VOV4.Jarai-Tơring čar Kon Tum hơmâo jơlan guai dêh čar glông ataih 292 km jê̆ hăng dua boh dêh čar Kur laih anun Lao. Hrom hăng bruă mă pơgang kjăp ngă pô guai lŏn ia, akŏ pơdong plơi pla ƀơi guai dêh čar rơnuk rơnua, mơak klă, gơyut gơyâo giăng mah, rĭm bơyan tết, phang bơnga, ƀing khua mua, ling tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Kon Tum pơphun lu bruă mă hyu čuă jơmư pơpŭ thun phrâo hăng ƀơk gơnam tết kơ mơnuih ƀôn sang, bă hăng tơlơi khăp djru nao rai ling tơhan hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi guai dêh čar.

Khoa Điềm, pô čih tơlơi pơhing Gong phun jua pơhiăp Việt Nam hơmâo tơlơi čih anăn “Kon Tum: Tết djru nao rai ling tơhan hăng mơnuih ƀon sang ƀơi guai lŏn ia”.

Sang anŏ amai Y Thêu, djuai ania Jeh-Triêng dŏ pơ plơi Đak Ga, să giăm guai dêh čar Đak Plô, tơring čar Đak Glei, Kon Tum sa amăng12 boh sang anŏ tơnap tap ƀun rin. Yua mơ̆ng lu tơlơi ngă kơ tơlơi hơdip mơda 5 čô amăng sang anŏ kơƀah na nao mơnong ƀong huă. Giăm tết laih, čang rơmang prong hloh mơ̆ng sang anŏ kiăng djop braih huă đôč, ƀu khin pơmin nao kơ bruă anung ƀañ tek hăng blơi ƀañ kĕo ôh. Tơlơi mơak truh pơ sang anŏ amai Y Thêu lĕ, lơ̆m ƀing khua mua, ling tơhan pơgang guai dêh čar Puih kơđông Đak Bla, nao tơl sang tơña bla, ƀơk gơnam ƀong huă, braih akuăi amăng hrơi Tết.

Khua mua, ling tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Kon Tum hrom hăng mơnuih ƀôn sang anung ƀañ čưng hla mơtah amăng hrơi jơnum mơak

 ƀañ čưng  mơtah

Hrom hăng anun, tơhan pơgang guai dêh čar dŏ jak iâu sang anŏ nao ngui hrom Hrơi mơak anung ƀañ tek ƀañ čưng hla mơtah, ba glăi ƀong pơ sang anŏ hrơi Têt. Amai Y Thêu lăi:

“Sang anŏ gơmơi tơnap tap biă mă tơguan Tết thun phrâo samơ̆ ƀu hơmâo mơnong hơgĕt ôh čơkă Têt. Kâo ăt bơni lu biă mă kơ tơhan brơi gơnam ƀong tơl sang anŏ. Thun phrâo laih, kâo ăt mơak yơh hơmâo ƀiă ƀañ kĕo anun kiăng čơkă thun phrâo amăng sang anŏ, mơak hrom abih bang ƀong tết”.

Ƀu lui kơ sang anŏ hlơi kơƀah mơnong ƀong huă amăng hrơi Têt, anun lĕ tơlơi gir run abih pran jua mơ̆ng khua mua hăng ling tơhan dua puih kơđông Đak Blô hăng Sông Thanh dŏ amăng să Đak Plô, tơring glông Đak Glei. Hrom hăng akŏ bruă bơwih brơi tết kơ mơnuih ƀôn sang, ping gah, jơnum min mơnuih ƀôn sang să Đak Plô, dua boh puih kơđông tơhan pơgang guai dêh čar hơmâo pơkra hơdră pơphun brơi tết, čơkă thun phrâo mơak hrom mơnuih ƀôn sang hăng ling tơhan ƀơi să giăm guai dêh čar, ƀuh rơđah lĕ, Hơdră “Bơyan phang ƀơi guai dêh čar pơđao pran jua ană plơi” hăng “Hrơi mơak anung ƀañ tek ƀañ čưng hla mơtah”.

Yă Y Thanh, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Đak Glei brơi thâo, tơring glông hơmâoa 3 boh să treng jơlan guai dêh čar, sô̆ hăng dêh čar Lao, anun lĕ să: Đak Plô, Đak Nhoong hăng Đak Long. Yua hơmâo bruă mă mơak mơ̆ng tơhan pơgang guai dêh čar pơphun brơi, mơnuih ƀôn sang ƀơi guai dêh čar hơmâo tơlơi mơak čơkă têt thun phrâo djuai ania ta:

“Ƀing adơi ayong ling tơhan pơgang guai dêh čar ƀơi hơdôm puih kơđông hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi guai dêh čar amăng hrơi mông anai dưi čơkă têt mơak mơ̆n. Mơnuih ƀôn sang tŭ mă gơnam mơ̆ng ƀing khua mua ling tơhan pơgang guai dêh čar, laih anun khua git gai tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar djru anun mơnuih ƀôn sang mơak biă mă. Mơ̆ng anun pơjing tơlơi jĕ giăm nao rai kơplah wah ling tơhan hăng mơnuih ƀôn sang mơak hloh dŏ ƀơi kual guai dêh čar. Mơnuih ƀôn sang dưi hơmâo tết mơak mơai, trơi pơđao”.

