VOV4.Jarai - Glai kơplah wah tơring čar Gialai hăng hơdôm tơring čar laih dong tơring glông amăng tơring čar glăk ƀuh arăng phă glai lu tui amăng hơdôm thun giăm anai. Samơ̆, mơng akŏ thun anai, bruă anai ngă kơtang tui, lơ̆m ƀuh lu jơlan mut nao amăng glai arăng tuh ƀêtông ƀơi hơdôm ară jơlan sat kiăng kơ pơdŭ pơgiăng kyâo, ƀuh wŏt hơdôm pluh rơdêh kông nông, mơng plơi pla anai mut nao glai rưng plơi pla pơkŏn wai lăng, bơ ƀing mơnuih arăng jao wai lăng glai ăt săl anai lĕ yua kơ bruă git gai aka ƀu klă.

Kual glai rưng kơplah wah tơring glông Krông Pa (Gialai) hăng kual đang glai Ea Sô, tơring glông Ea Kar hăng Krông Năng (Daklak) arăng phă mă kyâo na nao amăng hơdôm thun giăm anai. Amăng blan 3 laih rơgao, anom bruă bơdjơ̆ nao amăng tơring čar Gialai ƀuh glai rưng arăng phă kơtang biă mă. Ƀơi kual glai rưng gah tiểu khu 1432, kual glai yua kơ Anom bruă wai lăng đang glai Nam Sông Ba (Gialai) wai lăng, 119 phun kyâo yôm pơprong anun lĕ kyâo bằng lăng, lim, xẹt, ngát, kơ-nia arăng trơ̆i hăng uă mă, jŭ yap hơmâo 42 met khối. Samơ̆, tui hăng ơi Trương Quốc Dụng, Anom bruă wai lăng đang glai tơring glông Krông Pa, anai lĕ anŏ pơglăi mơng bruă pơčlah pioh pơgang klin Covid-19.

“Rơnuč blan 1 truh blan 2/2021, lơ̆m klin Covid-19 hơđuh đĭ, tơhan wai lăng glai rưng khŏm pơčlah, ƀu dưi nao mă bruă, tơhan wai lăng glai ăt ƀiă đôč. Blung hlâo, ƀing wai lăng glai (Anom bruă wai lăng glai Nam Sông Ba) kiăng glăm ba tơlơi anai”.

Anih hơmâo tơlơi phă glai.

Thun hlâo, ăt ƀơi anai mơn, anom bruă bơdjơ̆ nao ƀuh 4 wŏt arăng trơ̆i kyâo dŏp ƀơi hơdôm tiểu khu mrô 1430, 1432. Sit biă ñu, amăng lơ 13 hăng 14/4/2020, ăt ƀơi tiểu khu mrô 1432, hơmâo 52 ƀĕ kyâo prong 12 cm truh sa met arăng trơ̆i mă, hơdôm ƀĕ kyâo anai hơmâo ba tơbiă mơng glai laih. Tui hăng ơi Hoàng Thi Thơ - Khua anom bruă wai lăng glai Nam Sông Ba, bruă wai lăng ƀơi kual giăm guai bưp tơnap tap, anun lĕ yua kơƀah mơnuih, glai rưng prong hăng jơlan nao rai ataih.

“Rĭm čô mơnuih arăng jao wai mơng 1 truh pơ 2 tiểu khu, giăm 1.500 ektar sa čô, glai anai amăng đơr hơr 5 boh să, kual giăm guai hăng tơring čar Daklak lĕ 36 km, giăm hăng Ayun Pa 10 km. Mơng anom bruă truh pơ kual giăm guai jê̆ hloh ăt mơng 50 truh pơ 60 km, ataih hloh giăm 150 km; anih anom mă bruă aka ƀu hơmâo, yua anun tơhan wai lăng glai aka ƀu hơmâo anih dŏ gak”.

Glai rưng giăm guai lŏn ia hơmâo arăng phă prai abih.

Hrŏm hăng tơring glông Krông Pa, kual giăm guai kơplah wah tơring glông Mang Yang hăng sa, dua boh tơring glông pơkŏn ăt ƀuh arăng trơ̆i mă kyâo lu wŏt. Sit biă ñu, ƀơi kual glai plơi Đê Toak, să Kon Chiêng, tơring glông Mang Yang giăm guai hăng tơring glông Kông Chro mah hơmâo 2 anih wai lăng, samơ̆ ăt ƀuh arăng mut trơ̆i kyâo amăng blan 10/2020. Ƀudah phrâo anai, lơ 10/2, tong krah mlăm, ƀing mơnuih giăm 40 čô đĭ rơdêh kông nông djă ba măi trơ̆i kyâo, mơng tơring glông Phú Thiện mut nao kual đang glai plơi Klăh, să Kon Chiêng kiăng trơ̆i dŏp rơbêh 40 ƀĕ kyâo. Ơi Võ Đình Huy, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar să Kon Chiêng, Mang Yang brơi thâo, bruă wai lăng glai kyâo kual giăm guai lĕ tơnap tap biă mă.

“Kual giăm guai glai prong biă mă, mơnuih hyu trơ̆i kyâo dŏp lu biă mă, đĭ wŏt rơdêh, tơdah ƀuh ĕp ƀuh hmao tlôn amra ngă rơngiă lu kyâo pơtâo amăng glai”.

Amăng 3 blan akŏ thun 2021, anom bruă wai lăng đang glai tơring čar Gialai hơmâo ĕp ƀuh 96 wŏt arăng trơ̆i kyâo dŏp. Yua anun, rĭm hrơi, tơhan wai lăng glai rưng ĕp ƀuh 1 wŏt. lu hloh lĕ phă glai ƀơi ƀon lan, anom bruă bơdjơ̆ nao kơnong kơ ĕp ƀuh anih arăng trơ̆i klĕ mă kyâo hăng jŭ yap glăi mơ̆ aka ƀu thâo hlơi ôh pô trơ̆i kyâo. Amăng anun, kual giăm guai hăng lu kyâo pơprong, yôm, ataih mơng anih tơhan wai lăng hăng ƀing mơnuih arăng jao wai lăng.

Tui hăng ơi Vũ Văn Thảo, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar tơring glông Krông Pa, anih hơmâo glai rưng giăm guai tơring čar Daklak hăng Phú Yên, kiăng kơ pơgăn hŭi arăng trơ̆i klĕ mă kyâo kiăng kơ pơgăn mơng glông jơlan phun  hăng anih ƀing gơñu ba hyu sĭ kyâo. Sit biă ñu ƀơi tơring glông, ăt dŏ 10 anom bơwih ƀong sĭ mơdrô hăng anom bruă pơkra pơjing kyâo pơtâo; ƀuh lu mơnuih blơi mă kyâo arăng trơ̆I klĕ mơng glai. Ơi Thảo brơi thâo kiăng kơ wai lăng kjăp amăng djop plơi pla ha guai mơng anun bruă wai lăng kah mơng ba glăi tŭ yua:

“3 boh tơring glông Krông Pa, Ea Kar,Krông Năng hơmâo laih Khua git gai Ping gah, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar tơring glông, Khua anom bruă kông ang tơring glông, khua anom bruă wai lăng glai rưng hơdôm tơring glông pơphun jơnum pơčrông lô, kiăng kơ ba tơbiă hơdră wai lăng glai rưng, samơ̆ ăt aka ƀu ba glăi tŭ yua lơio. Ră anai tŭ ư hăng sa hơdră pơlăi nao rai  lơ̆m ƀuh, pơpha tơhan gak ƀu brơi ƀing hyu klĕ kyâo thâo hăng pơgiăng đuăi kyâo tơbiă mơng glai. 4 anom bruă wai lăng gum hrŏm pơsir. Tơring glông Krông Pa khut khăt mơ̆ Krông Năng pơtah tai yua anun ƀu ba glăi tŭ yua ôh”.

Kyâo hơmâo arăng uă hlao amăng glai mơtăm.

Phă kyâo glai ƀơi kual giăm guai kơplah wah tơring čar Gialai hăng hơdôm tơring čar laih dong hơdôm tơring glông amăng tơring čar Gialai, ƀu djơ̆ ƀuh phrâo anai ôh, mơ̆ sui thun laih. Samơ̆ truh ră anai, bruă phă glai kyâo jai hrơi tơnap tap. Ba truh tơlơi anai lĕ yua ƀu hơmâo tơlơi gum hrŏm ƀudah gum hrŏm samơ̆ ƀu tŭ yua, anai lĕ hơdôm tơlơi pơgang mơ̆ hơdôm ƀon lan amăng tơring čar Gialai lăi pơthâo kơ bruă rơngiă kyâo glai.

Nguyễn Thảo: Čih - Siu Đoan: Pơblang