VOV4.Jarai - Jơnum min hơdôm bruă mơnuih mơnam Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar phrâo pơphun Jơnum abih bang tal 21, sem lăng, bơkơtuai kơ 2 mơta tơlơi phun anun lĕ Hơdră dêh čar hrŏ trun tơlơi rin rơpa hăng djru bơwih ƀong hơđong kơjăp rơwang thun 2021-2025. Hơdôm tơlơi pơgôp hiăp lêng lăi, kiăng pơjing hơdră bơwih ƀong đah mơng ngă anet tui tơlơi pleh ploh sang anŏ rin hăng pơdrong.

Tui hăng tơlơi lăi pơthâo glăi, hơdôm bruă dưi ngă tui hơdră djru pơhrŏ trun mrô sang anŏ rin rơwang thun 2016-2020 hơmâo ngă hăng rơgao hnong pơkă blung a mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, Kơnuk kơna jao, gum pơhlôm tơlơi hơdip mơnuih ƀon sang, pơđĭ kyar tơlơi bơwih ƀong huă hăng pơđĭ kyar hơđong kơjăp, biă ñu amăng hrơi blan tơlơi bơwih ƀong glăk bưp tơnap tap. Bruă bơkơtưn: “Abih bang gum tơngan yua mơnuih rin - Ƀu brơi pioh pô hlơi gah tlôn ôh” hơmâo pok pơhai dlăm, hơmâo tŭ yua. Dưi ngă hăng ngă rơgao hnong pơkă kơ bruă Djru pơtô ba, hơduah ĕp brơi bruă mă kơ ƀing hlăk ai, mơnuih mă bruă nao mă bruă pơ ataih. Anih pơtô bruă mă, djru hơduah ĕp bruă mă amăng ƀrư̆ hơmâo pok prong, pơđĭ tui anŏ klă, gum pơgôp hiam pơđĭ tui anŏ rơgơi mơng mơnuih mă bruă, pơtruh nao rai anih sĭ kiăng yua mơnuih mă bruă. Amăng rơwang thun 2016-2020, sang anŏ rin trun 1,43%/thun, mrô sang anŏ rin djuai ƀiă trun 4%/thun. Hơmâo rơbêh 6 klăk čô mơnuih tơklaih mơng rin ƀun, rơbêh 2 klăk čô mơnuih tơklaih mơng giăm rin ƀun...

Khă hnun, boh than hrŏ trun tơlơi rin aka ƀu hơđong ôh, ăt amuñ rin glăi dong mơn, pleh ploh prăk kăk, tơlơi hơdip kơplah wah sang anŏ rin hăng pơdrong ăt dŏ prong đôč; sa, dua tơlơi pơtrun aka ƀu tŭ yua đơi; tơlơi pơmin tơklaih mơng rin ƀun mă pô, pơđĭ tui tơlơi hơmâo mơng sang anŏ rin dŏ kơƀah; prăk pioh kơ bruă hrŏ trun tơlơi rin rơpa ăt dŏ kơƀah mơn, aka ƀu djơ̆ hăng tơlơi kiăng ôh.

Ƀơi mông jơnum, lu khua lăi, hră lăi pơthâo glăi mơng Kơnuk kơna kơ bruă hrŏ trun tơlơi rin rơpa hăng djru bơwih ƀong rơwang thun 2021-2025 kiăng pơsit hơdôm tơlơi kiăng ngă rơđah rơđông kiăng hơmâo hơdră bơwih ƀong, plai ƀiă pleh ploh sang anŏ rin hăng pơdrong ƀơi djŏp kual, laih dong tŭ ư hrŏm ba bruă pơtŏp brơi bruă mă amăng Jơlan hơdră hrŏ trun tơlơi rin. Khua pơ ala ơi Nguyễn Văn Sơn, grup khua mơng Hà Tĩnh lăi, hơdră dêh čar hrŏ trun sang anŏ rin hơđong kơjăp rơwang thun 2-2021-2025 hơmâo ngă abih bang, hơđong kơjăp. Khă hnun kiăng kơđiăng mơn, amăng 3 jơlan hơdră prong lĕ hrŏ trun tơlơi run, plơi pla phrâo hăng hrŏ trun sang anŏ rin kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hơmâo bơdjơ̆ nao rai yua anun amuñ ngă lok glăi biă:

“Jơlan hơdră tal anai ƀing gơlơi lăi Kơnuk kơna hơmâo sem lăng bruă klă laih. Rơngiao kơ djru brơi ƀơi anăp bruă hrŏ trun mrô sang anŏ rin, bruă djru pơtô bruă mă pơlir hăng bruă ngă bơkơnar đah kơmơi hăng đah rơkơi hơmâo ba pơmut amăng jơlan hơdră anai mơn. Samơ̆ gơmơi ăt khŏm pơtă mơn kiăng lăng phara 3 jơlan hơdră anai, hơmâo bruă mơ̆ jơlan hơdră hrŏ trun tơlơi rin ƀu dưi ngă, tek nao bruă mơng plơi pla phrâo, samơ̆ ăt hơmâo mơn bruă gah plơi pla phrâo tek nao hrŏ trun tơlơi rin rơpa. Tơdah ba jơlan hơdră anai pơmut amăng hơdră plơi pla phrâo lĕ ăt ƀu dưi ngă lơi. Anun lĕ tơlơi mơ̆ gơmơi pơmin kiăng khŏm pơsit rơđah hơdră ngă bruă”.

Jơnum tal 21 mơng Jơnum min hơdôm bruă mơnuih mơnam.

Sa amăng hơdôm tơlơi dŏ hơmâo lu tơlơi dŏ bơngơ̆t mơng ding kơna Jơnum min djŏp bruă mơnuih mơnam anun lĕ kiăng ngă rơđah hrŏ trun tơlơi rin, djru ba mơnuih, kual tơnap tap hlâo hăng bruă pơtô bruă mă, ƀu kiăng khŏm pioh pơ kual tơnap tap ôh. Ƀu dưi tuh pơ alin sa anih pơtô pioh hơjăn kơ ƀing rin đôč ôh. Bruă yôm ƀơi anai lĕ hơdră djru hăng mơnuih rin hiư̆m pă.

Pơhiăp ƀơi mông jơnum, Kơ-iăng khua apăn bruă pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar ơi Trần Thanh Mẫn bơni biă kơ bruă hrŏ trun tơlơi rin rơwang thun 2016-2020. Ƀơi anăp hơdôm tơlơi aka ƀu dưi ngă mơng rơwang thun hlâo, Kơ-iăng khua apăn bruă pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar ơi Trần Thanh Mẫn git gai, bruă čih pơkra hơdră hrŏ trun tơlơi rin rơwang phrâo kiăng pơhlôm djơ̆ hrŏm hăng Hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong huă- mơnuih mơnam 10 thun 2021-2030; akŏ bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam 5 thun; akŏ bruă tuh pơ plai bruă čar thun găp ƀrô hăng bruă tuh pơ plai Hơdră dêh čar gơñăm nao man pơdong plơi pla phrâo rơwang thun 2021-2025:

“Kiăng pok pơhai dưm kơnar hơdră pơsir tơlơi rin amăng lu bơnah; pơplih phrâo hơdră djru hrŏ trun tơlơi rin hăng lu tơlơi djru, ngă pơhưč pran jua hrưn đĭ tơklaih mơng tơlơi rin ƀun mơng sang anŏ rin, kual rin, biă ñu lĕ kual hơmâo lu mơnuih ƀon sang djuai ƀiă dŏ; ngă pơgiong hơdră hrŏ trun sang anŏ rin lăp djơ̆ hăng hơbô̆ bruă pơđĭ kyar tơlơi bơwih ƀong, laih dong pơlir hăng tơlơi đĭ kyar hơđong kơjăp; mơnuih rin dưi gum ngă hăng dưi yua hơdôm tơlơi ƀing gơñu pơkra rai”.

Kơ hơdră djru prăk pơhlôm nua mơnuih mơnam, Kơ-iăng khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang ơi Trần Thanh Mẫn lăi, amăng hơdôm thun rơgao, hơdră djru prăk pơhlôm nua mơnuih mơnam mơng Việt Nam amăng ƀrư̆ hơmâo ngă giong, pok prong tui anih mă yua, ngă gal brơi abih bang mơnuih dưi mă yua, dưi yua prăk djru, gum ngă hơđong tơlơi hơdip, pơhlôm tơlơi dưi hăng tơlơi klă hiam mơng mơnuih ƀon sang. Khă hnun,  sit nik brơi ƀuh hơdôm bruă kiăng đing nao amăng bruă pơđĭ tui mrô mơnuih blơi, mă yua hră pơhlôm nua mơnuih mơnam khŏm kiăng yua; bruă ngă tui tơlơi djru, tơlơi phiăn hră pơhlôm nua; bruă wai lăng, mă yua keh prăk mơng keh prăk pơhlôm nua mơnuih mơnam; bruă kaih nô̆p prăk, dong hnưh, ƀu nô̆p prăk hăng ƀong prăk pơhlôm nua, prăk pơhlôm rơngiă bruă./.

Siu H’Mai: Pơblang