Ƀơi să Ia Krêl – anih anom hmâo mrô mơnuih pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai ƀơi tơring glông Đức Cơ, thun 2022 čih hmâo 8 čô mơnuih pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai. Lu čơđai anet glăk hnưr thun nao sang hră hmâo lui laih sang hră pioh pơdô̆ rơkơi bơnai tañ hăng lu anô̆ pioh glăi ƀu klă. Khut khăt pơgăn hmao tlôn hơdôm čơđai pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai ƀơi anai, akô̆ thun 2023 să Ia Krêl hmâo pơdŏng laih Grŭp črâo ba bruă hăng tơlơi gum hrŏm ha amăng plĕ mơ̆ng abih bang glông bruă kơđi čar, pơtrut kơtang bruă lăi pơhing kiăng mơnuih ƀôn sang thâo hluh rơđah anô̆ pioh glăi ƀu klă mơ̆ng pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai, pơdô̆ rơkơi bơnai lơm akă djop thun phiăn pơkă lĕ soh hăng tơlơi phiăn. Rơgao kơ thâo bôh nik mơ̆ng hơdôm bôh plơi pla, mơ̆ng akô̆ thun truh ră anai, să hmâo pơsur laih 7 grôp rơkơi bơnai pơmin či pơdô̆ lơm akă truh thun pơkă. Ƀing ta hmư̆ hrŏm hơdôm tơlơi ră ruai mơ̆ng adơi Rčom H' Thao - să Ia Krêl, tơring glông Đức Cơ tơdơi kơ H’Thảo dưi lui hĭ hơdôm tơlơi čang rơmang blung a mơ̆ng drơi pô kơ bruă amra pơdô̆ rơkơi bơnai tañ lơm thun anai ñu amăng hnưr thun dô̆ hrăm hră:

            “Hmư̆ wa Chắt lăi pơhing gah Jơnum min hmâo bưp ƀô̆ mơta ƀing gơyut pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai, kâo hrŏm hăng ama kâo nao pơ̆ anun ƀing neh met tơña yua hơget pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai. Lơm anun hmư̆ giong ƀing neh met lăi anăm pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai ôh, khom pơđut hĭ ñu. Jơnum min lăi pơhing tui anun kâo ăt hmư̆ tui tơlơi ƀing wa pơtă pơtăn anun kâo lui hĭ, truh hrơi djop thun kah mơ̆ng pơdô̆”.

            Tui hăng ơi Rmah Chắt  - Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ia Krêl (tơring glông Đức Cơ), bruă pơgăn pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai truh kih hă ƀu truh kih lĕ, rơngiao kơ bruă lăi pơhing na nao, rĭ se pioh pơplih tơlơi pơmin, bruă ngă mơ̆ng neh wa lĕ phun than pơsit khom hluai tui hơdôm tơlơi pơhing hmao tlôn mơ̆ng plơi pla, să. Yua anun yơh, khul mơnuih apăn bruă să Ia Krêl hmâo laih tơlơi pơpha bruă rơđah kơ rim khua plơi, khua thôn, mơnuih hmâo arăng đăo gơnang amăng kơnung djuai pioh lăng tui na nao, lăi pơthâo nao rai hăng rim sang anô̆ hmâo ană bă, čơđai amăng hnưr thun amra hmâo dong tơlơi pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai. Ơi Rmah Chắt, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ia Krêl brơi thâo:

            “Ngă tui bruă mă mơ̆ng mơnuih hmâo arăng đăo gơnang, khua plơi, khua git gai khul hlăk ai, khua khul đah kơmơi lơm ƀing gơmơi thâo tơlơi pơhing mơ̆ng hơdôm khul anai, ƀing gơmơi pơphun nao bưp sang anô̆, gum hrŏm hăng hơdôm grŭp gơnong bruă tŭ mă tơlơi pơhing pơsur kiăng gơñu thâo bruă pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai. Ƀing gơmơi hyu lăi pơhing pơsur bưp lu tơlơi tơnap biă, khom gir run khă arăng ƀu gum hrŏm Grŭp črâo ba ăt hyu rim sang lăi pơhing pơsur pơblang sa tal, 2 tal ƀu dưi lĕ nao tal 3 dong, lăi pơhing khom dưi”.

            Đah kơmơi, čơđai muai đah kơmơi lĕ mơnuih bơdjơ̆ nao lu hloh mơ̆ng tơlơi pơdô̆ rơkơi bơnai mmơ̆ng muai, yua anun bruă ngă tui hăng bôh pơhiăp mơ̆ng đah kơmơi djuai ania ƀiă pioh pơplih mơ̆ng tơlơi hơdip mơ̆ng gơñu dưi hmâo hơdôm gưl Khul đah kơmơi biă ñu đing nao.

            Ƀơi să Dun, tơring glông Čư̆ Sê, Khul “Đah kơmơi lăi ƀu hmâo hăng pơdô̆ mơ̆ng muai” dưi pơjing ƀơi plơi Greo Pết amăng blan 4/2023 hmâo ngă pơhưč rơbêh kơ 30 čô mơnuih amăng khul, đah kơmơi lu hnưr thun gum hrŏm. Khul hăng tơhnal pơkă lĕ tum pơƀut adơi amai gum hrŏm pơplih tơlơi phrâo tui bôh pia “Ƀu pơdô̆ mơ̆ng muai, ƀu pơdô̆ amăng kơnung djuai”. Mơ̆ng hơdră khul anai, lu mơnuih pơmin či pơdô̆ mơ̆ng muai dưi hmâo tơlơi pơsur truh kih.

            Lăp đing nao lĕ tơlơi lăi pơthâo mơ̆ng Khul “Đah kơmơi hlăk ai ha jăn” plơi Greo Pết, să Dun hmâo djru laih ƀing dra amăng plơi ngă juăt hăng Khul kiăng prăp kơ pô bôh thâo či kiăng kơ tơlơi pơdô̆ rơkơi bơnai hăng sang anô̆, mơ̆ng anun ngă tui bruă mă, bruă gơgrong mơ̆ng ƀing dra djuai ania ƀiă amăng bruă lŏm lui phiăn juăt ƀu tŭ yua, khom hơngah hăng tơlơi pơdô̆ mơ̆ng muai kiăng hmâo tơlơi hơdip mơda klă hloh. Adơi Rah Lan H’ Thu – Sa mơnuih amăng Khul “Đah kơmơi klăh ai ha jăn” să Dun, tơring glông Čư̆ Sê brơi thâo:

            “Kâo amra ƀu pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai ôh yua kơ soh hăng tơlơi phiăn pơkă. Lơm Khul pơphun bruă mă amra gum hrŏm klă djru ƀing gơyut tơnap tap”.

            Brơi thâo kơ tơhnal mă bruă mơ̆ng Khul “Đah kơmơi klăh ai ha jăn” să Dun, amai Rah Lan H’ Nhum – Khua Khul pơlir hơbit đah kơmơi să Dun, tơring glông Čư̆ Sê ruai glăi:

            “Hơdôm mơnuih akă djop thun pơdô̆ mơ̆ng muai tôm adih anai ƀing gơmơi hmâo pơgăn 4 mơta tơlơi pơdô̆ mơ̆ng muai, ƀing gơmơi pơgăn, lăi pơhing, pơsur sang anô̆ ƀu dưi pơphun brơi ană bă pơdô̆ mơ̆ng muai ôh, hăng brơi ană bă pơdô̆ mơ̆ng muai lĕ bơdjơ̆ nao tơlơi suaih pral ană bă hăng ngă soh hăng tơlơi phiăn pơkă dong".

            Dưi pơgăn sa tơlơi pơdô̆ rơkơi bơnai mơ̆ng muai ăt djơ̆ hrŏm amra hmâo dong sa sang anô̆ tơtlaih mơ̆ng tơlơi duam ruă, rin rơpa. Anai lĕ tơlơi gir run amăng ƀrư̆ mơ̆ng grŭp, gơnong bruă, khul, plơi pla amăng bruă lăi pơhing kiăng tơlơi pơdô̆ mơ̆ng muai huăi jing tơlơi bơngot, amra yâo mơ-ak, trơi pơđao lơm glăi dô̆ hrŏm sa bôh sang./.