VOV4.Jarai - Hrŏm hăng bruă wai pơgang glai rưngkjăp kual giăm guai lŏn ia, lu thun laih rơgao, ling tơhanbuh ao mơtah amăng djop plơi pla ƀơi hơdôm tơring glông kual ataih tơring čar Quảng Nam ăt djru brơi mơnuih djuai ania ƀiă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơklaih mơng ƀun rin. Hăng neh met wa ƀơi anai, ƀing apăn bruă, ling tơhan wai pơgang guai mơng hlâo jing ană tơčô amăng plơi pla, pran khăp pap kơplah wah tơhan hăng mơnuih ƀon sang jai hrơi dơlăm tui.

Hơdôm blan giăm anai, ƀing apăn bruă, ling tơhan amăng grup hyu pơtrut pơsur ană plơi pla, puih tơhan wai pơgang guai La Êđê, tơring glông Nam Giang pơplih nao rai nao pơ sang amai Blúp Út, dŏ ƀơi ƀut plơi Đắc Ngol, să La Êđê črâo brơi sang anŏ ñu pơkra drông war, pok pơhai hơbô̆ bruă rông un djuai ania. Amai Blúp Út brơi thâo, hlâo adih sang anŏ ñu lĕ tơnap tap hloh amăng să, tơlơi hơdip gơnang nao bruă ngă hmua. Ƀu tŭ ư hăng tơlơi tơnap tap rin rơpa, ñu khin hơtai nao čan prăk mơng Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam laih anun blơi 2 drơi un ba glăi rông, laih dong riă kŏng tơpai kiăng kơ hơmâo dong gơnam ƀong brơi kơ un. Mơng prăk pơkrem, ñu pok prong bruă rông un đĭ mơng 15 truh pơ 20 drơi. Samơ̆, yua aka ƀu thâo phe pho amăng bruă rông hlô yua anun un sang anŏ ñu klin tưp ngă un kaih prong. Yua kơ thâo pran gir run kiăng pơklaih mơng ƀun rin mơng amai Blúp Út, puih tơhan wai pơgang guai La Êđê hơmâo pơkiăo nao ƀing apăn bruă, tơhan nao tơl sang, črâo brơi sang anŏ ñu man pơkra drông war tui hơdră rông un djuai ania. Hơmâo tơhan djru brơi sang anŏ man pơkra drông agaih rơnăk, lơ̆m prap lui gơnam ƀong kơ un …amai Blúp Út brơi thâo:

“Ƀing gơñu ăt pơtăn kơ kâo kiăng rơmet pơagaih drông war, lơ̆m tă phun pơtơi brơi kơ un kiăng trăm hăng hra laih dong men kiăng kơ un ƀong huă ruă hlung. Puih tơhan wai pơgang guai La Êđê ăt nao tơl sang djru brơi hăng črâo brơi bruă rông un.”

Ƀing apăn bruă, ling tơhan wai pơgang guai tơring čar Quảng Nam djru mơnuih ƀon sang pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp

Puih tơhan wai pơgang guai La Êđê gơgrong wai lăng rơbêh 35 km jơlan guai dêh čar, ƀơi 2 boh să La Êđê hăng Chơ Chun, tơring glông Nam Giang, tơring čar Quảng Nam. Anai lĕ 2 boh să ataih, tơnap tap hloh amăng tơring glông Nam GIang, mơnuih ƀon sang lu hloh lĕ mơnuih djuai ania Cơ Tu - Tà Riềng, tơlơi hơdip gơnang nao bruă ngă hmua. Ngă tui tơlơi git gai mơng Puih tơhan wai pơgang guai tơring čar Quảng Nam, rĭm thun, Ping gah Puih tơhan wai pơgang guai La Êđê pơjing akŏ bruă, pơpha bruă brơi ƀing apăn bruă, tơhan wai lăng ƀơi ƀon lan,d jru brơi sang anŏ tơnap tap hloh pơklaih mơng ƀun rin. Amăng anun, rĭm čô mơnuih apăn bruă Ping gah grup tơhan pơtrut pơsur mơnuih ƀon sang arăng jao djru mơng 5 truh pơ 7 boh sang anŏ, ƀing apăn bruă, git gai anom bruă djru brơi mơng 3 truh pơ 5 boh sang anŏ. Hơdôm hơbô̆ bruă djru mơnuih ƀon sang pơđĭ kyar bơwih ƀong huă hơmâo Ping gah Puih tơhan wai pơgang guai La Êđê gum hrŏm hăng gong gai ƀon lan pơjing lăp djơ̆ hăng tơlơi sit nik hăng tơlơi glak mơng mơnuih ƀon sang ƀơi anai anun lĕ: ngă hmua pơdai ia, rông un, mơnŭ, bip, pla phun kyâo boh troh anun lĕ boh kruăi kam vinh, bưởi …Thiếu tá Tôn Ui, Ding kơna kơđi čar puih tơhan wai pơgang guai La Êđê, tơring glông Nam Giang, tơring čar Quảng Nam brơi thâo, amăng hơdôm thun giăm anai, ƀơi 2 boh să La Êđê hăng Chơ Chun hơmâo 16 boh sang anŏ pơklaih mơng ƀun rin mơng hơdôm hơbô̆ bruă pla phun kyâo boh troh, rông hlô yua Puih tơhan črâo ba:

“Ƀing gơmơi pơsit tong ngă kjăp rĭm bruă, ƀu ngă raih daih. Ƀing gơmơi nao tơl rĭm boh sang anŏ, črâo ba brơi hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, bruă kiăng đing nao ră anai lĕ rông un djuai ania ƀiă, mơnŭ bip, pla hơdôm phun kyâo sui thun, kyâo boh troh”.

Ling tơhan wai pơgang guai gum hrŏm hăng gong gai ƀon lan man pơkra tơdrông tua lăp djơ̆ hăng tơlơi sit nik hăng tơlơi gal mơng mơnuih ƀon ang kual giăm guai

Tơlơi gum djru mơng ƀing apăn bruă, ling tơhan wai pơgang guai, amăng thun laih rơgao, amăng 2 boh să La Êđê, Chơ Chun hơmâo 22 boh sang anŏ ƀun rin, mrô sang anŏ ƀun rin să La Êđê hrŏ trun rơbêh 31%, să Chơ Chun hơmâo giăm 38%. Ơi Zơ râm Huấn, Khua apăn bruă Ping gah să La Êđê pơsit tong, ƀu djơ̆ ngă tui klă bruă jao wai pơgang guai lŏn ia, ƀing apăn bruă, tơhan wai pơgang guai La Êđê ăt lĕ anih mơnuih djuai ania ƀiă gơnang nao ƀơi kual ataih, kual giăm guai Nam Giang:

“Ping gah puih tơhan wai pơgang guai La Êđê pok pơhai jơlan hơdră ba mơnuih apăn bruă Ping gah nao jơnum pơƀut hrŏm amăng grup Ping gah ƀon lan hăng pơpha bruă djru brơi hơdôm sang anŏ, biă mă ñu lĕ jao bruă pơklaih mơng rin rơpa hơđong kjăp. Črâo brơi neh met wa mă yua boh thâo phrâo amăng bruă rông hlô mơnong. Sit biă ñu amăng bruă rông hlô mơnong, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, ngă hmua pơdai ia”.

Ngă tui tơlơi pơsit “Puih tơhan lĕ sang, guai lŏn ia lĕ plơi pla, mơnuih djuai ania ƀiă lĕ adơi ayong ha kơtăk drah”, ƀing apăn bruă, ling tơhan ƀơi puih tơhan wai pơgang guai tơring čả Quảng Nam lêng kơ jê̆ giăm mơnuih ƀon sang, plơi pla, hrŏm hăng mơnuih ƀon sang pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơklaih mơng ƀon rin, pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp. Puih tơhan wai pơgang guai tơring čar Quảng Nam ăt pơtrut pơsur gum pơgôp man pơdong giăm 300 boh sang gum pơgôp, sang dŏ brơi mơnuih ƀun rin kual guăi guai, bul pơtâo laih dong hơdôm rơtuh ring bruă amăng plơi pla, djru brơi hơdôm rơbâo drơi un, mơnŭ bip hăng hơdôm pluh klai prăk.

Siu Đoan: Pơblang