Tơlơi taih amang amăng sang anô̆ ƀu djơ̆ kơnong kơ tơlơi mơ̆ng sa jăn djuai ania hơpă ôh, mơ̆ng ha jăn lŏn ia hơpă ôh mơ̆, anun lĕ tơlơi đơ đam rŏng lŏn tơnah. Tui sa tơlơi lăi pơthâo glăi mơ̆ng Anom bruă Sang gum hơbit djop dêh čar gah pơgăn hot jrao hăng ƀing ngă soh, amăng đơ đam rŏng lŏn tơnah, hmâo laih 81.000 čô đah kơmơi hăng čơđai muai hmâo arăng pơdjai amăng thun 2020. Năng ai ñu 47.000 čô mơnuih amăng mrô anun djai yua kơ pô khăp gơñu ƀudah sa ding kơna amăng sang anô̆, dưm dưm hăng lơm 11 mơnit, rŏng lŏn tơnah glăi hmâo sa čô đah kơmơi ƀudah čơđai muai đah kơmơi arăng pơdjai ƀơi sang gơñu. Hăng tui mrô yap mơ̆n Ƀirô Sang gum hơbit djop dêh čar kơ Tơlơi dưm kơnar bơnai hăng rơkơi hăng jao tơlơi dưi kơ đah kơmơi (UN Women), ƀơi lu dêh čar, hơdôm hrơi rơgao, tơlơi taih amang amăng sang anô̆ hmâo jơlan gah lu tui. Tui tơlơi pel ĕp ƀơi 13 bôh dêh čar brơi ƀuh, tơlơi taih amang amăng sang anô̆ mơ̆ng 30% truh 300%. Thạc sĩ, Pô thâo kơđi Đỗ Đăng Khoa pơtŏng sit:

 “Lăi tui anun kiăng ƀuh anai lĕ sa mơta tơlơi mơ̆ng đơ đam rŏng lŏn tơnah. Yua anun yơh abih bang hơdôm bôh dêh čar ră anai leng kơ anăp nao rơngiao kơ pơsur lăi pơhing, pơtô pơhrăm, khom hmâo tơlơi phiăn pioh pơgang hlôm hlâo, pơgăn tơlơi taih amang amăng sang anô̆ anai”.

Ƀơi dêh čar ta, tui tơlơi pel ĕp dêh čar, tơlơi taih amang hăng đah kơmơi lăi pơthâo thun 2019 brơi ƀuh, hmâo 31,6% mrô đah kơmơi khom gơgrong ba ƀiă biă mă ñu tơlơi taih amang amăng 12 blan. Lơm 3 čô đah kơmơi lĕ amra hmâo sa čô mơnuih hmâo tơlơi taih amang ƀudah mă pơgô̆. Hmâo 90% mrô đah kơmơi hmâo rơkơi pô taih amang ƀudah mă pơgô̆ ƀu hmâo lăi arăng gum djru. Kơnong kơ hmâo 4,8% lĕ mrô mơnuih rơkâo tơlơi gum djru mơ̆ng kông ang. Mrô anai đĭ bơhmu hăng tal pel ĕp giăm anai hloh lĕ thun 2012. Thạc sĩ, Pô thâo kơđi Đỗ Đăng Khoa brơi thâo:

 “Ƀing ta gum hrŏm lăi pơthâo nao rai, lăi pơthâo, tui rơnoh tơlơi phiăn ăt kah hăng rơnoh hmâo sit lĕ ƀing ta amra ƀuh tơlơi taih amang amăng sang anô̆ anai ñu hmâo đam ƀơi sang ƀing ta, đam ƀơi rim ƀing ta hăng kâo pơmin drơi kâo pô, lơm pơđok hăng thâo hluh Tơlơi phiăn anai, drơi pô kâo ăt ƀuh mơn đam ƀơi sang anô̆ pô, drơi kâo pô ăt tom hmâo mơn tơlơi ngă soh arăng juăt iâo lĕ tơlơi taih amang amăng sang anô̆”.

Kiăng plai ƀiă tơlơi taih amang amăng sang anô̆, Mơta tơlơi 21 Tơlơi phiăn pơgang, pơgăn taih amang amăng sang anô̆ thun 2022 pơkă, mơnuih hmâo bôh pơhiăp, rŭp kơ bruă taih amang amăng sang anô̆ hmâo tơlơi dưi lăi pơthâo kơ ƀirô, khul grŭp, mơnuih hmâo tơlơi dưi pơsir kơđi tơlơi taih amang amăng sang anô̆ hăng dưm đĭ hăng glông pôr pơhing, internet khom dưi hmâo tơlơi tŭ ư mơ̆ng pô arăng taih amang ƀudah mơnuih pơgang ba, mơnuih pơ ala tui tơlơi phiăn pơkă mơ̆ng pô hmâo arăng taih amang, tơdah tơlơi phiăn hmâo tơlơi pơkă pơkon dong. Tui anun, lơm mơnuih amăng sang anô̆, ƀing gŏp iao gah hmâo tơlơi taih amang, neh wa amra dưi mă djă pioh rup, čih pioh bôh pơhiăp mơ̆ng kơđi tơlơi anun hăng brơi kơ ƀirô, khul grŭp, mơnuih hmâo tơlơi dưi samơ̆ khut khăt ƀu rŏng pôr hyu mă ha jăn tơlơi pơhing taih amang amăng sang anô̆ amăng plăng pôr pơhing mơnuih mơnam (facebook) ôh.

Tơlơi phiăn, pơgang pơgăn tơlơi taih amang amăng sang anô̆ thun 2022 ăt pơkă mơn, lơm hmâo arăng taih amang ƀudah thâo ƀuh tơlơi taih amang amăng sang anô̆, mơnuih ƀôn sang amra ƀom đĭ, lăi pơthâo hăng hơdră iâo telephône, lăi pơhing, mơ-ĭt hră lăi pơthâo, ƀudah lăi pơthâo ƀơi anăp kơ Jơnum min mơnuih ƀôn sang să; Ƀirô Kông ang, Puih kơđông pơgang guai dêh čar ƀơi anih giăm hloh; Anih anom pơtô pơhrăm; Khua plơi, Khua grŭp mơnuih ƀôn sang, Khua Grŭp hyu mă bruă Jơnum min ƀơi kual mơnuih ƀôn sang dô̆; Khua khul apăn bruă kơđi čar – mơnuih mơnam gưl să; Anih phun wai lăng bruă iâo telephôn dêh čar ta kơ pơgang, pơgăn taih amang amăng sang anô̆.

Hăng hơdôm bruă pơgang pơgăn taih amang amăng sang anô̆ hăng pơgang, djru mơnuih hmâo tơlơi taih amang amăng sang anô̆, Tơlơi phiăn pơgang, pơgăn tơlơi taih amang amăng sang anô̆ thun 2022 ăt lăi rơđah mơn ƀơi Mơta tơlơi 22 amăng tơlơi phiăn. Amăng anun, mơnuih taih amang amra khom pơđut tơlơi taih amang amăng sang anô̆. Tơlơi phiăn rơkâo mơnuih taih amang amăng sang anô̆ nao pơ̆ Anom bruă kông ang să anih hmâo tơlơi taih amang amăng sang anô̆ pioh pơdah ƀô̆ mơta. Hơdôm gưl hmâo tơlơi dưi amra ba tơbiă tơlơi pơsit kom mơnuih taih amang amăng sang anô̆ bưp pô ñu taih... Gah tơlơi anai, Thạc sỹ, Pô thâo kơđi Đỗ Đăng Khoa pơblang:

 “Tơlơi phiăn hmâo pơkă, anun lĕ mơnuih ƀuh ƀô̆ ƀơi anih hmâo tơlơi taih amang amăng sang anô̆ anai lĕ hmâo tơlơi dưi rơkâo pơđut bruă taih amang anun. Tui anun, ƀing ta ƀuh anai ăt lĕ anô̆ pha ra ñu. Lăi biă ñu lĕ, tơdah ta ƀuh pô anun taih ană bơnai thơ ta ăt hmâo tơlơi dưi nao pơgang mơn lăi pô anun anăm taih ană bơnai ôh. Tơlơi anun yôm phăn biă. Bruă tal 2 lĕ kom bưp. Amăng tơlơi phiăn anai hmâo sa bruă lĕ kom bưp. Bơhmutu ñu rơkơi bơnai bơpơtaih lĕ khua să hmâo tơlơi dưi pơsit kom pô rơkơi ƀu dưi bưp bơnai amăng 3 hrơi”.

Hăng mơnuih rơkơi taih, anih anom pô bơnai anun dô̆ hmâo bruă gơgrong ĕp brơi anih kơđap jăng jai hăng djru tơlơi kiăng hloh kơ bơnai anun. Rơngiao kơ anun, pô bơnai anun ăt dưi mơn rơkâo tơlơi bơwih brơi, pơjrao tơlơi ruă (tơdah hmâo); dưi djru tơlơi phiăn hăng tơlơi lăi pơthâo juh alum, bôh thâo pioh bŏng glăi hăng tơlơi taih amang amăng sang anô̆./.