VOV4.Jarai -  Hơdôm hrơi rơgao, gơnang kơ tơlơi gơgrong hlâo klă mơng hơdôm gưl, hơdôm gơnong bruă hăng gong gai pla pla, mrô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom pơgang gah ia jrao glăk lu tui. Thun hrăm 2020-2021, mrô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom yua hră pơgang gah ia jrao lĕ rơbêh kơ 18 klăk čô čơđai (đĭ 1,6% bơhmu hăng thun 2019-2020) hăng 3,5 klăk čô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom tui djuai pơkon. Amăng thun hrăm 2021-2022, Gơnong bruă wai lăng hră pơgang mơnuih mơnam hrưn đĭ hmâo abih bang čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom hră pơgang gah ia jrao, djru čơđai pơgi kơdih dưi hmâo, tŭ mă hơdôm bôh tŭ yua mơng glông hơđong tơlơi hơdip mơnuih mơnam.   

Hơdôm thun jê̆ hăng anai, gơnang kơ tơlơi gơgrong hlâo klă mơng hơdôm gưl, hơdôm gơnong bruă hăng gong gai plơi pla mrô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom hră pơgang gah ia jrao đĭ lu tui hơdôm thun. Thun hrăm 2020-2021, khă bơdjơ̆ nao mơng klin Covid-19 samơ̆ bruă pok pơhai hơdră bruă hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông ăt hmâo mơn hơdôm bôh tơhnal klă hăng rơbêh kơ 18 klăk čô mơnuih đơ đam dêh čar ta gum hrom. Adơi Nguyễn Thị Kim Hường, čơđai sang hră anih 12 B1 Sang hră gưl tlâo Dương Đông, plơi prong Phú Quốc, tơring čar Kiên Giang brơi thâo, hră pơgang gah ia jrao ba glăi lu bôh tŭ yua kơ čơđai sang hră lom hrăm hră:

 “Lom hmâo hră pơgang gah ia jrao ƀing gơmơi hơđong pran jua biă, biă ñu hăng hơdôm sang anô̆ ƀu hmâo lu prăk jai ƀuh hơđong pran jua hloh. Hơdră bruă mơng kơnuk kơna pơsit brơi hră pơgang gah ia jrao, lom ƀing ta hmâo tơlơi ruă, lom hmâo hră pơgang gah ia jrao thơ ƀing ta ƀu bơngot kơ prăk kak lom nao pel ĕp, pơjrao tơlơi ruă ƀơi sang ia jrao”.

Hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông – Yak nao yôm phăn amăng ngă tui hră pơgang gah ia jrao abih bang mơnuih ƀôn sang

Ƀơi anăp tơlơi klin ruă Covid-19 ngă tơnap, kiăng hmâo abih bang čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom hră pơgang gah ia jrao amăng thun hrăm 2021-2022, Anom wai lăng hră pơgang gah mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam hmâo rơkâo Anom wai lăng hră pơgang gah ia jrao 63 bôh tơring čar, ƀôn prong kơtưn lăi pơhing hơdră bruă hră pơgang gah ia jrao hăng lu hơdră hơdeč hmar, djơ̆ rơ-oa; đing nao ngăn rơnoh djru dong rơnoh prăk blơi hră pơgang gah ia jrao kơ čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông, biă ñu hăng hlơi tơnap tap, neh wa djuai ania ƀiă... Rơngiao kơ anun, gum hrom hăng Gơnong bruă pơtô pơhrăm pơtô brơi pok pơhai bruă hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông, jao tơhnal pơkă kơ rim sang hră. Bôh tơhnal pok pơhai hơdră bruă lĕ tơhnal pơsit bơkơtưn, apah bơni mơng hơdôm bôh sang hră. Ơi Nguyễn Hoàng Hà, Khua Anom bruă kơđi čar hăng wai lăng čơđai gưl dlông, Sang hră đại học Kinh tế dêh čar ta brơi thâo, bruă lăi pơhing kơ hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông dưi hmâo sang hră pơphun hơdeč hmar, hăng lu hơdră, hrưn đĭ abih bang čơđai gưl dlông sang hră gum hrom hră pơgang gah ia jrao:

“Amăng rơwang hrơi tơjuh jơnum akô̆ thun hrăm, yap wot amăng krah thun hrăm hăng rơnuč thun hrăm, ƀing gơmơi leng kơ hmâo sa bôh yôm lăi pơhing prong, kơ hơdră pơkă čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông, hrom hăng anun lăi pơhing kơ hră pơgang gah ia jrao. Mrô abih bang čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom hră pơgang gah ia jrao lĕ mrô lăp bơni biă, samơ̆ kiăng dưi ngă ăt tơnap mơn. Yua anun, hăng ƀing čơđai gưl dlông tơnap tap, ƀu dưi blơi hră pơgang gah ia jrao lĕ ƀing gơmơi amra ĕp hơdră kiăng pơtlaih kơ ƀing čơđai”.

Tui hăng yă Đinh Mai Hạnh, Kơ-iăng Khua Anom pơhrui, hră pơgang gah mơnuih mơnam Việt Nam, hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông ră anai glăk dưi hmâo ngăn drăp Kơnuk kơna djru 30%. Ƀing čơđai sang hră, čơđai gưl dlông gah hơdră dưi čơkă mă gum djru yua sang anô̆ hmâo mơnuih ngă hơkrŭ đưm, pơgang ba gah mơnuih mơnam, neh wa djuai ania ƀiă... dưi pơsit brơi hră pơgang gah ia jrao brơi đôč. Rơngiao kơ anun, sa dua anih anom plơi pla dô̆ hmâo dong hơdră bruă pha ra djru dong kơ čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông lom yua hră pơgang gah ia jrao. Mrô prăk pel ĕp, pơjrao tơlơi ruă kơ čơđai sang hră ƀing hrăm gưl dlông yua Keh prăk hră pơgang gah ia jrao gơgrong amăng hơdôm thun jê̆ hăng anai đĭ truh laih hơdôm rơbâo klai prăk sa thun. Ƀu ƀiă čơđai sang hră ƀing hrăm gưl dlông dưi yua prăk pel ĕp pơjrao tơlơi ruă hăng mrô prăk lu, đĭ trun hơdôm rơtuh klăk prăk. 

Biă ñu, mơng akô̆ thun 2021 truh ră anai, mơnuih gum hrom hră pơgang gah ia jrao, amăng anun hmâo rơbêh kơ 18 klăk čô čơđai sang hră ƀing hrăm gưl dlông, dưi čơkă mă lu hơdră bruă phrâo klă hloh. Rơđah biă ñu lĕ hơdră bruă ngă mơng hlâo amăng pơjrao tơlơi ruă hăng pel ĕp pơjrao tơlơi ruă hăng hră pơgang gah ia jrao dưi pok pơhai amăng đơ đam dêh čar ta mơng lơ 1/1/2021, djru sa dua čô mơnuih gum hrom hră pơgang gah ia jrao pơjrao ƀu djơ̆ gah sang hră jrao ăt dưi čơkă mă mơn abih bang prăk pơjrao kah hăng ƀơi sang ia jrao anun. Yă Đinh Mai Hạnh brơi thâo:

“Amăng hơdôm hrơi klin Covid-19 ngă tơnap, mơng blan 8, ƀing gơmơi hmâo laih hră pơ-ar kiăng črâo ba kơ Anom wai lăng hră pơgang gah mơnuih mơnam hơdôm bôh tơring čar, ƀôn prong. Anom wai lăng hră pơgang gah mơnuih mơnam hơdôm bôh tơring čar ăt glăk pok pơhai klă mơn sa dua hơdră pơsir kiăng thun anai ƀing čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông khom gum hrom tum djop. Kiăng hrưn đĭ mrô pơsir hră pơgang gah ia jrao lăi hrom lĕ ƀing gơmơi khom pơlar hơdôm djuai hră pơgang gah mơnuih mơnam čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông hăng hơdôm mơnuih dưi hmâo ngăn drăp kơnuk kơna djru”.

Bôh tŭ yua mơng bruă gum hrom hră pơgang gah ia jrao hmâo pơsit laih, samơ̆ ră anai đơ đam dêh čar ăt dô̆ mơn 3% mdrô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông, djơ̆ hăng giăm truh 600.000 čô mơnuih akă gum hrom. Tơlơi anai ngă ƀơ ƀiă ƀing hlăk ai hăng sang anô̆ gơñu ƀu dưi čơkă mă. Thun hrăm phrâo 2021-2022 giăm truh laih, kiăng ngă tui truh kih tơhnal pơkă abih bang mrô čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông gum hrom mă yua hră pơgang gah ia jrao, ngă gal brơi djru ƀing čơđai sang hră dưi pơđĭ kyar pơhlôm gah bôh thâo hăng drơi jăn, kiăng biă tơlơi gum hrom prong mơng abih bang glông bruă kơđi čar mơng dêh čar truh plơi pla. Biă ñu bruă mă, bruă gơgrong mơng hơdôm bôh sang hră, nai pơtô čơđai amăng bruă pơsur čơđai sang hră, ăt kah hăng amĭ ama čơđai sang hră mơng ƀing čơđai gum hrom hră pơgang gah ia jrao čơđai sang hră, ƀing hrăm gưl dlông, djru pơđĭ tui anô̆ kơjăp bơwih brơi tơlơi suaih pral kơ rơnuk pơgi kơdih anai./.

VOV1: Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang