VOV4.Jarai-Kơ`^ kl^ kliăng [ơi ]ơđai nge le\ khom thâo ta` hăng pơjrao hmao kru, kơnong hăng hơdră pơ]rang apui lơtrik amra hlao mơn.

Kơđai glăi tơdah [u thâo ôh, [uh kaih tơlơi kơ`^ kl^ kơtang [u djơ\ kơnong ngă kơ ]ơđai nge ruă dlô đô] ôh, kaih prong, [u thâo tơpư\ yua dlô ngă amra ba truh djai mơtam.

Pơ anom pơjrao kraih ]ơđai muai duăm ruă hăng }ơđai nge phrâo tơkeng Sang ia jrao prong kual Dap kơdư r^m hrơi tu\ jum ]ơđai muai duăm ruă pha ra ba nao, amăng anun, hơmâo tơlơi duăm kơ`^ kl^ kliăng yơh lu, hơmâo mơ\ng 10-15 ]ô ]ơđai.

Juăt `u tơlơi ruă anai, hơmâo amăng [ing ]ơđai nge laih arăng tơkeng dơ\ng mơ\ng 3-5 hrơi. Lơ\m ạnun, laih tơkeng le\, [ing am^ ama ană nge glăi pơ sang laih.

Yua kơ anun lu ]ơđai [u thâo ôh hơmâo tơlơi ruă kơ`^ kl^ kliăng [u thâo ôh [udah [uh mơn samơ\ am^ ama ]ơđai nge pơmin huăi hơmâo tơlơi hơge\t ôh, `u amra abih mơn, tăp nao ba nao khăm mă, pơjrao tu\ kơ hơmâo kaih tơlơi ruă kơtang baih.

Kah hăng ]ơđai nge anăn Nguyễn Ngọc Huyền Trâm phrâo 10 hrơi, do\ pơ să Đức Xuyên, tơring glông Krông Knô, Daknông.

Laih tơkeng am^ ama `u ba glăi pơ sang yơh rơgao 4 hrơi, sang ano\ ba nao mo# Trâm pơ sang ia jrao să tla#o pơgang, [ing ơi ia jrao să brơi nao khăm mơtam.

Pô pơko\n dơ\ng kah hăng Hứa Thị Khánh Ngân 15 hrơi, do\ pơ să Ea Pô, tơring glông }ư\ Ju\t, Daknông. Dua hrơi laih tơkeng rai, kl^ `u kơ`^, [u mem ia tơsâo ôh, pit na nao đô].

Blung hlâo kơnong kơ`^ kl^ [o#, giong anun trun pơ kian, tơngan hăng tơkai. Yua kơ anun, am^ `u Hoàng Thị Sâm, ba nao pơ sang ia jrao prong Kual Dap kơdư pơjrao. Amai Hoàng Thị Sâm ră ruai:

‘’Tơdơi kơ tơkeng dua hrơi glăi pơ sang yơh, lăng kl^ ană kơ`^, r^m mơguah kâo ba pơdang pơđiă mơ\ng 5-10 mơnit.

Truh hrơi nao tla#o jrao pơgang kah thâo, [ing nai ia jrao lăi `u hơmâo tơlơi ruă kl^ kơ`^ lui h^ tla#o jrao pơgang’’.

Tui hăng ơi ia jrao Lê Thị Thu Vân, anom pơjrao ]ơđai duăm kraih sang ia jrao prong kual Dap kơdư, [iă đô] pô sang ano\ thâo krăn ană nge ruă kơ`^ kl^ kliăng. Ơi ia jrao Lê Thị Thu Vân brơi thâo:

‘’Tui hăng tơlơi juăt đưm djuai ania Việt le\ [ing am^ tơkeng giong juăt do\ amăng anih sir hơgo\m, [u hơmâo angin mut, pơđiă pơ]rang ôh, anun yơh [u thâo [uh ]ơđai nge kl^ kơ`^, lu mơnuih ba nao ană pơ sang ia jrao lơ\m kraih laih, ruă truh pơ dlô. Hơmâo ]ơđai dưi hlao, tăp năng kraih hlong djai mơtam’’.

Kơ`^ kl^ le\ tơlơi ruă yua drah ngă, asar ia drah `u jing ia Bilirubin, sa djuai ia kơ`^. Tơlơi ruă anai, juăt hơmâo amăng ]ơđai arăng phrâo tơkeng, tơkeng aka truh blan lu hloh mơ\ng 25-30% pơkă hăng ]ơđai tơkeng djop blan.

Tơlơi ruă anai, hơmâo dơ\ng mơ\ng phrâo tơkeng. Tơdah am^ ama `u [u thâo [uh ta`, pơjrao hmao kru, ]ơđai ruă dlô, pioh glăi tơlơi sat gah dlô, tơpư\ [u thâo hăng amra djai mơtam.

Ră anai, lu sang ano\ [u thâo ôh ano\ kơ`^ kl^ kliăng hăng tơlơi ruă ]ơđai nge, anun sit hơmâo tơlơi ruă le\ kraih laih, hu\i biă mă ba truh kơ kơ ]ơđai djai. Ơi ia jrao Lê Thị Thu Vân brơi thâo:

‘’Tơlơi ruă kơ`^ kl^ kliăng juăt hơmâo hăng `u amra bih mă hơjăn dơ\ng mơ\ng 7-10 hrơi tơdơi kơ tơkeng.

Samơ\ kơ`^ kl^ yua tơlơi ruă hă `u hơmâo ta` hloh, juăt `u hrơi tal sa hăng tal dua tơdơi kơ tơkeng [udah ngă sat truh kơ dlô truh hrơi tal pă truh tal 7 laih tơkeng. Yua dah amăng hrơi mông anai, ]ơđai nge hăng am^ `u glăi pơ sang laih anun tơnap biă thâo’’.

Kiăng thâo ta` kơ ]ơđai ruă kl^ kơ`^ hă [o#, ơi ia jrao Lê Thị Thu Vân pơtă pơtăn dơ\ng:

‘’Kiăng [uh ta` ]ơđai nge hơmâo tơlơi ruă kơ`^ kl^ hă [o#, r^m hrơi khom pi ]ơđai nge tơbiă pơ rơngiao anih bơnga] hơmâo pơđiă yang hrơi kiăng e\p lăng.

{udah lăng ]ơđai kl^ kơ`^ laih anun [u mem ôh, pit na nao le\ khom nao khăm lăng mơtam. Yua kơ tơlơi ruă anai `u lar ta` biă mă. }ơđai amra djai mơtam amăng dua hrơi mlam lơ\m hơmâo tơlơi ruă’’.

Ăt  tui hăng ơi ia jrao Lê Thị Thu Vân, kiăng [uh hăng pơjrao ta` tơlơi ruă anai amu` hloh, arăng pơjrao pơ]rang hăng apui lơtrik.

Hơdră pơjrao anai kiăng ]ơđai nge suă jua kơtang hloh. Yua kơ anun, hơdră pơjrao yom hloh le\ [ing am^ ama ]ơđai nge khom e\p lăng ană bă pô laih anun kiăng [uh ta` pơjrao hmao kru.

Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr