Ngă yang iâu bơngăt pơdai glăi pơ tơnuh, hơjai mơ̆ng djuai ania Bơnông Gar
Chủ nhật, 07:22, 29/09/2024 H'Zăut/Nay Jek pơblang H'Zăut/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Tơlơi hơdip mơda hlâo adih mơ̆ng djuai ania Bơnông Gar ƀơi să Dak Phơi, tơring glông Lak, tơring čar Dak Lak kơnong tơki kơ bruă ngă hmua pla pơjing, biă mă ñu ngă hmua tơjŭ pơdai hmua hang. Yua kơ anun, dơ̆ng mơ̆ng bơyan tơjŭ pơdai truh pơ bơyan hơpuă yuă, djuai ania Bơnông Gar hơmâo lu tơlơi ngă yang iâu bơngăt pơdai,juăt lăi ngă yang Hri yôm biă mă gah djuai ania pô. Amăng anun, hơmâo tơlơi ngă yang iâu bơngăt pơdai, yang Hri glăi pơ tơnuh, atông pơdai hơjai kơtor tơdơi kơ sa thun tơjŭ pla hăng čang rơmang hơmâo hlim rơnang phang mơak, tơlơi hơdip ană plơi pla trơi pơđao yâo mơak hloh.

Ngă yang iâu bơngăt pơdai glăi pơ tơnung pơdai, hơjai kơtor mơ̆ng djuai ania Bơnông Gar dưi djă pioh mơ̆ng đưm đă ră hlâo truh kơ ră anai hăng hơmâo tơlơi ngă hrŏm, prăp rơmet gơnam yua, mơnong ngă yang, laih anun lăi pơthâo râo pơhmư̆ hăng abih bang ană plơi pla amăng ƀôn laih anun hyu kah pơpha bruă mă brơi kơ djop sang anŏ khom ngă.

Lơ̆m mơnong ngă yang hơmâo prăp lui djop laih, mông ngă yang iâu lăi bơngăt pơdai brơi glăi dŏ amăng tơnuh pơdai, hơjai kơtor pơphun yơh. Pô sang mra jak ba ană plơi, phung wang nao pơ hmua gơñu phrâo hơpuă pơdai giong laih anun nao pơ anih pla gong kut gong klao, phun gong drai ngă yang, iâu yang hri bơngăt pơdai, anih iâu lăi kơ phun pơdai hroh boh amung prong hlâo kơ anun. Pô sang dŏ ƀơi anăp gong drai laih anun ayup đing diap hăng đing djrao kiăng râo pơdưh yang hri bơngăt pơdai. Pă čô dra nao mă amung pơdai tơsă dưm amăng rêu, amăng hơkă gui glăi laih anun pô sang ăt mă amung pơdai hăng sa čơpăt kơpaih hlă ƀơi gong drai dưm amăng rêu gui glăi pơ sang. Pô hmua nao rơbat rah, plĕ trun rah hrĕ hmôk pơtơi arăng čơđek mă añĕ, hrĕ hmôk pơtơi anun yơh dăng glăi ngă jơlan brơi yang hri bơngăt pơdai kiăo tui glăi pơ atông tơnuh pơdai, hơjai kơtor. Abih ha črăn jơlan anai, ƀing mơnuih kơhnăk atông čing ƀu atông čing ôh, kơnong ayup đing diap hmư̆ rơnang jua tai iâu ba bơngăt pơda glăi pơ atông. Ơi Y Krang Tơr dŏ ƀơi ƀôn Tlông, să Dak Phơi, tơring glông Lak brơi thâo:

“Blung hlâo lĕ ƀing gơmơi ngă yang hlă gai ngă gong kut gong drai hăng sa drơi mơnŭ laih anun čeh tơpai pioh iâu yang bơngăt phun pơdai ƀơi hmua. Giong hơpuă pơdai ba glăi pơ atông, gơmơi ăt mă mơnŭ, čeh tơpai ngă yang ƀơi hơjai, atông anih ngă tơnuh tuh pơdai. Hrŏm hăng anun ƀing gơmơi sô̆ asơi amăng jam sô̆ añăm rơbung mơsăm amăng čơlŭ, rơbŭng mơsăm hơtŭk hăng añăm mơnong mơnŭ pioh huă ƀong mÂk. Hrơi ngă yang anai, ƀing gơmơi atông čing, ayup đing diap kiăng mơak amăng hrơi yang ngui ngor ƀong huă ngă yang”.

Djuai ania Bơnong Gar juăt pơmin lĕ, gêt ia yơh anih khul yang  bơngăt pơdai, yang hri mut dŏ, ƀudah gơñu juăt lăi dŭp đar anih pit mơ̆ng hơbai yang hri. Yua kơ anun amung pơdai laih ƀing dra hơpuă yuă gui ba glăi pơ atông dưm amăng tơnuh, ƀing dra ruač amung pơdai, črô̆ pơjeh pơdai amăng gêt kok laih anun pô iâu yang mă gêt črô̆ pơdai anun dưm ƀơi bah amăng hơjai ƀudah tơnuh tuh pơdai. Giong anun pô iâu yang hling ia tơpai amăng đing tơki kơbao, asơi, bu, drah mơnŭ dưm ƀơi bah amăng tơnuh soh pioh jak iâu khul yang rơbang bơngăt pơdai yang hri glăi huă hăng ayup đing diap, iâu yang rah.

Hơdôm tơlơi iâu yang anun pơdah rai tơlơi rơkâo hăng pơpŭ pơyôm biă mă kơ pơjeh pơdai, rơkâo kơ phun pơdai mơkian hroh boh hơkui ră anai dưi hơpuă yuă ba glăi pơ sang pơmut amăng tơnuh tuh amăng hơjai. Hrŏm hăng anun thâo hơdor tơngia mơ̆n kơ yang hri bơni kơ bơngăt pơdai, iâu lăi yang atâo ơi yă mơ̆ng đă đưm pô čông jơnah jah glai ngă hmua, pơtô brơi kơ ană tơčô mô yâo thâo djă gai rơmol, thâo djă đing tơjŭ, pơpŭ kơ boh tơhnal mă bruă sa thun ngă hmua pla pơdai kơtor truh kơ bơyan hơpuă yuă, kơtor laih tuh amăng hơjai, pơdai dưm amăng atông. Ơi Y Krang Tơr brơi thâo dơ̆ng, ngă yang iâu bơngăt pơdai glăi pơ sang, phiang pơ atông lĕ sa črăn ngă yang djop mơta gơnam djă yua mă bruă kah hăng wăng, tơgă, rêu ro hơmâo gum hrŏm ană amăng sa bơyan ngă hmua laih rơgao laih anun iâu lăi kiăng kơ yang hri bơngăt pơdai amra dŏ hrŏm hăng pô sang kah hăng ană plơi pla sang anŏ pioh kơ thun pơ anăp ăt ngă hmua pơdai jor kơtor lu dơ̆ng mơ̆n.

“Hơmâo tha plơi ƀudah pô sang amra ngă iâu lăi kơ bơngăt pơdai ta, tơlơi iâu lăi tui anai : “Pô pơdai Ang, Yang pơdai Trang....pơkiăo rai mut amăng hmua pơjuă phun ơdai brơi mơkian boh hroh klă. Tui hăng ơi yă đưm hlâo, jing atâo yang đuăi nao laih pioh glăi lŏn lŏn hmua ia djuh, ră anai gơmơi ngă hmua tơjŭ pơdai pơdjuai kơtor kiăng hơmâo pơdai hle či huă, juă hmua phrâo. Kơñ pơgi ni anăp pioh glăi pơjeh pơdai jor kơtor rơbêh, amăng tơnuh amăng hơjai pơdai dŏ glăi ƀiă kiăng hơmâo na nao yă pơdai pơgang brơi. Bơ ƀing tơdăm dra lĕ atông čing, ayup đing diap jum dar atông pơdai laih anun tuh ia jur tơpai djă đing bơjak mơñum mơak mơai”.

Djuai ania Bơnông Gar hơmâo lu mơta tơlơi kom yom kah hăng pơdai ba glăi tuh buă tơnuh laih aka ƀu dưi kuăi ba nao tăp ôh tơdah aka ƀu ngă yang hlâo. Lơ̆m ngă yang bơngăt pơdai ƀu dưi ƀong mơnong hlô glai djruah rơsa ôh yua kơ arăng pơmin mơ̆ng đưm adih bơngăt pơdai amra đuăi hmar kah hăng djruah rơsa. Hơmâo pô kom ƀu ƀong añăm mơnong tơkuih anur, akan bư, areng.

Črăn rơnuč ngă yang iâu bơngăt pơdai mơ̆ng djuai ania Bơnông Gar lĕ, pô ngă yăng mă tơpung braih, lap lŭk hăng drah mơnŭ, ia tơpai čeh pik ƀơi atông pơdai hơjai kơtor laih anun pik djop mơta gơnam yua, djă hyu mă bruă kah hăng ƀiu jông plă jông, mơta tơgă, kueo, rơbok, thong, gor ƀudah gron wăng kiăng pơkong pioh bơngăt pơdai dŏ glăi hăng iâu lăi brơi djop mơta gơnam yua ngă hmua kjăp hloh. Laih anun pik drah hăng ia tơpai ƀơi tơthơi hăng tơkuai pô sang kiăng yang hri thâo krăn pô sang hmua pơdai ngă yang hrơi anun. Giong anun ană plơi pla ƀong huă, mơñum tơpai čeh ngui ngor, ƀong huă hăng mơnong ƀong huă ƀu kơƀah ôh kơ mông ngă yang anai kah hăng huă asơi ƀong añăm hơtŭk bai mơnong mơnŭ amăng rơbŭng mơsăm.

Ngă yăng iâu bơngăt pơdai glăi pơ sang, mut amăng atông pơdai hơjai kơtor mơ̆ng djuai ania Bơnông Gar ƀu kơnong kiăng pơdah rai tơlơi čang rơmang kơ mơnuih ƀôn sang trơi pơđao yâo mơak amăng bruă mă rim hrơi, thâo gum pơgôp, lir hơbit amăng plơi pla ala ƀôn, hrŏm hơbit akŏ pơdong plơi pla kiăng kơ hiam klă pơđĭ kyar. Anai lĕ sa tơlơi ngă yang hiâ phara biă mă djă pioh gru ama grua amĭ djuai ania Bơnông Gar kiăng djă pioh hăng pơlar tui kơ ană tơčô dĭ da gla kơñ. Ơi Ya Klang Tơr lăi:

“Djuai Bơnông Gar gơmơi hơmâo tơlơi ngă yang anai mơ̆ng đưm đă laih tui hăng ơi yă pioh glăi truh ră anai, ƀing gơmơi dưi lui hĭ ôh gru grua djuai ania ta pô. Tơlơi hơdip gơmơi ăt dŏ djă pioh truh kơ tha rơma lĕ pioh glăi kơ ană tơčô mô yâo dơ̆ng pơtô glăi kơ rơnuk tơdơi adih, kiăng gru grua hiam đưm djuai ania Bơnông dŏ djă pioh hăng pơđĭ tui na nao đôč”./.

 

H'Zăut/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC