Hơdôm mơta mơnong, añăm ƀong rim hrơi pơjing amuñ mơ̆n kiăng tañ hơmâo ƀong mơtam samơ̆ mơnong akan mơsăm ngă lap ming pơkra tong ten, pơjing sui, yua kơ ƀu djơ̆ mơnong ƀong phun amăng rim hrơi ôh, jing mơnong ƀong pioh bơwih brơi amăng mông jơngum, ngă yang ngui ngor amăng plơi pla, arăng pơkra ming pioh lui sui hrơi blan, hơmâo tuai đĭ sang kah mă hơtŭk ngă añăm pŭ asơi kơ tuai huă ƀong ƀudah ngă gơnam pioh pơyơr nao rai tơdruă ba glăi. Añăm anai ƀu kơƀah ôh amăng tơlơi ngui ngor mơak ngă yang plơi. Yua kơ anun, bruă pơkra ming ruah mă gơnam či pơkra ming tong ten ruah mă djơ̆ lăp hăng lu mơta. Akan arăng ruah mă akan asar lu, ƀiă tơlang, ƀudah tơlang rơ-un yuăn pia akan niên. A Gin, plơi Lao Đu, să Phước Xuân, tơring glông Phước Sơn tơring čar Quảng Nam, brơi thâo akan giong ba glăi pơ sang arăng hlong rao sĭ tă pơkra ming añăm ƀong mơtam.

Ƀing ding kơna amăng sang anŏ lêng kơ djru hrŏm kiăng tañ hmao hăng mơnong akan dŏ asăt dưm amăng blŏ pơđăm ngă mơsăm. A Gin brơi thâo:

“Kiăng dưi pơkra ming mơnong akan mơsăm ƀong jơman lĕ khom ruah mă akan niên prong hăng asăt biă mă. Lơ̆m sĭ tă, črek mơnong akan dŏ asăt ƀu lui akan brŭ ôh. Ngă hnun kah añăm mơnong akan mơsăm amra jơman hăng ƀâo bơngưi hloh”.

Hơdôm mơnong ƀong huă gru grua djuai ania Jeh Triêng plơi Đăk Răng, Ngọc Hồi, Kon Tum

Akan niên jing akan tih akan thôr prong hơmâo glông jŭ ƀơi akiăng. Akan thôr anun mă giong breh mă lui eh akan, rao rơgoh, giong anun tă črek ha klah rŏng dưm lui hnun brơi thu laih anun dưm nao gơnam ƀâo bơngưi. Akan prong tă črek mơnong hlâo dưm pơ atur blŏ, akan anet ƀiă dưm gah ngŏ, gah dlông truh pơ bah blŏ. Hơdră pơkra ming pơđăm akan mơsăm phara hơjăn đôč. Kiăng hơmâo akan dưm amăng blŏ ƀong jơman, khom ngă djơ̆ hơdră ngă akŏ klôn laih anun hơdră lŭk hra pơhăng, gơnam ƀâo bơngưi. Arăng pơđăm mơnong akan kiăng mơsăm ƀu dưm ia rơmă ôh laih anun pơkă hơnơ̆ng rơnoh ia mơsăm, pơhăng hra. Hơdôm anŏ ngă ƀâo hiam anai khom dưm ƀơi rim drơi akan. Giong lŭk hăng pơđăm amăng blŏ gŏ lŏn mơ̆ng 15-20 hrơi, mơnong akan huin hăng ƀu hơmâo rơmă ôh, ƀâo bơngưi amăng añăm mơnong akan, hơmâo ia mơsăm pơhăng ƀiă anun sit ƀong ñu jơman hra pơhăng man ƀrô, ƀu thâo hrăp ôh. A Gin brơi thâo dơ̆ng:

“Mơnong akan mơsăm lĕ mơnong ƀong huă gru grua đưm, ƀing gơmơi pioh lui añăm mơnong anai pioh mă hơtŭk ƀong amăng hrơi ngă yang prong plơi pla pioh pŭ asơi kơ tuai, gơyut gơyâo mơ̆ng ataih mut ngui amăng plơi. Hăng ƀing gơmơi añăm mơnong akan mơsăm lĕ hin biă mă, yom pơphăn yua dah mơnong ƀong gru grua ơi yă pơtô glăi hơmâo mơ̆ng đưm đă laih truh ră anai ană tơčô tơčĕ rĕ ruai ăt dŏ djă pioh na nao đôč”.

Hơdră pơkra ming hơtŭk añăm mơnong akan mơsăm mơ̆ng djuai ania Jeh-Triêng kơnang kơ tơlơi thâo găn rơgao mơ̆ng hlâo pioh glăi laih anun dưi pơtô glăi mơ̆ng rơnuk anai truh rơnuk pơkŏn. Yua kơ anun ngă kơ mơnong akan mơsăm djuai ania Jeh-Triêng ƀu hrup hăng mơnong ƀong mơ̆ng djuai ania pơkŏn ôh. Mơnong ƀong anai hơmâo amăng tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang djuai ania Jeh-Triêng. Sit nao pơ hmua, trun pơ đang djă ba hăng asơi anung asơi pioh huă ƀong yang hrơi dơ̆ng pơ hmua, ƀong huă kơjăp drơi jăn, ƀong jơman. Ƀơi lu tơring glông pơkŏn, akan mơsăm juăt lŭk hăng lap braih hna hăng tul jing tơpung ƀudah asơi bu samơ̆ mơnuih ƀôn sang Jeh –Triêng plơi Lao Đu mă tơpung kơtor hna lŭk hrŏm kiăng hram tơma amăng akan, dưm amăng hra hăng tơpung mih, tơpung pơhăng čraih gah ngŏ, pơhăng pla pơ hmua jai kraih jơman hloh hăng pơgang pioh blŏ akan mơsăm sui hloh.

Kiăng hơmâo blŏ akan mơsăm ƀong jơman hloh akan arăng dưm amăng blŏ gŏ lŏn, mơnong akan lơ̆m sa boh blŏ dưm mơ̆ng 1 kg truh 1 kg mơkrah. Truă druă kiăng gôm sir bah blŏ ăt khom kơđiăng. Tơdah sang anŏ hlơi hơmâo tơlơi kŏm yŏm ƀu pĕ hla pơtơi ôh ngă anŏ gôm bah blŏ hơkăt blŏ, khom mă hla rơbua hơkăt, djuai hla hơmâo amăng plơi gơñu đôč. Giong dưm akan amăng blŏ, arăng mă dưm ƀơi akiăng tơpur apui. Kiăng tañ ƀiă dưi mă hơtŭk ngă añăm ƀong laih anun huăi arong aruač hlăt găm. Sit hơmâo tuai đĭ sang arăng mă ba hơtŭk riă, pŭ asơi kơ tuai huă ƀong añăm mơnong akan mơsăm anai yơh, yua mơnuih ƀôn sang kual čư̆ siăng jum tuai pơyom biă mă hăng mơnong ƀong huă jơman.

Tơdah akan kiăng jơman hloh sit mă ba hơtŭk, arăng mă dưm hăng akan pơkŏn phara, kơnong amăng kual đôč hơmâo akan djuai jơman hloh dưm hrŏm. Ƀong añăm akan mơsăm huă asơi ƀâo phu ƀu thâo ia tah anŏ jơman ñu kah hăng pơtrut pran jua kơtang biă mă. Anun lĕ ƀong huă ƀâo mơnâo boh than mă bruă pơkra ming, pơjing gơnam ƀong huă hiam jơman ƀâo bơngưi hrŏm hăng tŏ tui djă pioh gru grua hiam hơtŭk riă pơkra ming mơnong ƀong huă mơ̆ng rơnuk ơi yă đưm pơdŏ glăi.

Akan mơsăm mơ̆ng djuai ania Jeh Triêng hơmâo anŏ lir hơbit klă hiam hăng mơnong ƀong huă, gơnam ƀong amăng lŏn glai hăng ia čroh hnoh, dưi lăng mơnong ƀong huă anai ƀu pơčlah ôh hăng mông huă ƀong amăng rim hrơi, sit nao pơ hmua, trun pơ đang, wơ̆t amăng mông ngui ngor ngă yang jơngum amăng plơi pla. Hlơi tom đĭ nao laih pơ kual čư̆ siăng Lao Đu, sit mut čuă sang anŏ djuai ania Jeh Triêng ƀuh soh yơh sang anŏ hlơi lêng kơ hơmâo blŏ pơđam mơnong akan ngă mơsăm pioh pŭ asơi kơ tuai huă ƀong. Tơdah lu, gơñu kah pơpha hăng phung wang, ană plơi pla sang jĕ giăm ieo gah, djop sang hơmâo hơdôm blŏ, hơdôm čeh pioh lui añăm mơnong akan mơsăm. Sit huă ƀong kah pơpha kơ ană plơi pla jum tuai amăng hrơi mông ngă yang plơi mơak.