VOV4.Jarai - Amăng hơdôm hrơi laih rơgao, lu hơdră djru sit nik mơng lui hĭ, pơhrŏ, phơ̆i mă jia, prăh duh yua lŏn, pơhrŏ ngă hră pơ-ar; bruă duh prăk kmlai …. hơmâo Khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, Kơnuk kơna, djop ding jum, gơnong bruă kiăng kơ djru brơi hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, mơnuih ƀon sang găn rơgao tơnap tap. Tui hăng ƀing rơgơi kơhnâo, anom bruă wai lăng, hơdôm hơdră djru kiăng kơ ha amăng plĕ hăng djơ̆ hrŏm kiăng kơ pơgôp glăi, pơtrut pơđĭ kyar bơwih ƀong huă sĭ mơdrô, pơđĭ tui rơnoh pơhrui mơng bơwih ƀong huă.

Hơmâo laih rơbêh 90.000 boh anom bơwih ƀong sĭ mơdrô pơdơi hlao hăng pơdơi jang jang amăng 9 blan thun 2021. Yua anun, dưm dưm amăng 1 blan hơmâo rơbêh 10.000 boh anom bơwih ƀong sĭ mơdrô pơdơi bruă, đĭ rơbêh 24% pơhmu hăng thun 2020. Lăng glăi abih bang anom bơwih ƀong sĭ mơdrô glăk hrŏ trun kơtang, tơlơi anai amra bơbeč sat nao djop mơta bruă, gơnong bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô. Tui ơi Nguyễn Quang Vinh, Khua čih pioh anom bruă sĭ mơdrô hăng tuh tia pơkra pơjing Việt Nam VCCI, klin Covid-19 amra bơbeč sui thun dong kơ bruă bơwih ƀong huă, wai lăng dêh čar, git gai mơnuih mơnam hăng wai lăng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô. Bruă hơkrŭ glăi bơwih ƀong huă amra sui thun dong, lu dêh čar hơmâo ba tơbiă hơdôm tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn phrâo, hơdôm hơdră yôm phun amăng sui thun kiăng kơ djru brơi anom bơwih ƀong huă hơkrŭ glăi mă bruă.

“Amăng tơnap tap ta ƀuh tơlơi dưi, amăng tơlơi lông ta ƀuh tơlơi gal. Lu dêh čar dưi pơgang hĭ klin laih, hơmâo lu hơdră bruă pơlir hăng bruă mă phrâo, mơng anun anom bơwih ƀong sĭ mơdrô amra tŭ mă tơlơi dưi kiăng hơkrŭ glăi bơwih ƀong huă sĭ mơdrô, hluai tui hơdôm tơlơi gal tui rơnoh yôm amăng rŏng lŏn tơnah. Hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô amra hơdeč hmar kiăng kơ tŭ mă tơlơi dưi”.

Tui hăng ơi Nguyễn Văn Phụng, Khua anom bruă wai lăng jia anom bơwih ƀong sĭ mơdrô pơprong - Anom bruă mă jia phun, tơlơi pơsit mrô 52/NĐ-CP mơng Kơnuk kơna pơtrun hơmâo pơsit tong, tañ ƀiă, dưi pơhrơ̆i mă jia lu ƀiă dong, amăng anun hơmâo pơhrơ̆i mă jia mơng pơhrui kmlai sĭ gơnam tam mơng blan 3 truh blan 8/2020 hăng hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô lăi pơthâo jia amăng rĭm blan hăng pơhrơ̆i mă jua amăng rơwang tal I, 2 tơdah anom bơwih ƀong sĭ mơdrô duh jia tui rơwang pơkă. Truh lơ 31/12 pơ anăp anai, lĕ hrơi rơnuč hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô amra duh abih mrô prăk anai. Hăng prăk duh mă yua lŏn, sa thun duh amăng 2 rơwang, samơ̆ truh ră anai ăt hơmâo pơhrơ̆i truh lơ 31/12. Yua anun amăng hrơi blan anom bơwih ƀong sĭ mơdrô aka ƀu duh prăk, amra mă hơdôm prăk glăk hơmâo kiăng kơ mă yua ră anai. Laih dong, pơsit tong hơdră djru ră anai lĕ yôm phăn kiăng pơhlôm dưi ngă tui hơdră bruă:

“Ƀing ta kiăng hơdôm hơdră ngă ha amăng plĕ, anăm brơi hơdôm hơdră pơtrun ngă gun nao rai, djop gơnong bruă, anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, anom bruă kơnuk kơna kiăng pơčrông sai kiăng kơ pơhlôm djơ̆ hrŏm, yôm hloh lĕ lăp djơ̆ kiăng hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô dưi ngă. Abih bang rơnoh prăk mă yua mơng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô kiăng kơ djru brơi bruă pơgang klin, rŭ pơdong glăi tơlơi bơbeč sat mơng klin kman hơmâo jŭ yap ƀudah hơdôm rơnoh prăk djru pơgang klin amra jŭ yap amăng prăk pơhrui lăp djơ̆ hăng pơhrŏ trun jua thun 2021”.

