Dak Nông: Gum hrom m’nuih [ôn sang, anom bơvih [o\ng k’do\ng

                   [u dưi pơhrui prăk mă jia

            Amăng h’dôm hrơi rơgao, [ơi tring ]ar Dak Nông hmâo lu anom bơvih [o\ng le\] pơdar amăng bruă tuh jia hăng mrô prăk lu biă, ngă hro# trun rơnoh pơhrui ngăn drăp h’dôm rơtuh klai prăk. Kiăng ngă giong hơnong pơkă pơhrui ngăn drăp rơbeh kơ 1300 klai prăk mơng thun anai, tring ]ar Dak Nông k’tưn laih h’dôm bruă pơsir kah hăng hyu pel e\p, wai lăng bruă tuh jia hăng gum hrom amăng bruă k’do\ng h’dôm bruă ngă le\] pơdar tuh jia, mă yoa tơhnal pơhrui prăk kơ ngăn drăp. Go\ng gai, gơnong bruă apăn bruă anai gum hrom laih m’nuih [ôn sang, anom bơvih [o\ng k’do\ng [u hmâo pơhrui glăi prăk mă jia.

            Amăng 6 blan ako# thun anai, gơnong bruă mă jia Dak Nông e\p [uh truh kơ 8 bôh anom bơvih [o\ng [ơi tring ]ar pơkra hră pơkă noa s^ [u djơ\ s^t hăng do\p [u tuh jia hăng mrô prăk rơbeh kơ 32 klai prăk. Hmâo bôh tơhnal tui anai, rơngiao kơ tơlơi gir run mơng gơnong bruă, hmâo tơlơi gum hrom klă mơng h’dôm anom bơvih [o\ng s^ mdrô tơpă ara\ dơng, yoa kơ anai ăt le\ h’dră kiăng h’dôm bôh anom bơvih [o\ng anai pơgang mă pô amăng tơlơi bơk’tưn k’[ah tơlơi klă hiam. Yă Nguyễn Thị Hằng Thu, Khoa Sang bruă bơvih [o\ng kơ phê Thu Lợi, sa anom bơvih [o\ng s^ mdrô kơ phê prong hăng ba jơlan hlâo gah tơlơi ngă tui bruă tuh jia [ơi tring glông Dak Mil, tring ]ar Dak Nông lăi le\: kiăng h’dôm sang bruă bơvih [o\ng h’de\] dar [o\ng lui h^ prăk tuh jia le\ yoa h’dôm tơlơi tơhư amăng bruă wai lăng, biă `u hăng tuh jia, mă jia. Yă Nguyễn Thị Hằng Thu rơkâo đ^: “Tuh jia sang bruă kâo gơgrong yăp mă pioh no#p yoa anun ta s^t  hmâo prăk pơhrui glăi hmâo k’mlai le\ kâo no#p đo#] [u hmâo hlơi pơkă no#p h’dôm h’pă ôh. Ră anai amra dưi lui tuh jia hă [ơi anih anom bơk’tưn klă hiam hloh. {ơi anih anom ngă h’gom ]ih hră pơkă noa tuh jia abih bang h’dôm bôh anom bơvih [o\ng s^ mdrô gơnam mă mơng đang hmua mơ\ lu\p thơ kiăng ngă tui hă [u dưi mơn”.

            Ơi Vũ Văn Thiện, Kơiăng Khoa anom bruă mă jia tring ]ar Dak Nông brơi thâo, lom akă hmâo h’dôm tơlơi pơplih pơkra djơ\ gah h’dră bruă tuh jia kiăng k’do\ng [u hmâo pơhrui, gơnong bruă hyu mă jia hăng h’dôm [irô apăn bruă anai k’tưn gum hrom laih kiăng hroă k’jăp hloh dơng bruă wai lăng mă jia. Hrom hăng anun, Dak Nông pơtru\t k’tang bruă hyu lăi pơthâo, ngă gal klă brơi kơ h’dôm ]ô m’nuih ngă giong bruă tuh jia. Ơi Vũ Văn Thiện, Kơiăng Khoa anom bruă mă jia tring ]ar Dak Nông lăi tui anai: “{ing gơmơi pơ phô kơ Jơnum min m’nuih [ôn sang tring ]ar mă yoa tơlơi ]râo ba kơ tơlơi k’do\ng hro# trun ngăn drăp [ơi tring ]ar hăng amăng anun pơkă rơđah đông bruă gơgrong mơng [irô mă jia, h’dôm [irô apăn bruă anai mơng tring ]ar khom ngă tui bruă gum hrom wai lăng bruă mă jia. Tơlơi tal 2 le\ h’dôm bôh anom bơvih [o\ng lom s^ hyu kơ phê pơ\ anih pơkon khom mă yoa hră ]ih noa hăng lăi pơthâo hăng [irô mă jia hlâo kơ du\ đuăi mơng tring ]ar. M’ta pơkon [ing gơmơi k’tưn pơ phun h’dôm anom mă jia hăng 2 gru\p k’do\ng s^ mdrô mơng tring ]ar tum pơ-[u\t abih bang [ơi h’dôm ara\ jơlan kiăng wai lăng  k’jăp gơnam tam s^ hyu pơ\ tring ]ar pơkon leng kơ dưi pel e\p kiăng k’do\ng hro# trun ngăn drăp kơnuk kna”.

            Gơnang kơ ngă tui ha amăng ple\ h’dôm bruă pơsir đ^ pơhrui ngăn drăp amăng tơlơi bơvih [o\ng hmâo gru h’kru\ đ^, Dak Nông ngă giong laih hloh kơ h’nong jao pơhrui ngăn drăp. Amăng 7 blan ako# thun 2014, đơ đam tring ]ar pơhrui rơbeh kơ 750 klai prăk, đ^ giam truh 40% bơhmu hăng thun hlâo. Bơ\ ngă tui h’dôm bruă pơsir kiăng ngă giong klă prăk pơhrui glăi ngăn drăp mơng ra anai truh abih thun 2014, yă Nguyễn Thị Ngọc Lệ, Kơiăng Khoa Jơnum min m’nuih [ôn sang tring ]ar Dak Nông lăi rơđah: “Ngă tui phiăn mă jia [ơi tring ]ar gleng nao ngă tui kho\p h’dôm bruă k’do\ng le\] pơdar tuh jia, k’do\ng [u hmâo pơhrui glăi prăk mă jia, prăk do\ng hnưh tuh jia, k’do\ng pơplih noa kiăng do\p [u tuh jia, gleng nao bruă mă jia mơng lon m’nai. K’tưn bruă wai lăng amăng gơnong bruă, k’tưn tơlơi pơkă, ngă tui tơlơi pơplih jơlan gah mă bruă h’kru\ đ^ ano# klă m’nuih mă bruă. Ngă tui klă h’dôm bruă pơhrui kiăng ngă giong bruă gơnong glông jao”.

            Khă hnun hai, tui hăng sa dua bôh anom bơvih [o\ng hăng sang ano# m’nuih [ôn sang bơvih [o\ng s^ mdrô, bruă pơhrui prăk mă jia khom hmâo h’dôm bruă pơkra glăi djơ\ tui tơlơi pơ plih rơđah đông hăng ba glăi bôh tơhnal bruă bơvih [o\ng kiăng ngă gal hloh kơ m’nuih [ôn sang ngă giong bruă tuh jia. Ơi Đoàn Bổng, pô sang s^ mlia măi mo\k mă yoa gah đang hmua [ơi phường Nghĩa Thành, plơi prong Gia Nghĩa, tring ]ar Dak Nông lăi đ^ bôh n^k `u: “Gơnong bruă mă jia juăt `u hơnong pơkă đ^, [u djơ\ trun tui ôh. Khă hnun hai [u djơ\ anom bơvih [o\ng, h’dôm bôh sang ano# h’pă leng kơ dưi k’tưn ôh yoa kơ hmâo lu tơlơi gun kah hăng hyuh hyang [u dah yoa kơ tơlơi [u klă [ơi lon mă yoa ngă brơi kơ anom bruă anun hro# trun prăk pơhrui glăi. Khă hro# trun hă samơ\ tuh jia ăt no#p mơn anun le\ tơlơi gun kơ h’dôm bôh sang ano# tuh jia. Lom [u gal hă prăk pơhrui glăi hro# trun mơn prăk pơhrui hro# trun samơ\ h’dôm bôh sang ano# ăt khom tuh jiă lu mơn”./. 

            Pơblang hăng pôr : Siu H’Prăk