minh; Jơlan rơdêh pơđuăi hmar Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; jơlan rơdêh pơđuăi hmar Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; Jơlan rơdêh pơđuăi hmar Biên Hòa - Vũng Tàu. Bơdjơ̆ nao tơlơi bơkơtuai kơ bủă pơkra jơlan Hồ Chí Minh rơwang tŏ tui, Khua Jơnum min boh thâo ia rơgơi hăng ayuh hyiăng lŏn adai mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang, Lê Quang Huy lăi nao tơlơi aka ƀu dưi ngă ră anai lĕ bruă gah prăk kăk:

“Prăk tuh pơ plai ngă ring bruă kơnuk kơna sa amăng hơdôm tơlơi pơkôl pơkă anun lĕ ring bruă aka ƀu ngă giong, glăk pơdơi hĭ, dŏ ƀiă đôč đah mơng tŭ yua. Ƀing gơmơi kiăng hơmâo lu tal dưm dăp, kaih biă mă, mơ̆ ră anai dŏ kơnong 200 km đôč yơh. Jơlan Hồ Chí Minh găn nao 30 boh tơring. Ră anai dŏ glăi năng ai 200 km đôč yơh pơtruh hăng 9 boh tơring čar Thái Nguyên, Phú Thọ, Hòa Bình, Hà Nội. Gah dơnung Nam Ƀộ, Tây Nam Bộ lĕ tô nao rai hăng Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau...Ƀing gơmơi rơkâo ƀing ta kiăng bơkơtuai mơn hă ƀŭ, bơ hrơi mông hơdôm pă lĕ yua khua mua apăn bruă pơ ala mơnuih ƀon sang pơsit brơi”.

Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar ơi Vương Đình Huệ kiăng gơñăm nao bruă pơƀut glăi tơlơi pơgôp hiăp mơng ƀing khua pơ ala bơkơtuai ƀơi grup hăng ƀơi sang jơnum; ngă hrŏm, prăp lui tŏng ten tơlơi pôr pơthâo, hră pơ-ar, pơtô pơblang, hră pơhing, hơdôm tơlơi gah dram gơnam, anih anom, pơgang klin, bơwih brơi bruă jơnum.

Lại Thị Hoa: Čih - Siu H’Mai: Pơblang