Ƀơi Dak Lak, tui yă Hồng Len, kơ-iăng khua grup sang anŏ-mơnuih mơnam-bơwih ƀong huă Khul pơlir hơbit đah kơmơi Dak Lak, hơdôm boh sang hră amăng tơring čar tơdơi kơ mut sang hră hơmâo akŏ pơjing lu grup “Pô git gai tơlơi pơplih”. Bruă mă mơng grup đing nao pơlăi nao rai boh thâo bơdjơ̆ nao tơlơi hơdip djop hnưr, wŏt đah rơkơi hăng đah kơmơi; pơplih tơlơi pơmĭn, lui hĭ hơdôm tơlơi pơmĭn soh glăi; črâo brơi boh thâo amăng tơlơi hơdip rĭm čô mơnuih, thâo pơhiăp bit amăng sang anŏ, ƀơi sang hră, amăng mơnuih mơnam; pơphun lu tơlơi ngui ngor mơ-ak lăp djơ̆ hăng djop hnưr….

“Grup pô git gai” hơmâo akŏ pơjing laih, Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar hơmâo gum hrŏm hăng djop gơnong bruă akŏ pơjing laih. Samơ̆ amăng hrơi mông ƀing čơđai pơdơi sang hră, bruă pơphun hơmâo hơdư̆ ƀiă. Ră anai ƀing čơđai pot glăi nao sang hră, ƀing gơmơi tŏ tui pơsur akŏ pơjing pơhrua dong lu grup”.

Hluai tui bruă anai, ƀing čơđai, sit biă ñu ƀing đah kơmơi dưi lăi pơthâo tơlơi pơmĭn mơng ƀing gơñu; bruă bơkơnar kơplah wah čơđai đah rơkơi hăng đah kơmơi amăng sang anŏ, amăng sang hră hăng hơmâo abih bang wai pơgang. Laih dong, ƀing čơđai ăt hơmâo črâo brơi boh thâo kiăng wai pơgang mă pô hăng pơsir hĭ hơdôm bruă bơdjơ̆ nao ƀing gơñu pô. Yă Tô Thị Tâm, Khua khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar Dak Lak brơi thâo, dong mơng hrơi hơmâo hơdră mơng Kơnuk kơna kơ jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam kual djuai ania ƀiă hăng čư̆ siăng hăng hơmâo tơlơi git gai mơng Khul pơlir hơbit đah kơmơi Việt Nam, Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar Dak lak hơmâo ječ ameč pok pơhai pơjing akŏ bruă hăng jơlan hơdră bruă mă:

“Khul đah kơmơi gơmơi ăt pơphun lu bruă mă anăp nao plơi pla ala ƀon. Amăng anun hơmâo pơphun akŏ pơjing hơdôm grup “Pô git gai tơlơi pơplih”. Blung hlâo hơmâo tơlơi tŭ ư hăng dong yua biă mă mơng mơnuih ƀon sang hăng blung hlâo hơmâo tơlơi pơmĭn klă kơ jơlan hơdră anai”.

Kiăng kơ tŏ tui klă hloh hơdôm grup hơmâo akŏ pơjing, yă Tô Thị Tâm, Khua khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring čar Dak Lak brơi thâo: hăng hơdôm grup “Pô git gai tơlơi pơplih”, Dak Lak pơsit bruă tŏ tui bruă anai lĕ bruă akŏ phun. Tơring čar ăt ƀu kiăng lu hloh mơ̆ amra anăp nao hơnong pơkă klă hloh, tŭ yua sit nik:

“Bruă anai ƀing ta ăt thâo laih, hơdôm tơlơi anai ăt juăt ƀuh ƀơi hơdôm boh ƀon lan. Mah amăng tơring čar ăt tui anun mơn. Lơm hơmâo tơlơi pơhun, sa jơlan hơdră ƀudah bruă mă hơpă ƀing ta pok pơhai, tơdah ƀu tŏ tui na nao, ƀu pơtrut pơsur, ƀu krăo lăng tui rĭm rơwang, bruă pơphun blung a amra lăng kar hăng ngă mă đôč, tơdơi anun rơngiă tui ƀơƀrư̆. Yua anun hăng ƀing gơmơi, lơm pok pơhai kiăng kơ tŏ tui črâo ba hăng pơjing bruă mă brơi truh kih hăng tŭ yua, anai lĕ bruă mơ̆ ƀa tơbiă rĭm hrơi”.

Ƀơi hơdôm boh tơring čar Dak Nông, Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng, hơdôm rơtuh hơbô̆ bruă grup “Pô git gai tơlơi pơplih” ăt hơmâo akŏ pơjing. Bruă akŏ pơjing hơbô̆ bruă anai hơmâo djru brơi gong gai ƀon lan, hơdôm anom bruă bơdjơ̆ nao ngă tui klă hơdôm jơlan hơdră, hơdră bruă bơdjơ̆ nao ƀing čơđai; djru brơi ƀing nai pơtô ngă tui klă jơlan hơdră pơtô hrăm brơi ƀing čơđai hăng pơgăn bruă ngă sat kơ đah rơkơi đah kơmơi, pơgô̆ mă ƀing čơđai, sĭ dŏp, mă pơkŏng hăng pơdô̆ rơkơi bơnai mơng muai. Ƀơi tơring čar Kon Tum, Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring glông Đăk Glei gum hrŏm hăng anom bruă pơtô pơjuăt tơring glông pơphun akŏ pơjing hăng pok 6 grup “Pô git gai tơlơi pơplih” amăng mơnuih mơnam hăng ƀơi hơdôm boh sang hră gưl sa, gưl dua amăng tơring glông. Mơng sa boh grup hơmâo akŏ pơjing hơmâo mơng 15 truh pơ 30 čô ding kơna, anai lĕ ƀing čơđai mơng anih 6 truh anih 9 (hơmâo wŏt đah rơkơi hăng đah kơmơi), pơ ala brơi anih hrăm, hnưr. Laih dong, hơmâo khul wai lăng mơng 3 truh pơ 5 čô; ƀing črâo ba mơng 1 truh pơ 2 čô lĕ ƀing nai wai lăng ƀudah ƀing nai pơtô. Amon Y Ngọc, čơđai sang hră gưl dua tơring kual Đăk Glei mut hrŏm grup “Pô git gai tơlơi pơplih” brơi thâo:

“Mut hrŏm grup anai lĕ kâo čang rơmang dưi ngă lar hyu tơlơi iâu pơthưr mơng grup tơl abih bang gơyut gơyâo lăi phara hăng mơnuih djuai ania ƀiă hnun mơn kơ bruă pơplih amăng tơlơi pơmĭn mơng rĭm čô mơnuih. Grup hơmâo lu bruă mă kiăng ƀing čơđai prap lui boh thâo bơdjơ̆ nao bơkơnar đah rơkơi đah kơmơi hăng wai pơgang ƀing čơđai. Yua anun, grup “Pô git gai tơlơi pơplih” lĕ tơlơi ba jơlan hlâo amăng bruă pơjing tơlơi hơdip hơđong hăng ƀu hơmâo tơlơi soh glăi”.

Ƀing ding kơna amăng grup “Pô git gai tơlơi pơplih” amra jing ƀing ba jơlan hlâo amăng bruă ngă tui bruă pơplih amăng tơlơi pơmĭn, lui hĭ tơlơi sat răm, phiăn juăt ƀu klă, pơjing khul grup hơmâo tơlơi gum djru kiăng ƀing hlăk ai čơđai ba jơlan hlâo pơjing tơlơi hơdip hơđong hăng huăi hơmâo tơlơi sat răm ƀơi ƀon lan, amăng sang hră. Laih dong, bruă akŏ pơjing hơdôm grup kiăng prap brơi ƀing čơđai thâo hơdôm bruă bơdjơ̆ nao bơkơnar đah rơmơi đah kơmơi hăng wai pơgang ƀing čơđai, mơng anun hơmâo tơlơi pơplih amăng pơmĭn, bruă mă lơm pơgang pơgăn hơdôm tơlơi sat răm, pơgô̆ mă ƀing čơđai, hrưn đĭ thâo rơđah amăng pơmĭn hăng bruă mă mơng ƀing čơđai, nai pơtô, ƀing amĭ ama ơi yă amăng ngă tui tơlơi dưi mơng ƀing čơđai, wai pơgang ƀing čơđai huăi ƀuh kơtư̆ juăt, pơgô̆ mă, sĭ dŏp hăng pơdô̆ rơkơi bơnai mơng muai./.