Yă H’Rưm H’mok ƀơi buôn Hra Ea Hning (să Dray B’hăng, tơring glông Čư̆ Kuiñ, tơring čar Dak Lak) ruai glăi: thun 2020, lơm rơbêh kơ 60 thun laih, tơlơi suaih pral ƀu ai buai ƀu dưi gum hrŏm bruă kơtrâ̆o. Kiăng hmâo prăk pioh kơ tơlơi hơdip mơda kơ drơi pô hăng rông sa cô mơnuih ƀu klă drơi jăn, yă H’Rưm H’mok pơmin truh bruă hơkrŭ glăi bruă rơngaih mơñam băn ao djuai ania pô. Lơm dô̆ anet, ñu hmâo amĭ ñu pơtô glăi bruă rơngaih mơñam. Prong đĭ, bruă rơngaih mơñam mơng ñu hreč ƀu hmâo hlơi hmao kiăo tui. Pơwot glăi hăng bruă anai, hrơi blan kreh kruñ ƀơi anih mơñam băn ao. Samơ̆ pơ ala glăi, gơnam rơngaih mơñam mơ̆ng ñu ƀu djop pioh sĭ kơ arăng blơi. Yua kơ ñu hreč amăng bruă kơtaih mrai. Bruă anai jing prong hloh amăng mơñam bơnga ƀơi băn ao djuai ania Êđê, ƀiă mơnuih thâo kơtaih mrai.

Ƀơi buôn Hra Ea Hning hmâo sa dua čô adơi amai pran tơdu, ƀu gum hrŏm samơ̆ bruă mă kơtrâ̆o anun tơlơi hơdip sang anô̆ gơñu ăt tơnap tui mơn. Gơñu kiăng gum hrŏm rơngaih mơñam băn ao hăng yă H'Rưm. Tui anun truh thun 2021 grŭp mă bruă hrŏm rơngaih mơñam mơ̆ng buôn Hra Ea Hning pơphun hmâo, hăng 6 čô adơi amai. Yă H’Rưm H’mok lĕ ngă khua grŭp. Hrŏm hăng bruă pơtô ba kơ mơnuih amăng grŭp bruă kơtaih mrai, yă H’Rưm H’mok dô̆ gơgrong bruă tô nao rai jơlan sĭ gơnam tam brơi abih bang amăng grŭp.

“Rơngaih mơñam băn ao hmâo ngă brơi laih kâo hmâo prăk pơhrui glăi. Yua kơ kâo tha laih ƀu dưi hyu mă bruă đang hmua, yua anun kâo rơngaih mơñam băn ao. Kơnang kơ rơngaih mơñam băn ao mơ̆ adơi amai hmâo bruă mă, hmâo prăk pơhrui glăi hơđong. Kâo mơ-ak biă yua kơ pô tha rơma samơ̆ ăt hmâo bruă mă mơn. Sa blan kâo pơhrui glăi 4 klăk prăk, yua anun kâo hmâo tơlơi hơdip hơđong hloh”.

Amai H’Neo, mơnuih amăng grŭp mă bruă hrŏm rơngaih mơñam buôn Hra Ea Hning brơi thâo: Ñu gum hrŏm grŭp giăm hmâo 3 thun hăng anai laih. Hơdôm hrơi blung a, ƀing adơi amai ƀu hmâo anih pioh dưm gơnam pioh mơñam anun khom kơnang kơ krôm sang sa bôh sang amăng buôn ngă anih dưm gơnam pioh mơñam băn ao.

“Dong mơ̆ng hrơi hmâo grŭp rơngaih mơñam băn ao truh ră anai tơlơi hơdip mơda mơ̆ng drơi pô hmâo lu tơlơi gêh gal. Sa blan kâo rơngaih mơñam hmâo 4 blah, pơhrui glăi 4 klăk prăk. Amăng grŭp rơngiah mơñam lĕ, abih bang kah hăng leng kơ tơnap tap soh. Amăng 6 čô adơi amai rơngaih mơñam ƀing gơmơi ăt hmâo mơn adơi amai tơnap tap biă”.

Gơnam rơngaih mơñam mơ̆ng Grŭp mă bruă hrŏm buôn Hra Ea Hning hmâo arăng đăo gơnang biă. Thun 2022 grŭp mă bruă hrŏm dưi hmâo Khul Từ Tâm Dak Lak pơsur gum pơčruh brơi sa bôh sang dlông hmâo nua 300 klăk prăk. Sang dlông dưi pơdŏng klă hiam ƀơi kual krah, giăm hăng sang jơnum plơi pla. Mơ̆ng anun djop mơnuih amăng grŭp hmâo anih mă bruă gêh gal.

Amai H’Tin H’mok mơnuih apăn bruă đah kơmơi buôn Hra Ea Hning, ƀu gum hrŏm grŭp mă bruă hrŏm rơngaih mơñam băn ao samơ̆ hyu hơduah ĕp na nao pơsur gum djru mơnuih amăng khul biă ñu djru gơñu amăng bruă lăi pơthâo, sĭ gơnam. Amai H’ Tin H’mok lăi:

“Djuai ania Êđê ƀing gơmơi lăng yôm na nao băn ao djuai ania pô. Đah kơmơi djuai ania Êđê hor biă buh băn ao djuai ania pô, yua anun băn ao đưm ăt djă pioh mơn. Băn ao mơñam hmâo mơ̆ng rơnuk ơi yă anun ană tơčô ră anai ăt dưi djă pioh, mă yua”.

Ơi Y Xuyên Buôn Yă, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Dray B’hăng brơi thâo: Buôn Hra Ea Hning hmâo rơbêh kơ 400 bôh sang anô̆, biă ñu lĕ djuai ania Êđê. Tơlơi hơdip mơda bơwih ƀong mơ̆ng neh wa hluai tui bruă ngă đang hmua. Ră anai buôn ăt dô̆ mơn rơbêh kơ 100 bôh sang anô̆ ƀun rin, rơbêh kơ 50 bôh sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă. Gong gai să pơsit yôm bruă adơi amai amăng buôn hơkrŭ glăi bruă rơngaih mơñam, djă pioh rah, pơgang rah bôh thâo đưm, laih anun hmâo dong prăk pơhrui glăi kiăng hơđong tơlơi hơdip mơda. Tơlơi ba tơbiă ră anai lĕ hlăk ai akă gan đơi ôh hăng bruă rơngaih mơñam kah hăng mơñam bung bai, pơkra djop mơta gông brô̆ đưm, rơngaih mơñam. Yua kơ hreč bruă anai, khom hmâo hrơi blan pơhrăm na nao. Samơ̆ pơhrui glăi prăk ƀu lu kah hăng hơdôm bruă mă pơkon ôh. Ơi Y Xuyên Buôn Yă lăi lĕ: ƀing thâo bruă đưm khom dưi hơdip hăng gơnam pô ngă rai, lơm anun bruă mă mơng dưi ngă tui na nao.

“Ƀơi buôn Hra Ea Hning hmâo grŭp rơngaih mơñam mơ̆ng adơi amai. Kơnang kơ anun adơi amai hmâo laih bruă mă hơđong. Khă hnun hai mrô prăk pơhrui glăi mơ̆ng bruă mă anai akă kơjăp, akă djơ̆ hăng pran jua pioh tơbiă. Gơñu rơngaih mơñam jing pioh hmâo bruă mă ƀu djơ̆ prăk pơhrui glăi dô̆ ƀiă anun ƀu ngă pơhưč hăng hlăk ai, tơdăm dra”./.