Ơi Nguyễn Quốc Hùng, Khua čih pioh Khul Sang bruă prăk brơi thâo, Việt Nam găn rơgao 2 thun tơnap tap yua kơ klin ngă, bơbeč nao kơtang amăng bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô hăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam. Djop khul grup brơi čan prăk kiăng kơ djru brơi hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô lơ̆m jŭ yap hnưh đom. Abih bang rơnoh hnưh đom mơ̆ anom bơwih ƀong sĭ mơdrô bơbeč mơng klin Covid-19 hơmâo pơhrơ̆i hrơi tla hnưh glăk hơmâo hơdôm anom bruă brơi čan prăk brơi čan prăk lĕ hnưh pơgŭ, yua anun bruă sem lăng brơi čan phrâo dong bưp tơnap tap. Tui tơlơi pơkă hơdôm sang bruă prăk brơi čan ƀu hrŏ trun kmlai ôh. Samơ̆, ră anai, djop khul grup glăk brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô čan amăng hrơi blan tơnap tap lơ̆m hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô hrŏ trun prăk pơhrui, aka ƀu thâo pơhrui glăi hơmâo hmăi hă ƀŭ, kông ngăn hrŏ trun … yua anun kiăng hơmâo hơdră djru kiăng hơdôm anom bruă brơi čan prăk djru brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô. Ơi Nguyễn Quốc Hùng brơi thâo:

“Kiăng kơ hơmâo hơdră djru prăk kak brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, amăng hrơi blan tơnap tap yua pơhrui ƀu hơmâo, kiăng kơ pơtrut pơhrui mơng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, djop gơnong bruă ăt kiăng mut hrŏm. Djop anom bruă brơi čan prăk brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô čan prăk kiăng kơ hơmâo hơdră djru lăp djơ̆ hăng keh prăk pioh djru brơi hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô anet hăng gah ƀrô, mơng đưm đă truh ră anai hơmâo akŏ pơjing samơ̆ aka ƀu ba glăi tŭ yua. Tơdah kơƀah prăk, Kơnuk kơna čan prăk sang bruă prăk Kơnuk kơna, ba tơbiă trái phiếu djru brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô amăng thun blan anai”

Pơmĭn tui anun mơn, pô rơgơi gah bơwih ƀong huă Cấn Văn Lực brơi thâo bruă ngă ha amăng plĕ hơdôm hơdră djru lĕ yôm phăn biă mă: Hơdôm hơdră djru aka ƀu lu ôh, aka ƀu prong, hơdră djru hăng prăk kak dŏ aset, bruă ba tơbiă hơdôm anung prăk djru lơ̆m ngăn drăp djru dŏ aset, hnưh đom dŏ lu, amăng hrơi blan tơlơi bơwih ƀong huă amăng jar kmar glăk hơkrŭ glăi kơtang, bruă yak nao ƀơƀrư̆ kjăp amăng bơwih ƀong ƀơi Việt Nam amra hơkrŭ glăi tañ hloh. Samơ̆, tui hăng ơi Cấn Văn Lực, bruă hrŏ trun kmlai kiăng djru brơi anom bơwih ƀong sĭ mơdrô ƀu kiăng ôh amăng hrơi blan anai.

“Anăm hrŏ trun kmlai dong tah, yua kmlai duh ră anai lăp ƀrô laih, dưm dưm 4% tơdah hrŏ trun dong, mơnuih ƀon sang amra ƀu mơ-it prăk amăng sang bruă prăk dong tah, prăk mơ-it nao hră trái phiến, chứng khoán, blơi sang lŏn mơnai, mah gah măi mok phrâo. Hơdôm sang bruă prăk tŭ hrŏ trun kmlai gum hrŏm hăng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô”.

Ƀing rơgơi kơhnâo brơi thâo, Kơnuk kơna kiăng djru brơi hăng bruă pơhrŏ trun prăk duh brơi hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, hluai tui bruă pơhrŏ trun hăng sui truh abih thun 2022. Samơ̆, hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô ăt kiăng djru hăng pơgôp hrŏm hăng Kơnuk kơna amăng thun blan tơnap tap anai. hrŏm hăng bruă anom bơwih ƀong sĭ mơdrô tŭ mă hơdôm rơnoh prăk djru, ăt kiăng pơhrŏ trun prăkduh, ĕp hơdră bong glăi mơnuih mă bruă hăng tuh pơ alin kiăng pơđĭ kyar dong.

Siu Đoan: Pơblang