VOV4.Jarai - Hơdră bruă apah pơgang dlai tlô hrom hăng hơdôm bruă mă ba glăi bôh tơhnal mơng Keh prăk pơgang hăng pơlar dlai tlô tơring čar Kontum glăk djru ngă pơplih dong tơlơi pơmin mơn mơnuih ƀôn sang, anom pô amăng bruă wai lăng, pơgang hăng pơlar dlai tlô ƀơi plơi pla.

Ba ƀing gơmơi nao čuă 15 ektar dlai kyâu pla mơng 25 bôh sang anô̆ plơi Đăk Rô Gia, să Đăk Trăm, ayong A Ngực, Khua git gai Ping gah, Khua plơi brơi thâo, kơnong kơ sang anô̆ ñu hmâo 7 ar lŏn, yua pla hơbơi plum lu thun lŏn lat ƀiă hơbơi rim thun pơhrui hơbơi plum kơnong kơ hmâo năng ai ñu 13 klăk prăk. Hăng tơlơi pơmin ba jơlan hlâo, ngă gru thun hlâo ñu pơsit pơplih pla phun bạch đàn hăng pơsur mơnuih ƀôn sang ngă hrom. Ayong A Ngực pơsit, mơnuih ƀôn sang plơi Đăk Rô Gia hmâo lu tơlơi đăo gơnang kơ bôh tŭ yua mơng bruă pla kyâu yua kơ mơnuih ƀôn sang ƀuh laih bôh tơhnal mơng bruă gum hrom wai lăng pơgang dlai tlô kiăng čơkă mă prăk apah pơgang dlai yua kơ Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang Sa ding kơna đang kyâu Đăk Tô jao:

“Plơi hmâo wai lăng dlai tlô Tiru kual 289 abih bang prong lĕ 288 ektar. Sang bruă đang kyâu hmâo apah lĕ rim 3 blan sa wot hmâo 45 klăk prăk. Hmâo 3 blan đa đĭ yua kơ dưi wai lăng klă dlai tlô. Grŭp gơnong bruă plơi jơnum hăng Sang bruă hơdôm mơnuih gum hrom ƀơi anăp pơ̆ plơi pla rim hrơi hyu wai lăng pơgang dlai tlô, laih anun dô̆ gak mơng plơi čih anăn rơđah prăk apah kơ gơñu”.

Ayong A Ngực (tal 2 mơng gah hnuă nao) bơkơtuai bôh thâo pơgang mơnong pơčrăm đang phun bạch đàn cự vỹ mơng sang anô̆

Să Đăk Trăm, tơring glông Đăk Tô, tơring čar Kontum hmâo mrô mơnuih ƀôn sang rơbêh kơ 5.000 čô mơnuih, amăng anun neh wa djuai ania ƀiă Hơdang hmâo rơbêh kơ 95%. Thun anai să Đăk Trăm dưi hmâo tơring glông Đăk Tô jao pla phrâo mơng 120-140 ektar dlai tlô. Sui thun lĕ lŏn pla kyâu amra brơi kơ hơdôm bôh sang anô̆ ƀơi să Đăk Trăm hmâo dong prăk pơhrui glăi. Anô̆ tŭ yua hmâo ƀuh laih ƀơi anăp lĕ dưi bĕ tơlơi lui lơi đôč đač lŏn. Hăng kual lŏn pla kyâu dô̆ glăi, mơnuih ƀôn sang amra ngă klă hloh amăng tuh pơplai pơđĭ tui mrô gơnam, anô̆ gơnam kiăng hmâo nua hloh ƀơi sa anih pla. Ơi Trương Đình Tuệ, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Đăk Trăm brơi thâo, bôh tơhnal sit nik mơng ngă tui hơdră tui hơdră bruă apah prăk pơgang dlai tlô hmâo djru ngă pơplih laih tơlơi pơmin mơng mơnuih ƀôn sang hăng hơdôm plơi pla amăng să gah bruă pơgang, pơlar dlai tlô:

“Khul mơnuih hơdôm bôh plơi: Đăk Đrinh, Đăk Rô Gia, Tê Pheo, Tê Peng, Đăk Trăm hmâo čơkă mă laih bruă jao wai lăng pơgang dlai tlô mơng Sang bruă đang kyâu Đăk Tô. Lom gum hrom wai lăng pơgang lĕ ăt hmao thâo, pơgăn mơn hơdôm bruă gô̆ mă lŏn dlai, phă dlai, hrom hăng anun gum hrom bruă pơgang pơgăn apui ƀong dlai. Mơng prăk pơgang dlai tlô djru pơđĭ tui laih tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀôn sang, pơđĭ tui prăk pơhrui glăi. Biă ñu amăng hơdôm tal prăp lui thun hrăm phrâo, tal pơdơi lơphet, Tết Sang bruă pơkĕ hrom apah kiăng mơnuih ƀôn sang hmâo dong prăk blơi prăp sum ao, hơdrôm hră hră čih kơ ƀing čơđai nao sang hră”.

Mơnuih apăn bruă đang kyâu pơsur mơnuih ƀôn sang gum hrom klă pơlar dlai

Mơng tơhnal ba tơbiă tơring čar Kontum jao pla 570 ektar dlai kyâu amăng thun anai, truh rơnuč blan 8 Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Đăk Tô hmâo pơtô brơi, djru hơdôm bôh să pla 450 ektar dlai tlô, lŏn dô̆ glăi 120 ektar dưi jao kơ Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang Sa ding kơna đang kyâu Đăk Tô. Ơi Nguyễn Công Tường, Kơ-iăng Khua Anom wai lăng đang kyâu tơring glông Đăk Tô brơi thâo, truh ră anai đơ đam tơring glông hmâo pla laih 539 ektar, hmâo mrô rơbêh kơ 94% bơhmu hăng kơčăo bruă jao. Bôh nik lom pla kyâu ƀơi tơring glông brơi ƀuh bôh tŭ yua lĕ phun ñu:

“Biă ñu lĕ tơlơi gum hrom mơng abih bang glông bruă kơđi čar, hơdôm gưl gong gai plơi pla hmâo lăi pơhing klă, pơsur mơnuih ƀôn sang pla kyâu tui kơčăo bruă. Lu sang anô̆ mơnuih ƀôn sang hmâo thâo bôh tŭ yua mơng hơdră bruă djru pla kyâu mơng Kơnuk kơna anun hmâo ngă hră gum hrom pla kyâu kiăng pơgang anih anom lŏn dlai, pơđĭ tui prăk pơhrui glăi pioh pơđĭ kyar bơwih ƀong”.

Tui hăng tơlơi pơhing mơng Keh prăk pơgang hăng pơlar dlai tlô tơring čar Kontum, yap truh lơ 14/6/2022, anom hmâo ngă giong bruă pơsir prăk apah pơgang dlai tlô thun 2021 brơi kơ pô dlai hăng abih bang mrô prăk giăm truh 307 klai 600 klăk prăk. Hrom hăng anun pơsir prăk apah pơgang dlai tlô thun 2022 lĕ rơbêh kơ 99 klai prăk. Mrô prăk anun lĕ mơng bruă ngă tui hơdră apah pơgang dlai tlô glăk djru ngă pơplih tơlơi pơmin mơng mơnuih ƀôn sang ăt kah hăng hơdôm bôh anom pô dlai ƀơi Kontum amăng bruă wai lăng, pơgang hăng pơlar dlai tlô./.

Khoa Điềm: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang