VOV4.Jarai - Tơdơi 12 thun čang rơmang, mơng blan 3 thun anai, mơnuih ƀôn sang ƀơi să Čư̆ San, tơring glông Mdrak, tơring čar Daklak, anih anom pok pơhai rơwang bruă pơkĕ apui lơtrik hăng jua ia 4.400 klai prăk Krông Pač Thượng, glăk dưi rit đuăi nao pơ̆ kual plơi pla hơđong ƀơi să Čư̆ Elang, tơring glông Ea Kar. Glông hơdră bruă kơđi čar ƀơi anai hmâo đing nao mơnuih mă bruă, gơnam tam, mă yua ba glăi bôh tơhnal hloh hơdôm hơdră bruă gum djru mơng kơnuk kơna pioh djru mơnuih ƀôn sang tañ hơđong tơlơi hơdĭp mơda ƀơi anih dô̆ phrâo.

Rơbêh kơ sa blan hăng anai, kual pơdŏng plơi pla hơđong thôn 1, să Čư̆ Elang, tơring glông Ea Kar, tơring čar Daklak, kah hăng sa ring bruă prong, lom rim hrơi glăi hmâo dong hơdôm bôh sang phrâo pơdŏng đĭ. Anai lĕ kual pơdŏng plơi phrâo hơđong mrô 1 pioh kơ hơdôm bôh sang anô̆ rit mơng kual dơnao ia gah hlâu Krông Pač, gah să Čư̆ San, tơring glông Mdrak. Tui hăng tơlơi čang rơmang mơng neh wa, pơ ala kơ hơdôm gru sang pơdŏng glăi hơđong, kơnuk kơna djru mơnuih ƀôn sang rit đuăi abih bang sang dô̆, kông ngăn mơng anih dô̆ hơđăp nao pơdŏng ƀơi anih dô̆ phrâo. Sa amăng hơdôm bôh sang anô̆ blung a nao dô̆ pơ̆ anih dô̆ phrâo, ayong Ma Văn Cường, brơi thâo, khă dô̆ lu tơlơi tơnap hling hlang, samơ̆ dưi hmâo tơlơi gum djru hur har mơng gong gai abih bang plơi pla, tơlơi hơdĭp mơda mơng sang anô̆ ñu ƀơ ƀrư̆ hơđong laih, hăng ƀu dô̆ bơngot kơ ia ling dăo dong tah:

“Kâo rai dô̆ pơ̆ anai hmâo 4 rơwang hrơi rơjuh laih. Ƀơi kual anai hơđong pran jua mơn, ră anai hơđong hloh laih”.

Kual pơdong plơi phrâo hơđong mrô 1 ƀơi kual krah să Čư̆ Elang, amra hmâo sa tơlơi hơdĭp mơda klă hiam hloh kơ mơnuih ƀôn sang rit đuăi mơng kual hlung dơnao ia Krông Pač gah hlâu

Hăng sang anô̆ ayong Lều Văn Sùng, phrâo ba nao pơ̆ kual plơi phrâo hơđong ƀơi thôn 1 să Čư̆ Elang, sang hnal kyâu kah hăng dưi plih ao phrâo, ƀuh rơđah gah yŭ kơ pơ-iă phang ƀlăng. Ñu pơdah pran jua:

“Tal blung ƀuh bơngot mơn, laih anun rai dô̆ pơ̆ anai ƀuh jơlan nao rai hăng apui lơtrik klă mơn, ia yua hai djop mơn, mơnuih apăn bruă să gơñu đing nao lăng ba lu biă, kâo hơđong pran jua biă. Ră anai kơnong kơ ngă hmua ia dong hăng pô đăo gơnang lĕ tơdah gir run thơ tơlơi hơdĭp mơda tơdơi anai amra klă hloh”.

Apui lơtrik, ia dưm truă lui hlâo truh rim bôh sang “tơguan” mơnuih nao dô̆

Amăng tal rit đuăi blung a, hmâo laih 44 bôh sang hăng 207 čô mơnuih mơng Čư̆ San nao dô̆ plơi pla hơđong mrô 1. Ƀơi anai, rim sang anô̆ dưi pha brơi 400 m2 lŏn dô̆ hăng giăm truh 1 ektar lŏn ngă đang hmua kiăng tañ hơđong tơlơi hơdĭp mơda. Ră anai hơdôm khul apăn bruă gơgrong tơlơi anai mơng 2 tơring glông Mdrak hăng Ea Kar glăk ngă tui tal 2 dong, rit đuăi mơnuih ƀôn sang tơbiă mơng kual dơnao ia Krông Pač gah hlâu. Him lăng amăng sa blan dong, kual plơi phrâo hơđong ƀơi Čư̆ Elang amra dưi pơsir djop hăng abih bang mrô 230 bôh sang anô̆, leng kơ mơnuih djuai ania Mông. Ơi Trần Văn Thanh, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Čư̆ Elang, tơring glông Ea Kar, brơi thâo:

“Hơdôm bôh anom hmâo bơdjơ̆ nao ƀơi Mdrak hăng Ea Kar ƀing gơmơi hmâo gum hrom klă biă, wot gah anih nao ăt kah hăng anih dô̆ mơn. Mơng jơlan gah, kơčăo bruă mơng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông lĕ, ƀing gơmơi hmâo sit nik iâu pơhrui hơdôm khul tơhan plơi pơgang mă pô, khul hlăk ai hăng hơdôm khul grŭp mơng să, gum hrom hăng hơdôm khul grŭp mơng tơring glông amăng ƀrư̆ rit đuăi hăng djru neh wa pơdŏng sang dô̆, laih anun pơhlôm hơdôm tơlơi kiăng yua hloh kah hăng ia hơdjă, apui lơtrik, kiăng ngă hiưm hơpă lom neh wa nao dô̆ pơ̆ anih dô̆ phrâo khom pơhlôm tơlơi hơdĭp mơda”.

Hơdôm bôh sang pơdŏng dưi dưm truă hrĕ pơkĕ apui lơtrik  

Tui hăng ơi Lê Đình Chiến, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Ea Kar, kiăng djru neh wa tañ hơđong anih dô̆ ƀơi Čư̆ Elang, tơring glông hmâo iâu pơhrui khul grŭp mơng 16 bôh să, tơring kual pơplih nao rai nao gum djru. Hơdôm hơdră bruă mơng kơnuk kơna ăt dưi mă yua mơn sa hơdră klă, gêh gal hloh pioh kơ neh wa:

“Ƀing gơmơi pơdŏng grŭp pioh pơsir hơdôm tơlơi phrâo hmâo, pơhlôm hơđong rơnuk rơnua, apui yua, ia yua, bruă ia jrao, pơtô pơhrăm. Lom mơnuih ƀôn sang nao mơ̆ duam ruă thơ khom pơsir mơtăm, amra ñu hră akô̆ sang akă pơplih, samơ̆ ăt khom bơwih brơi mơn kơ mơnuih ƀôn sang hlâo. Čơđai sang hră mơ̆ kiăo tui amĭ ama nao dô̆ pơ̆ anun thơ anom bruă pơtô pơhrăm hăng hơdôm bôh sang hră khom pơpha brơi kơ ƀing čơđai mut hrăm hlâo, bơ̆ hră pơ-ar lĕ amra pơplih tơdơi”.

Tui hăng kơčăo bruă, truh blan 7 tơdơi, tơring čar Daklak amra khom ngă giong bruă rit anih dô̆ rơbêh kơ 700 bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang mơng dơnao ia rơwang bruă Krông Pač gah hlâu. Ră anai bruă pơ ala glăi anih dô̆ hăng rit đuăi mơnuih ƀôn sang nao pơ̆ anih dô̆ phrâo hơđong dưi mă yua klă hloh hơdôm hơdră gum djru mơng kơnuk kơna, ăt kah hăng tơlơi gum tơngan hrom wot mơnuih mă bruă, gơnam tam mă yua abih bang glông bruă kơđi čar ƀơi anai. Hmâo laih hơdôm tơlơi phrâo hmâo lom kual plơi phrâo hơđong mrô 1 giăm bă, kual plơi phrâo hơđong mrô 2 ăt glăi ngă giong tui mơn. Khă hnun hai hăng tơlơi gir run pơsit pran jua mơng abih bang glông bruă kơđi čar hăng tơlơi tŭ ư hrom mơng mơnuih ƀôn sang, hơdôm anô̆ dô̆ gun glăk dưi pơtlaih tui ƀơ ƀrư̆. Tơdơi kơ 12 thun dô̆ čang rơmang, mơnuih ƀôn sang ƀơi kual hlung dơnao ia Krông Pač Thượng pơphun laih sa tơlơi hơdĭp mơda phrâo klă hiam hloh./.

            Minh Huệ: Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang