VOV4.Jarai - Jơlan hơdră dêh čar pơtrun pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng rơwang thun 2021-2023 gir truh thun 2030 hrŏ trun 50% mrô să tơnap kơtang đơi hăng hrŏ trun 70% mrô plơi pla tơnap tap kơtang đơi pơhmu hăng mông anai. Kiăng dưi ngă hơdôm tơlơi anai, rơngiao kơ tơlơi gum djru tuh pơ plai mơng Kơnuk kơna, tơlơi gir run mơng abih bang anom bruă čar lĕ kiăng biă pran jua gum ngă tom mơng abih bang mơnuih ƀon sang.
Lơ 18/6/2021, Jơnum min djuai ania pơtrun hră jơnum mrô 433/QĐ-UBDT (QĐ 433) pơsit brơi 22.027 boh plơi tơnap tap biă mă kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng kriăng pơtâo mơng 40 boh tơring čar, plơi prong. Anai lĕ anih kiăng mă yua hơdră djru pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam mơng prăk kơnuk kơna ba trun thun 2021-2025.
Tui anun, plơi pla tơnap tap biă mă lĕ plơi hơmâo mrô sang anŏ rin mơng 20% truh kơ lu hloh (hăng kual lŏn dăo ia krông Cửu Long lĕ mơng 15% truh kơ lu hloh ƀudah hơmâo rơbêh 30 boh sang anŏ djuai ania ƀiă rin amăng sa boh plơi). Hơdôm boh plơi pla hơmâo mrô sang anŏ rin mơng 15% truh kơ 20% (hăng kual lŏn dăo ia krông Cửu Long mơng 12% truh yŭ kơ 15%), tơdah hơmâo rơbêh 60% mrô sang anŏ rin lĕ sang anŏ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă amăng mrô sang anŏ rin mơng plơi; aka ƀu hơmâo jơlan mơng plơi nao pơ să, ƀudah hơmâo jơlan mơ̆ nao rai tơnap, biă ñu amăng bơyan hơjan; aka ƀu hơmâo apui lơtrik ƀudah hơmâo laih samơ̆ rơbêh 30% mrô sang anŏ aka ƀu mă yua apui lơtrik lĕ plơi anun jing plơi pla tơnap tap kơtang.
Hơnong pơkă kơjăp hloh kơ rơwang hlâo yua hnun rơwang thun 2021-2025 mrô plơi pla tơnap tap kơtang amăng kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng tơdu laih. Tơlơi anai bơdjơ̆ nao hơdră djru mơng hơdôm plơi pla; amăng anun, tơlơi bơdjơ̆ nao rơđah rơđông hloh, tañ hloh lĕ amăng bruă ia jrao hăng pơtô hrăm.
Sit nik brơi ƀuh, lơ̆m plơi pla hơmâo anăn plơi pla tơnap kơtang, mơnuih ƀon sang hơmâo tơlơi djru ba mơng Kơnuk kơna sui biă. Yua hnun, lơ̆m ƀu hơmâo mă tơlơi djru ba, lu mơnuih ƀu mơ-ak dong tah, lăng amlaih kơ pran laih anun dŏ tơña mơn kơ tơlơi pơplih anai.
Ơi Giàng A Sáu, khua plơi plơi Đồng Ruộng, să Kiên Thành, tơring glông Trấn Yên, tơring čar Yên Bái lĕ sa amăng hơdôm boh plơi tơbiă mơng anăn plơi pla tơnap kơtang amăng rơwang thun pơ anăp lăi nao kơ bruă jak iâu, pơtô pơblang mơnuih ƀon sang amăng pơ anăp anai.
“Gir pơtô pơblang kơ ƀing ană amon nao hrăm hră, ƀu pơklaih lui pô hlơi ôh. Tơdơi kơ anun ăt pơtô pơblang kơ mơnuih ƀon sang blơi hră pơhlôm nua ia jrao 100% mơtăm”.
Khŏm pơsit, hơdôm tơlơi pơplih ƀơi kual plơi pla tơnap kơtang tui tơlơi pơtrun mrô 816 hăng 433 amra bơdjơ̆ nao bruă pok pơhai hơdră djru ƀơi plơi pla, biă ñu lĕ bơdjơ̆ nao lu sang anŏ, biă ñu lĕ sang anŏ mơnuih ƀon sang djuai ƀiă rin rơpa. Kual mơnuih ƀon sang tơnap tap kơtang hơmâo tơlơi pơplih jing bơbeč nao mơn kơ lu mơnuih, biă ñu lĕ ƀing čơđai sang hră, nao pơtô, mơnuih mă bruă kơnuk kơna, khua mua, mơnuih mă bruă mơng ataih nao mă bruă pơ kual mơnuih ƀon sang tơnap tap. Ƀing čơđai sang hră ƀu hơmâo ƀong prăk djru tui tơlơi pơkă mơng sang anŏ djuai ania ƀiă dŏ ƀơi kual čư̆ siăng, kual kơdư, kual ataih ƀu pơhlôm dong tah amra ngă bruă jak iâu čơđai nao sang hră jing tơnap biă mă, čơđai amuñ lui sang hră laih anun čơđai triăng nao pơ sang hră aset tui mơn, bơbeč sat kơ bruă pơtô hrăm, lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră, biă ñu lĕ hăng ƀing čơđai ataih đơi mơng sang hră, amĭ ama gơñu ƀu dưi ba nao hrăm, nao tŭ glăi rim hrơi. Samơ̆ kiăng amĭ ama hăng ƀing čơđai thâo hluh kơ hơdră djru phrâo mơng kơnuk kơna, anom bruă pơtô hrăm tơring čar hơmâo pơkra lu hơdră mơn. Ơi Đào Anh Tuấn, Kơ-iăng khua Gơnong bruă pơtô hăng pơjuăt tơring čar Yên Bái brơi thâo.
“Gơnong bruă hơmâo git gai, ngă hrŏm hăng hơdôm anom bruă pơkŏn, hơdôm plơi pla kiăng pơtrut bruă pơtô pơblang, jak iâu čơđai nao hrăm hră. Gơnong bruă hơmâo akŏ bruă, hơmâo jak iâu gum djru nao rai amăng abih bang anom bruă, djru ba ƀing čơđai mơnuih ƀon sang djuai ƀiă, mơnuih ƀon sang tơnap tap, rin rơpa hăng tơlơi pôr “sang hră djru sang hră, anih hrăm djru anih hrăm, čơđai sang anŏ hơmâo hmăi ƀiă djru ba čơđai sang anŏ tơnap hloh”. Pơƀut lăng glăi abih ƀing ƀu hơmâo ƀong prăk djru dong tah yua dah hơdôm boh să, plơi pla tơbiă anăn laih amăng kual mơnuih ƀon sang tơnap kơtang, kiăng iâu pơthưr abih bang mơnuih djru ba dong, djru ba ƀing čơđai sang anŏ tơnap, djru ba ƀing čơđai mơng ataih ƀu anăm nao rai mơ̆ ƀu hơmâo prăk djru lĕ amra dưi dŏ glăi ƀơi anih dŏ đih pơdơi mơng sang hră”.
Rim čô mơnuih kiăng thâo hơdor, tơlơi bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam rim hrơi pơđĭ kyar tui, tơlơi hơdip hai ăt đĭ tui mơn yua hnun prăk djru mơng Kơnuk kơna amra hrŏ tui mơn. Kiăng dưi hrưn đĭ ngă pơdrong lĕ ƀing ta anăm “hŭi kơ pơdrong” ôh mơ̆ khŏm gir run, kơtưn ngă pơdrong.
Bơ hăng gong gai hăng ƀing khua mua amăng să, biă ñu lĕ plơi pla bơdjơ̆ nao tơlơi pơplih mơng hơdră djru, ƀu dưi ôr tơnap ôh, khŏm gir kơ bruă, khŏm gir ngă. Hrŏm hăng anun, hơdôm boh tơring čar khŏm thâo pơplih phrâo bruă jak iâu, pơmut hrŏm lu bruă, mă yua klă prăk tuh pơ alin kơ bruă hrŏ tơlơi rin rơpa, gir ngă klă bruă pơtô hrăm bruă, djru ĕp brơi bruă mă, pok prong tơlơi bơwih ƀong, pơđĭ tui prăk kơ mơnuih mă bruă ƀơi djŏp plơi pla kiăng mơnuih ƀon sang huăi bơngơ̆t dong tah lơ̆m hơdră djru pơplih phrâo.
Tơlơi ngă bruă klă mơng gong gai plơi pla, hrŏm hăng tơlơi gum djru, gir run mơng abih bang mơnuih ƀon sang amra ngă bruă tuh pơ plai, prăk djru mơng Kơnuk kơna ta jing klă hloh. Mơng anun, kual mơnuih ƀon sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng “huăi pơklaih lui gah tlôn”, hrŏm hăng dêh čar ta dưi ngă Tơlơi pơtrun Jơnum Ping gah dêh čar tal 13 lĕ ba lŏn ia jing lŏn ia đĭ kyar hơmâo prăk pơhrui lu amăng thun 2045.
Siu H’Mai: Pơblang
Viết bình luận