VOV4.Jarai - Ƀơi tơring čar Kontum, hrom hăng tơlơi gir run mơng gong gai, gơnong bruă amăng wai lăng pơgang dlai klô lĕ, bôh tơhnal bơwih ƀong ba glăi mơng bruă ngă tui hơdră bruă tla prăk pơgang dlai klô glăk djru ngă brơi dlai klô hơkrŭ glăi hăng pơlar kơjăp phik.

Găn rơgao hơdôm kual lŏn hong kah hăng phang anga apui amăng pơ-iă hang rơnuč bơyan phang, ƀing gơmơi ƀơhon kơ pran lom dŏng gah yŭ tơ-ui kyâu hngô tlâo pok hla 7 thun. Ayong Giáp Văn Thạch, Khua Anom đang kyâu Đak Ruồng, Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang sa ding kơna gah đang kyâu Kon Braih brơi thâo, dlai kyâu hngô anai prong giăm truh 200 ektar. Laih anun črâo tơngan nao pơ̆ anih mơtah ataih, ayong Thạc lăi pơhing dong, anun lĕ rơbêh kơ 400 ektar đang kyâu hngô tlâo pok hla 5 thun mơng Sang bruă. Đơ đam đang kyâu hngô rơbêh kơ 600 ektar 5 hăng 7 thun leng kơ dưi hmâo Sang bruă pla mơng prăk pioh pla kyâu dlai pơ ala nao, hluai tui Keh prăk pơgang hăng pơlar dlai klô tơring čar Kontum. Bôh nik brơi ƀuh phun kyâu hngô bluh đĭ hiam klă biă:

“Truh ră anai phun hngô anai djơ̆ hăng lŏn ƀơi anai biă. Rơnoh bluh đĭ ƀơi lŏn pla kyâu ră anai lĕ 1.100 ƀĕ phun kyâu lom sa ektar. Phun hngô anai bluh đĭ hiam hloh bơhmu hăng hơdôm djuai phun pla pơkon”.

Kiăng dưi pla rơbêh kơ 600 ektar đang kyâu hngô tlâo pok hla bluh đĭ mơtah hiam kah hăng ră anai, Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang Sa ding kơna đang kyâu Kon Braih lăi pơhing klă, pơsur hăng dưi čơkă mă tơlơi tŭ ư prong mơng mơnuih ƀôn sang să Đak Kôi, tơring glông Kon Braih. Bôh nik brơi ƀuh abih bang lŏn pla kyâu hngô leng kơ lŏn dlai ƀu hmâo hơkrŭ glăi ƀudah lŏn mơnuih ƀôn sang glăk ngă đang hmua ƀu tŭ yua. Ơi Lê Viết Bẩy, Khua phun Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang Sa ding kơna đang kyâu Kon Braih brơi thâo, truh ră anai lŏn pla kyâu hngô anai abih tal pla phrâo laih, Sang bruă glăk ngă tui hơdôm mơta bruă, kah hăng pơgang apui ƀong; wai lăng pơgang; jah agaih bơwih brơi... Lăp mơ-ak lĕ lŏn pla giăm truh 200 ektar thun 2014 rim thun hmâo pơphun čơkă mă prăk apah wai lăng dlai kyâu hăng ba glăi bôh tŭ yua sit nik:

“Abih bang lŏn pla kyâu pơ ala nao thun 2014 dưi čơkă mă laih mơng prăk apah pơgang dlai klô. Sa črăn lŏn mơng thun 2016 pơhlôm tơhnal pơkă kiăng ba mut čơkă mă prăk pơgang dlai klô. Sa lĕ gah bơwih ƀong hmâo gôm laih abih bang lŏn hong amra pơplih pơkra jing dlai klô. Dua lĕ sa črăn ba glăi prăk pơhrui glăi prăk mơng bruă pơgang dlai klô kơ Sang bruă. Tlâo lĕ ba glăi nua sit nik kơ dlai klô ăt kah hăng pơjing bruă mă kơ mơnuih ƀôn sang ƀơi anai mơng bruă pla, bơwih brơi kơ dlai rim thun ăt kah hăng bruă pơgang pơgăn apui ƀong dlai hăng guang kual pơgang dlai klô kơ mơnuih ƀôn sang”.

Ră anai hrom hăng wai lăng pơgang klă rơbêh kơ 600.000 ektar dlai hmâo ră anai, ăt glăk hmâo sa tơhnal phrâo amăng bruă wai lăng pơgang hăng pơlar dlai klô ƀơi Kontum. Akô̆ thun anai, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Kontum hmâo jao lŏn pla kyâu rơđah kơ rim plơi pla hăng pran pơsit pha phrâo 3.000 ektar amăng bơyan hơjan. Ơi Nguyễn Tiến Dũng, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Ia H’Drai brơi thâo, gong gai ƀơi anai hmâo gơgrong hlâo hăng ngă tui tơpă pla kyâu phrâo ƀơi 200 ektar lŏn mơng tơring čar:

“Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Ia H’Drai črăn mơng thun 2021-2025 jao kơ ƀing gơmơi 1.400 ektar. Amăng anun thun 2021 amra pok pơhai 200 ektar. Tui hăng tơlơi pơmin tơhnal pơkă anai kah hăng tơhnal phiăn pơtrun jao, gong gai khom hrưn đĭ ngă tui hăng khom yak rơgao tơhnal pơkă kơčăo bruă ba tơbiă. Bruă pơlar dlai klô lĕ sa bruă mă dưi hmâo gưl Ping gah, Gong gai tơring glông Ia H’Drai abih pran jua đing nao”.

Bơ̆ hăng Keh prăk pơgang hăng pơlar dlai klô tơring čar Kontum ăt ba tơbiă mơn bruă mă phun amăng 3 blan tal dua amra pơdŏng kơčăo bruă, gum hrom hăng Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Kontum, hơdôm Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông pok pơhai bruă pel ĕp, lăng tui bruă wai lăng, mă yua prăk pơgang dlai klô pioh kơ hơdôm pô dlai lĕ khul grŭp, hơdôm Jơnum min mơnuih ƀôn sang să, tơring kual ƀơi tơring čar. Hrom hăng anun lăng tui na nao hơdôm bôh anom phrâo mă yua prăk pơgang dlai klô kiăng pơdŏng kơčăo bruă, lăi pơthâo bruă mă, bơkơtuai kĭ hră pơkôl jao tla prăk pơgang dlai klô kiăng iâu pơhrui hmao tlôn prăk pơgang dlai klô. Gah hơdôm jơlan gah pơsir rơđah biă ñu pioh ngă tui bruă mă amăng 3 blan tal 2 hăng ha thun 2021, ơi Hồ Thanh Hoàng, Khua Keh prăk pơgang hăng pơlar dlai klô tơring čar Kontum brơi thâo, hrom hăng bruă lăi pơhing, anom bruă pel ĕp dong, bơkơtuai, kĭ pơkôl hră pơ-ar jao tla prăk pơgang dlai klô hăng hơdôm bôh anom mă yua prăk pơgang dlai klô.

“Kiăng ngă tui bôh tơhnal hơdră bruă tla prăk pơgang dlai klô djru pơgang hăng pơlar dlai klô ƀơi tơring čar Kontum kah hăng: Pok pơhai ngă tui dong bruă lăi pơhing kiăng pơđĭ tui tơlơi pơmin dơlăm truh hơdôm gưl gong gai plơi pla, mơnuih amăng plơi hăng mơnuih ƀôn sang amăng đơ đam tơring čar kơ tơlơi pơmin, bruă gơgrong amăng ngă tui hơdôm tơlơi pơkă gah tơlơi phiăn wai lăng pơgang dlai klô lăi hrom hăng hơdră bruă tla prăk pơgang dlai lăi ha jăn hăng lu hơdră. Pel ĕp glăi dong, bơkơtuai, kĭ pơkôl jao tla prăk pơgang dlai klô hăng hơdôm bôh anom mă yua prăk pơgang dlai klô; pơtô brơi, pơtrut pơsur hơdôm bôh anom mă yua prăk pơgang dlai klô ngă tui tơpă bruă mă, bruă gơgrong amăng lăi pơthâo, nô̆p prăk apah pơgang dlai klô kiăng iâu pơhrui đut hlah prăk pơhrui glăi mơng pơgang dlai klô”.

Tơlơi pơtrun pơsit Jơnum Ping gah tơring čar Kontum tal 16 ba tơbiă tơhnal pơkă truh thun 2025 amra pla phrâo hmâo 15.000 ektar dlai klô. Amra ƀuh sa črăn phrâo amăng bruă wai lăng pơgang dlai hăng pơlar dlai klô kơjăp phik ƀơi tơring čar Kontum dưi pơphun hăng pran pơsit prong./.      

Siu H’ Prăk: Pô pơblang