Đại tá Lê Minh Chính, Khua gum bruă ping gah Anom bruă tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Kon Tum nao ƀơk gơnam têt kơ gong gai kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang să Đak Plô, tơring glông Đak Glei

Kiăng kơ tơlơi hok mơak čơkă thun phrâo mơ̆ng mơnuih ƀôn sang ƀơi kual giăm guai dêh čar, bơyan têt thun anai mơak hloh, Khua tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Kon Tum mă yua prăk pơkôm pioh blơi 300 kg braih điơ̆, ñar brơi kơ rĭm boh puih kơđông dŏ treng guai hăng dêh čar Lao laih anun Kur pioh pơphun Hrơi mơak anung ƀañ čưng hla mơtah. Khua mua, ling tơhan djop puih kơđông kah pơpha tơlơi djru mơ̆ng prăk kăk pô blơi mơnong ƀong huă hyu čuă jơmư ƀơk gơnam tết kơ mơnuih tơnap tap, ƀun rin kiăng hmao kru mơak amăng bơyan têt huăi ư̆ rơpa kơƀah mơnong ƀong huă.

Rơngiao kơ anun, Hơdră Bơyan phang thun phrâo pơđao pran jua ană plơi, dưi pơphun ƀơi djop 13 boh să treng guai dêh čar mơ̆ng pă boh tơring glông Đak Glei, Ngọc Hồi, Sa Thầy hăng Ia H'Drai hăng lu bruă mă ngui ngor mơak, ba glăi tơlơi hok kơdok kơ ană plơi pla, ngă kjăp tui tơlơi khăp pơpŭ nao rai mơnuih ƀôn sang, ling tơhan dŏ amăng kual lŏn mơnai glai klô guai lŏn ia. Đại tá, Lê Minh Chính, khua gum bruă kơđi čar tơhan pơgang guai dêh čar, tơring čar Kon Tum brơi thâo:

“Amăng hơdră anai pơphun lu bruă mă ngui ngor, kiăng hyu čuă jơmư, ƀơk gơnam kơ sang anŏ kơnuk kơna djru, sang anŏ ƀun rin laih dơ̆ng pơphun bruă ngui ngor mơak thun phrâo, djru mơnong ƀong huă, hơdră bơwih ƀong huă hăng gơnam yua kơ hơdôm sang anŏ tơnap tap. Laih dơ̆ng pơphun lu bruă mă gru grua adoh suang, tơlơi ngui ngor gru đưm brơi kơ mơnuih ƀôn sang hơmâo anih ngui ngor čơkă bơyan phang bơnga čuh blang hăng pran jua mơak, djop pô mưn tơlơi ngui ngor ƀong huă jơman hrơi ƀong tết ƀu lui kơ sa čô mơnuih dŏ glăi pơ klôn ôh”.

Hrom hăng tơlơi mơak čơkă thun phrâo Nhâm Dần 2022, ƀơi treng jơlan guai dêh čar glông ataih 292 km sô̆ hăng dêh čar Lao hăng Kur, mơnuih ƀôn sang ƀơi 99 boh plơi pla, gah 13 boh să mơ̆ng 4 boh tơring glông tơring čar Kon Tum dŏ hơmâo lu tơlơi mơak, kjăp pran jua yak nao amăng thun phrâo. Truh ră anai, hơmâo 4/13 boh să guai dêh čar ƀơi Kon Tum ngă djơ̆ tơhnal pơtrun plơi pla phrâo. Tơlơi hơdip mơda mơ̆ng rơbêh 16 rơbâo 200 boh sang anŏ 25 djuai ania adơi ayong dŏ hrơi jai hrơi pơblih laih, tơlơi ƀun rin hrŏ tui hmar.

Tết čơkă thun phrâo djuai ania ta jing mông pioh kơ abih bang adơi ayong djop djuai ania, ling tơhan guai dêh čar ƀơi Kon Tum hrom hơbit gong gai kơnuk kơna plơi pla ngă kjăp tơlơi gum pơgôp, hrom pran jua, sa ai hơtai pơgang kjăp jơlan guai dêh čar, pơgang hơđong, rơnuk rơnua dêh čar hăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam, pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang ƀơi anih giăm guai dêh čar.

Khoa Điềm pô čih-Nay Jek: Pơblang