VOV4.Jarai - Blan 6 thun anai, hơdôm bôh să tơring kual mơng tơring glông Ia Grai, tơring čar Gialai leng kơ tơbiă mơng sang anô̆ tơnap tap hăng tơnap tap hloh (tui Tơlơi pơsit mrô 861 lơ 4/6/2021 mơng Khua dêh čar). Anai lĕ tơlơi ư-ang mơng gong gai hăng mơnuih ƀôn sang yua kơ tơlơi gir run pơdŏng bơwih ƀong mơnuih mơnam, hrŏ trun rin rơpa, ba glăi bôh tơhnal laih. Khă hnun hai, tơlơi anun lĕ ngă lu sang anô̆ tơnap čan prăk gah hơdră bruă pioh pơđĭ kyar dong bruă bơwih ƀong huă, ngă đang hmua, lom anun lu tơlơi tơnap phrâo hmâo laih.

Thun 2007, amai Rmah Blich, plơi Doch Tung, să Ia Grăi, tơring glông Ia Grai, tơring čar Gialai lĕ sang anô̆ dưi čan prăk mơng Jơlan hơdră sang anô̆ bơwih ƀong sĭ mơdrô kual tơnap tap kiăng pơđĭ kyar bruă rông hlô mơnong. Mơng prăk čan 30 klăk prăk, amai Blich yua pơkra war rông hlô hăng rông rơmô pơđi kyar bơwih ƀong hăng dưi tla sa črăn prăk hnưh. Tui anun mơn, phrâo anai pŭ rơmô sang anô̆ ñu djai hĭ yua kơ tơlơi ruă bơbrah klĭ. Amai Blich kiăng prăk pioh rông glăi rơmô, samơ̆ să đĭ jing kual mrô 1, ƀu dô̆ kual tơnap tap kah hăng hlâo adih ôh, anun ñu bơngot pô ƀu dưi čan glăi prăk:

“Hlâo adih kâo čan prăk bơwih ƀong huă sĭ mơdrô, ră anai đĭ kual mrô sa laih anun hơdôm bôh sang anô̆ hmâo laih prăk, kah hăng ƀing gơmơi ƀơi anai lĕ neh wa akă thâo sit ôh hmâo tơlơi dưi pioh čan glăi mơn hă, yua kơ ƀu dŏng măng mrô mơnuih kiăng brơi čan anun ăt čang rơmang mơn gưl dlông ngă gal brơi kơ neh wa”.

Amai Rmah Blich, plơi Doch Tung rơngôt kơ pŭ rơmô sang anô̆ ñu djai yua kơ klin ruă, kơnong kơ dô̆ war hong, lom anun hrơi tla hnưh giăm truh laih

Tui hăng anun, yă Puih Phyim pô sa bôh plơi ăt dưi čan mơn 40 klăk prăk mơng jơlan hơdră anai, kiăng pla kơ phê. Yă Puih Phyim lăi pơthâo: să tơbiă mơng să tơnap tap samơ̆ mơnuih ƀôn sang ăt tơnap tap mơn yua kơ klin Covid-19. Tơdah ƀu dưi čan prăk kah hăng hlâo thơ neh wa tơnap biă pơđĭ kyar bơwih ƀong:

“Prăk čan mă kơmlai ƀiă ră anai să Ia Grăi gah kual mrô I, ƀu dưi čan mă kơmlai ƀiă kah hăng hlâo adih dong tah, ană plơi glăk bưp tơnap tap. Dua thun hăng anai klin Covid ƀu dưi bơwih ƀong huă, bôh ñông, kơ phê trun nua anun ngă tơnap tap kơ neh wa biă. Čang rơmang Kơnuk kơna kơsem min djru ngă gal brơi kơ neh wa”.

Ơi Nguyễn Đức Tấn, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ia Grăi brơi thâo, să hmâo rơbêh kơ 10 rơbâo čô mơnuih ƀôn sang, mrô neh wa djuai ania ƀiă hmâo giăm truh 45%, mrô sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơ ƀiă mơng să hrŏ trun ƀơ ƀrư̆ tui rim thun, truh ră anai kơnong kơ dô̆ giăm truh 500 bôh sang anô̆. Ơi Tấn ăt bơngot mơn lom să đĭ jing să mrô I. Klin Covid-19 glăk ngă tơnap prong. Tơdah ƀu dưi čan prăk gah hơdră bruă kah hăng hlâo, mrô ƀun rin ƀơi să amra đĭ lu:

“Ră anai kiăng prăk bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar bơwih ƀong, pla phun pla ƀiă hrơi, phun bôh troh biă ñu khom čan prăk Sang prăk gah hơdră bruă, Tơdah ră anai sit nik ƀu hmâo prăk hơpă pioh djru pơ ala nao kơ prăk ƀơi Sang prăk hơdră bruă thơ tơnap biă kơ neh wa djuai ania ƀiă ƀơi anai. Să ba tơbiă, rơkâo hmâo sa hơdră pơtrun hơdră bruă pơkon kiăng djru brơi hơdôm bôh sang anô̆ kiăng dưi čơkă mă prăk čan hăng hơdôm mrô prăk čan mă kơmlai ƀiă mơng Gong gai, Kơnuk kơna kiăng ngă gal brơi kơ neh wa pơđĭ kyar bơwih ƀong”.

Tơdơi kơ Tơlơi pơsit 861 lơ 4/6/2021 mơng Khua dêh čar hmâo mă yua, 13/13 bôh să, tơring kual ƀơi tơring glông Ia Grai leng kơ să kual mrô I. Anun lĕ anih anom hmâo truh 10 bôh să glăk jing kual mrô II jing kual mrô I lom mă yua tơlơi pơsit. 1800 bôh săng glăk čan prăk mơng Jơlan hơdră sang anô̆ bơwih ƀong huă sĭ mơdrô, tơdơi kơ tla prăk sang prăk 60 klai prăk, amra ƀu dưi ĕp prăk brơi čan pơ ala nao. Ơi Đỗ Văn Đông, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Ia Grai, brơi thâo:

“Tơlơi tơnap ră anai neh wa ƀu dưi čan prăk dong tah, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông črâo ba sang prăk gah hơdră bruă tơring glông pel ĕp glăi, hmâo hơdôm anô̆ mă yua, tŭ mă hơdôm hơdră pơkă djơ̆ pioh ngă gal brơi kơ neh wa dưi djru prăk čan amăng hơdôm hrơi tơnap tap kah hăng ră anai. Lăi pơhing pơsur neh wa khom thâo hluh dưi hmâo hơdră bruă anai lĕ djơ̆ biă pioh neh wa hmâo tơlơi pơmin djơ̆, hmâo tơlơi hrưn đĭ. Tơlơi gum djru mơng kơnuk kơna ăt lĕ sa rơnoh hơđong, bơ̆ jơlan gah lĕ tơlơi hơdip mơda pran jua mơng mơnuih ƀôn sang dưi pơđĭ tui, yua anun hơdôm hơdră bruă khom hrŏ trun kiăng neh wa gơgrong pô amăng bruă bơwih ƀong huă, ngă đang hmua sĭ mơdrô mơng pô”.

Tơbiă mơng să tơnap tap hăng tơnap tap hloh lĕ ư-ang pioh kơ tơring glông Ia Grai, tơring čar Gialai. Samơ̆ hăng giăm truh 2000 bôh sang anô̆ glăk mă yua prăk gah hơdră bruă mơnuih mơnam pioh kơ sang anô̆ bơwih ƀong sĭ mơdrô kual tơnap tap, neh wa amra rơngiă hĭ anih dô̆ hluai tui prăk čan gah hơdră bruă. Lom anun, hơdôm tơlơi tơnap phrâo yua kơ klin ruă hlô mơnong, klin Covid-19 hmâo laih, hăng neh wa glăk kiăng biă hơdôm bruă pơtlaih ñu./.

Hoàng Qui: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang