Sang hră čem rông ană bă djuai ania ƀiă gưl dua hăng klâo An Lão hơmâo 2 gưl hrăm, amăng anun lu čơđai sang hră djuai ania Bahnar, H’rê. Lơ 5/4/2024, Anom bruă wai lăng Djuai ania tơring čar Bình Định ngă hrŏm hăng Sang hră čem rông ană bă djuai ƀiă gưl 2 hăng 3 An Lão pơƀuh Grup “Hlăk ai khut khăt hăng bruă dô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai wơ̆t hăng dŏ glăi ană anong wa giăm drah kơtăk” ƀơi sang hră anai.

Grup anai juăt pơphun na nao bruă jơnum pơgăn dŏ rơkơi bơnai aka ƀu truh thun, dŏ glăi ană anong wa pô jê̆ đơi kơ ƀing čơđai sang hră. Ƀing čơđai ăt hơmâo pơtô lăi hơdôm tơlơi bơtơhmal hăng bruă dŏ rơkơi bơnai aka ƀu truh thun pơkă, wơ̆t hăng dŏ ană anong wa pô, tơlơi răm ƀăm mơ̆ng bruă dŏ rơkơi bơnai aka ƀu truh thun kơ tơlơi suaih pral hăng tơlơi hơdip mơda; pơtô brơi hơdră wai lăng tơlơi ƀă ană bă ƀơi ƀing tơdăm ngek dra muai.

Adơi Đinh Thị Bảo Thi, hrăm anih 9A2, Sang hră čem rông ană bă djuai ania ƀiă gưl 2 hăng 3 An Lão ƀuh hơdôm tơlơi mơ̆ng grup anai djru kơ ƀing gơñu klă biă, sit nik biă:“Ƀơi sang hră ƀing nai pơtô laih kơ bruă dô̆ ung mơ̆ng muai bơnai mơ̆ng anet, giong anun kâo pơtô brơi ƀing gơyut dong kiăng thâo hluh kơ tơlơi anai. Mơ̆ng bruă pơtô pơblang anai, gơmơi gum hrŏm ngă tui, ƀu dưi ngă soh ôh”.

Lu să pơ tơring glông čư̆ siăng An Lão hơmâo hơdră ngă tŭ yua biă đah mơ̆ng pơgăn hăng plai ƀiă hơmâo čơđai dŏ rơkơi bơnai wơ̆t hăng dŏ glăi ană anong wa pô aka ƀu rơgao 3 rơnuk. Ƀơi să An Hưng, rim boh plơi pla, hră pơkă, tơlơi phiăn mơ̆ng plơi pla hơmâo lăi rơđah bruă bơtơhmal hăng ƀing ngă soh. Ƀing tha plơi, khua plơi, mơnuih ană plơi kơnang jing mơnuih yôm biă mă amăng bruă pôr pơthâo, iâu pơthưr ană plơi pơgăn hĭ bruă dŏ rơkơi bơnai aka ƀu djŏp thun. Ơi Đinh Văn Ranh dŏ ƀơi thôn 4, să An Hưng brơi thâo:“Mơnuih ană plơi đăo kơnang tui hăng ƀing gơmơi lêng kiăo tui tơlơi hơmâo sit, thâo kơjăp rim boh sang anŏ kiăng hrŏm hăng gong gai, anom bruă amăng plơi nao pơtô lăi. Tơdah ƀuh sang anŏ hlơi thơ prăp či pơdô̆ ană bă aka ƀu djŏp thun, gơmơi nao tơl sang mơtăm yơh, khut khăt ƀu brơi pơdô̆ ôh. Hơdôm hrơi jơnum plơi pla, gơmơi ăt hơmâo lăi nao bruă anai dong mơn kiăng ană plơi ñu hơdor hloh”.

Khul apăn bruă git gai Ping gah tơring glông An Lạc hơmâo črâo bruă kơ djŏp gưl Ping gah, gong gai, jơnum min djŏp djuai ania, khul grup gum pơtô pơblang, pơđĭ tui tơlơi thâo pơmin mơ̆ng ană plơi kơ bruă dŏ rơkơi bơnai wơ̆t hăng bruă tơkeng weng đah mơ̆ng bĕ hĭ ƀing čơđai pơdô̆ lơ̆m aka ƀu djŏp thun, dŏ glăi ană anong wa pô. Bruă pơtô lăi khŏm ngă sit nik, djơ̆ pô, djơ̆ hơdră pơtô lăi, pơhiăp rơnang wơ̆t hăng pơhŭi. Ơi Phạm Minh Tâm, Khua anom bruă djuai ania tơring glông An Lão brơi thâo:“Hăng Anom bruă wai lăng djuai ania lĕ khŏm ngă hrŏm hăng Khul hlăk ai tơring glông An Lão, Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơdôm boh să, tơring kual, pơtrut pơtô pơblang hăng lu hơdră ngă bruă phara. Biă ñu ƀơi 3 boh sang hră čem rông ană bă djuai ƀiă hăng 2 boh sang hră čơđai dŏ glăi yang hrơi dong. Pơƀut pơtô kơ ƀing čơđai amăng hnưr thun glăk tơdăm ngek dra muai, amuñ dŏ rơkơi bơnai. Sit hnun yơh, amăng hơdôm thun rơgao, ƀu hơmâo ôh pô dŏ rơkơi bơnai aka ƀu truh thun”.

Tơring glông Vân Canh jing tơring hơmâo lu mơnuih djuai ania Bahnar, H’rê, ăt jing tơring glông hơmâo lu mơnuih dŏ rơkơi bơnai aka ƀu truh thun hloh ƀơi Bình Định. Phun ñu hơmâo tơlơi anai yua dah ƀing čơđai aka ƀu thâo hluh đơi ôh kơ tơlơi pơtô gah đah rơkơi đah kơmơi, tơlơi ƀă ană bă aka ƀu truh tơdăm dra, ƀu thâo hluh tơlơi phiăn, sang anŏ ƀu thâo pơtô hai. Ơi Nguyễn Xuân Việt, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Vân Canh brơi thâo, tơring hơmâo jao bruă kơ Anom bruă wai lăng djuai ania hăng hơdôm boh să nao mă bruă tơl plơi pla, iâu pơthưr sang anŏ kĭ hră ƀu dưi brơi ană bă dŏ rơkơi bơnai lơ̆m aka ƀu truh thun wơ̆t hăng dŏ ană anong wa giăm drah kơtăk. Bruă ngă hrŏm plah wah sang hră hăng sang anŏ hơmâo lăng ba lu biă: “Mah pơtô lăi lu laih, hơdôm anom bruă gum ngă laih, samơ̆ bruă dŏ rơkơi bơnai mơ̆ng anet ăt hơmâo mơn. Ră anai, hyu pơtô lăi yơh phun ñu, neh met wa, biă ñu ƀing čơđai glăk truh tơdăm dra aka ƀu thâo hluh ôh tơlơi răm ƀăm mơ̆ng bruă dŏ rơkơi bơnai čơđai đơi, anun truh pơdô̆ giong kah mơ̆ng ƀuh tơlơi tơnap tap lơ̆m čem rông ană bă, prăk kăk ƀu hơmâo, ngă tơnap kơ amĭ ama, ngă tơnap kơ mơnuih tơpuôl. Tơring glông ăt kiăng hơdôm anom bruă, plơi pla, sang hră pơtô lăi hiư̆m pă kiăng neh met wa thâo hluh, biă ñu ƀing tơdăm ngek dra muai”.

Tơring čar Bình Định gir run, hrŏ trun mơ̆ng 2 -3% rim thun mrô mơnuih dŏ rơkơi bơnai mơ̆ng anet, laih anun bong kơjăp ƀu hơmâo pô dŏ glăi ană anong wa pô giăm drah ƀơi plơi pla djuai ania ƀiă hơmâo mrô mơnuih dŏ rơkơi bơnai tañ đơi. Ơi Đinh Văn Lung, Khua anom bruă djuai ania tơring čar Bình Định brơi thâo, anom bruă git gai hơdôm boh tơring glông ngă hrŏm hăng hơdôm boh sang hră ƀơi tơring pôr pơthâo kơ ƀing čơđai thâo hluh hloh kơ tơlơi ƀă pi tơkeng ană, thâo hluh djơ̆ kơ bruă dŏ rơkơi bơnai, prăp lui djŏp tơlơi thâo, hơdră pơgang bĕ hĭ dŏ rơkơi bơnai lơ̆m aka ƀu djŏp thun:“Bruă pơtô lăi ƀu brơi dŏ rơkơi bơnai mơ̆ng anet wơ̆t hăng dŏ ană anong wa pô giăm drah ăt hơmâo amăng kơčăo bruă mrô 2 mơ̆ng kơčăo bruă 9, jơlan hơdră 1719. Anom bruă djuai ania tơring čar ăt hơmâo akŏ bruă mơ̆ng akŏ thun, pơpha hyu prăk kơ tơring glông đah mơ̆ng gum pơtô pơblang. Rơngiao kơ pơtô pơblang, Anom bruă djuai ania tơring čar ăt pơjing grup lăi khut khăt hăng bruă dŏ ung mơ̆ng muai bơnai mơ̆ng anet wơ̆t hăng dŏ ană anong wa pô giăm drah; pơkra pano áp phích aka yol ƀơi hơdôm boh plơi pla, să hơmâo lu mơnuih dŏ rơkơi bơnai mơ̆ng muai”./.