VOV4.Jarai-Akŏ bruă pơđĭ kyar mơnuih mơnam 5 thun 2021-2025 hăng lăng nao truh thun 2030 jing sa amăng 4 mơta boh yôm phun dưi pơčrông sai amăng mông jơnum lok 3 khua mua apăn bruă ping gah dêh čar tal 13 phrâo pơphun ƀơi Hà Nội rơnuč rơwang hrơi tơjuh rơgao. Lăi pơtong, anai lĕ akŏ bruă yôm pơsit kơ tơhnal  pơtrun, bruă khom ngă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam yua mơ̆ng jơnum ruah khua ping gah dêh čar tal 13 pơtrun, tơlơi mơ̆ Khua git gai ping gah, ơi Nguyễn Phú Trọng pok pơblang brơi amăng mông pok jơnum lok anai.

Lu khua mua, mơnuih ping gah, ƀing rơgơi kơhnâo gah tơlơi bơwih ƀong huă hơmâo lăi nao. Ding jum kơđi čar lăng yôm pơtong djơ̆ tơlơi bơwih ƀong huă, kơđi čar mơnuih mơnam Việt Nam. Mơ̆ng anun pơsit nao sa dua mơta tơlơi kiăng pơtrut pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, ngă tui khut khăt tơlơi kiăng mơ̆ng Ping gah, kơnuk kơna  kiăng  ngă giong tơhnal pơtrun dua bruă, kơtưn ngă giong hơdôm tơlơi pơkă bơwih ƀong huă mơnuih mơnam thun anai.

Tui hăng mơnuih rơgơi kơhnâo tơlơi bơwih ƀong huă, ơi Đinh Trọng Thịnh, Jơnum khua mua apăn bruă ping gah gơnong dlông tal anai, hơmâo pơgôp hiăp djơ̆ kơ bruă ngă tui Hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam amăng 5 thun pơ anăp. Laih dơ̆ng lăi lĕ, amăng hrơi blan klin kheng Covid 19 tơnap tap kah hăng ră anai, Ping gah, Kơnuk kơna ta hơmâo git gai ngă tui dua bruă pơtrun, anun lĕ khut khăt ngă tui hơdră pơgang klin, samơ̆ ăt pơtrut bơwih ƀong huă pơđĭ kyar, pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang.

Yua kơ anun, mah klin kheng Covid 19 ƀă hyu tơnap tap hai, sui hrơi tŭ mơ̆n, samơ̆ ƀing ta ăt pơphun ngă bruă pơgang klin hăng ngă tui bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam djơ̆ tơhnal pơkă. Amăng 6 blan rơgao, hnong pơđĭ kyar bơwih ƀong huă ăt đĭ rơbêh 5,64% hăng đăo kơnang sit mơ̆n mơkrah thun rơnuč thun 2021, tơlơi bơwih ƀong huă Việt Nam amra hơmâo lu tơlơi gêh găl pơđĭ kyar, dưi ngă djơ̆ tơhnal pơkă 7%.

Hơdôm boh tơhnal anai hơmâo ngă hăng hlăk ngă djơ̆ tơhnal pơkă mơ̆ng Ping gah hăng Kơnuk kơna pơtrun kơ 5 thun pơ anăp dơ̆ng, yap mơ̆ng thun 2021-2025. Ơi Đinh Trọng Thịnh lăi:

“Tơlơi kiăng mơ̆ng Khua git gai Ping gah brơi bơblih tơlơi pơmin hơdră thâo hluh hăng ƀing ta khom ngă rai boh tơhnal tŭ yua hloh amăng thun blan 5 thun blung a 2021-2025 laih anun anăp nao pơ thun 2030, anun lĕ tơlơi kiăng yôm biă mă pioh kơ ƀing ta gir run kiăng jing lŏn ia pơkra ming măi mok pơđĭ kyar.

Gơmơi ƀuh jơnum lok 3 tal anai mơ̆ng khua mua apăn bruă ping gah hơmâo tơlơi yôm pơsit ăt kah hăng atur pioh kơ gong gai kơnuk kơna djop tơring čar, ƀing khua mua, djop anom bruă ngă klă hloh tơlơi pơtrun mơ̆ng Ding jum kơđi čar ăt kah hăng mơ̆ng tơlơi bơwih ƀong huă pioh kơ ƀing ta pơtrut đĭ pơđĭ kyar kơtang hloh kơñ pơgi”.

Tŭ ư hăng tơlơi pơmin anai, ơi Cao Tiến Tư, Kơ-iăng Khua să Thuần Mỹ, tơring glông Ba Vì, Hà Nội čang rơmang, gah yŭ kơ tơlơi git gai khut khăt mơ̆ng Ping gah hăng Kơnuk kơna, lŏn ia ta amra dưi ngă truh kih pơgăn abih klin Covid 19 hăng djă hnong pơđĭ kyar bơwih ƀong huă:

“Ƀing gơmơi lĕ mơnuih ping gah, kơnang kơ tơlơi pơhing pôr, lu tơlơi pơhing biă mă lăi nao, ăt kah hăng tơlơi ngă khut khăt mơ̆ng Ping gah, kơnuk kơna, Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng git gai pơhlôm pơgang klin rah hăng pơtrut bơwih ƀong huă, anun lĕ sa amăng hơdôm jơlan hơdră djơ̆ lăp biă mă mơ̆ng Ping gah, kơnuk kơna ta.

Mơ̆ng anun, pơđĭ tui kơnuih Việt Nam hăng jar kmar; amăng tơlơi pơhing klin kheng djop dêh čar bơwih ƀong huă trun hĭ soh, samơ̆ Việt Nam gir djă bong pơđĭ kyar klă mơ̆n. Jing mơnuih ping gah thâo ƀuh rơđah tơlơi anun, jơlan hơdră djơ̆ lăp mơ̆ng Ping gah hăng kơnuk kơna ta, gơmơi ngă tui djơ̆ hăng hok mơak ƀuh jơlan hơdră anai mơ̆ng kơnuk kơna ta lăp pran jua ană plơi, djơ̆ pran jua mơnuih ping gah pơ kual plơi pla khom ngă tui tơlơi anun”.

Samơ̆, hrom hăng boh tơhnal dưi ngă laih, amăng tơlơi đĭ pơhiăp pok jơnum mơ̆ng Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng ăt lăi nao mơ̆n hơdôm tơlơi dŏ kơƀah, kiăng pơsir mơtam pơ anăp anai. Tui hăng mơnuih rơgơi kơhnâo tơlơi bơwih ƀong huă ơi Nguyễn Trí Hiếu, ƀing ta ƀu kơnong lăi pơthâo boh tơhnal anŏ bơngač đôč ôh, ăt khom lăi nao mơ̆n tơlơi tơdu, aka ƀu anăm ngă kiăng ĕp hơdră djru pơsir djơ̆.

Laih dơ̆ng lăi lĕ kiăng pơtrut bruă mă pơhlôm pơgang klin tŭ yua, pơtrut bơwih ƀong huă đĭ nao pơ anăp, kiăng pơtrut bruă tlâ̆o ia jrao vaccine pơgang Covid 19 kơ mơnuih ƀôn sang djop, sa tơlơi kiăng biă mă ră anai:

“Tơlơi gêh găl gah bruă ia jrao, pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih ƀôn sang yơh phun yôm kiăng ngă djơ̆ tơhnal pơtrun bơwih ƀong huă hăng pơgang klin pioh tơlơi bơwih ƀong huă Việt Nam ăt pơđĭ kyar kjăp. Ƀing ta kiăng pơtrut bơblih phrâo bruă mă, ngă hră pơar, yua dah bruă ngă hră pơar ƀơi Việt Nam dŏ lu črăn đơi, pơrơkua nao rai ngă gun kơ ƀing sĭ mơdrô, mơnuih ngă bruă sĭ mơdrô. Yua kơ anun, kâo rơkâo lĕ ƀing ta khom bơblih hơdră ngă hră pơar jing anŏ gơgrong ba pơđĭ kyar”.

Tơdơi kơ jơnum anai, Khua mua apăn bruă ping gah dêh čar: Khua git gai ping gah djop gưl, amăng kơnuk kơna dêh čar git gai brơi ngă tui tañ, khut khăt tơpă hloh, čih pioh tơlơi pơgôp hiăp mơ̆ng khua mua apăn bruă ping gah jơnum tal anai, pioh ngă giong sa črăn akŏ bruă pơdah thâo mông jơnum ƀing pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar pơsit hĭ.

Akŏ bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam kiăng pơbuă tui djop, ngă rơđah hloh, tŭ ư sa pran jua kơ bruă prong, yôm: Tơlơi tơpă, djơ̆ sit nik, lăp hăng bruă ngă amăng dêh čar, tơhnal pơtrun, pơkă bơkơnar tơlơi bơwih ƀong huă hăng 12 bruă mă, hơdră phun pơtrut bơblih đĭ, pơsir hĭ tơlơi dŏ tơdu amăng bruă bơwih ƀong huă, pơgang hơđong tơlơi rơnuk rơnua jai hrơi kjăp hơđong, bơblih hơbô̆ pơđĭ kyar, pơđĭ tui hnong pơkra ming, pơjing gơnam tam sĭ mơdrô, tŭ yua hăng dưi pơhno, bơblih anih sĭ mơdrô, tuh pơ alin, ngă gêh găl kơ mơnuih ƀôn sang, ƀing sĭ mơdrô dưi găn rơgao hĭ tơlơi lông lăng tơnap tap yua klin Covid 19 ngă.

Nay Jek: Pơblang