VOV4.Jarai - Sit nik bruă mă mơng rơwang bruă tal 14 ăt brơi ƀuh: Bruă mơnuih ƀon sang djuai ƀiă gir ngă bruă hăng ruah mơnuih ngă khua pơ ala mơnuih bon sang dêh čar rơgơi bruă biă, gum pơgôp ƀu ƀiă ôh amăng tơlơi dưi ngă truh kih mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, biă ñu amăng bruă akŏ pơjing hăng pơphun klă djŏp tơlơi pơtrun djru djuai ania. Anai lĕ hơdră djru yôm biă mă pơtrut pơđĭ kyar hăng pơđĭ tơlơi hơdip mơng mơnuih ƀon sang kual gah kơdư, čư̆ siăng, kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă. Tui hăng tơlơi him lăng hlâo, Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15 gir hơmâo ƀiă hloh lĕ 18% khua mua lĕ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă.

Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 14 hơmâo 86 čô khua lĕ mơnuih djuai ƀiă, dưm dưm hăng 17,3%, pơhmu hăng mrô pơkă kơƀah 4 čô khua. Khă hnun, khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar pơ ala kơ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hơmâo pơdah rơđah tơlơi gir, tơlơi gơgrong bruă, gum ngă klă biă amăng bruă čih pơkra tơlơi phiăn, wai lăng hăng pơsit bruă prong mơng lŏn ia ta. Kiăng khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15 djă pioh hăng pơtrut tui boh than dưi ngă, biă ñu lĕ amăng bruă akŏ pơdong hăng pơphun ngă hơdră djru kơ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă khŏm kiăng pơđĭ hloh dong anŏ klă mơng khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, ruah mơnuih pơ ala rơgơi mơbruă jing hơmâo lu mơnuih ƀon sang čang rơmang lơ̆m hrơi pơphun ruah khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15 hăng Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang djŏp gưl amra pơphun amăng lơ 23/5 pơ anăp. Mơnuih ƀon sang Phạm Giáo, tơring glông Đức Phổ, tơring čar Quảng Ngãi čang rơmang:

“Pơđĭ mrô khua pơ ala brơi kual tơnap tap, kual ataih yaih, kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă amra dưi thâo rơđah hloh tơlơi hơmâo ƀơi kual anun, thâo hluh hloh kơ kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă, juăt ñu lĕ tơlơi tơnap, kơƀah tơlơi pơmin, tơlơi bơwih ƀong tơnap. Yua hnun, jai hrơi thâo hluh hloh tơlơi tơnap, thâo tơlơi kiăng khăp mơng mơnuih ƀon sang lĕ amra ba djru brơi Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar hơmâo hơdră djru hăng kual anai, pơhlôm pơđĭ tui tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang, đah mơng plai ƀiă tơnap”.

Rơwang bruă rơgao, Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar hơmâo pơsit 2 tơlơi pơtrun yôm, anun lĕ tơlơi pơtrun mrô 88 pơsit Kơčăo bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng rơwang thun 2021-2030 hăng Tơlơi pơtrun mrô 120 pơsit bruă tuh pơ alin hơdră dêh čar pơtrun pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng rơwang thun 2021-2030. Lăp đing nao hloh, Tơlơi pơtrun mrô 88 anăp nao thun 2030 lĕ pơhrŏ trun mrô sang anŏ rin trun yŭ 10%. Ƀu hơmâo dong tah hơdôm boh să, plơi pla tơnap tap; 70% mrô să kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă dưi ngă hơnong pơkă plơi pla phrâo. Ơi Nguyễn Lâm Thành, grup khua pơ ala mơng Lạng Sơn pơsit:

“Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar hơmâo tŭ ư Tơlơi pơtrun, jing tơlơi pơkôl pơkă amăng hơdră djru mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng hơdôm tơlơi kiăng pơsir. Anai kah hăng tal blung a Khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar hơmâo Tơlơi pơtrun prong. Tơlơi anai pơdah tơlơi gơgrong bruă hăng tơlơi kiăng khăp hăng mơnuih ƀon sang mơnuih djuai ƀiă. Anai ăt jing hrơi kiăng ƀing ta pơpŭ bơni hăng pơdah tơlơi gơgrong bruă mơng pô ta hăng kual mơnuih ƀon sang tơnap djru ba kual anai pơđĭ kyar hrŏm hăng lŏn ia hăng pơhlôm pơđĭ kyar dưm kơnar kơplah wah djŏp djuai ania”.

Yua lŏn tơnah kual čư̆ siăng phara, jơlan nao rai tơnap mơn, mơnuih ƀon sang kơƀah tơlơi pơmin mơn...tơdah bruă pơčrông sai ruah khua, jak iâu ruah khua hăng pơphun ruah ƀu ngă klă lĕ amra bơbeč djơ̆ tơlơi dưi, tơlơi gêh gal mơng mơnuih ƀon sang djuai ƀiă ăt kah hăng bơbeč kơ bruă ruah khua hrŏm. Kiăng dưi hơmâo aset biă mă ñu 18% mrô khua pơ ala lĕ mơnuih djuai ania ƀiă amăng rơwang thun khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15, kiăng dưi ruah mơnuih rơgơi, klă, pơ ala kơ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă khŏm kiăng pơtŏng lăng rơđah rơđông, thâo rơđah rim čô mơnuih hơmâo tơbiă anăn ba ruah. Biă ñu lĕ bruă pôr pơhing kiăng ngă klă kiăng mơnuih ƀon sang ƀuh rơđah tơlơi yôm, hơdră ruah khua, gir ngă hrŏm hăng iâu pơthưr mơnuih ƀon sang gum ngă đah mơng ngă giong tơlơi dưi, tơlơi gơgrong bruă mơng mơnuih ƀon sang. Yua dah, ruah ƀing khua lĕ ruah pô pơ ala brơi mơnuih ƀon sang gum čih pơkra tơlơi pơtrun, rơkâo đĭ tơlơi djru, hăng wai lăng bruă ngă tui tơlơi pơtrun. Khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 14 ơi Quàng Văn Hương, grup khua mơng Sơn La pơsit:

“Pơtô pơblang khŏm kiăng djơ̆ glông mơn đah mơnuih mơnuih ƀon sang thâo anăn păn, plơi pla, tơlơi rơgơi, biă ñu pran jua ngă bruă mơng ƀing khua mơ̆ gơñu pre ruah. Kiăng lăi pơthâo hơdôm tơlơi dưi ngă, tơlơi pơmin pran jua mơng ƀing mơnuih rơgơi kơhnâo, mơng anun ană plơi thâo krăn anun yơh pô dưi pơ ala brơi gơñu. Amăng anun, tơdah dưi ruah mơnuih ƀon sang djuai ƀiă ƀudah khua pơ ala dŏ hơdip ƀơi kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă gum ngă bruă amăng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, jing ƀing anun yơh pô lăi pơthâo glăi tơlơi pơhiăp mơng mơnuih ƀon sang, lăi nao tơlơi kiăng, tơlơi dŏ čang mơng mơnuih ƀon sang pơ Khua mua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar”.

Ơi Y Khut Niê (djuai ania Êđê), Kơ-iăng khua Grup apăn bruă Khua pơ ala mơnuih ƀon sang tơring čar Dak Lak (tal 14) bưp mơnuih ƀon sang.

Siu H’Mai: Pơblang