Rim bôh [uôn lang mơnuih [ôn sang djuai ania Êđê, leng hơmâo pên ia sôh. Anai le\ hơnoh ia rô brơi tơlơi hơd^p mơda neh met wa rim hrơi. Hro\m ha\ng tơlơi pơblih plơi pla mơnuih [ôn sang, laih anu\n pơđ^ kyar mơnuih mơnam ta le\, pên ia [u hơmâo lu dơng tah. Neh met wa [ơi lu bôh [ôn lan, [u hơmâo lu dơng tah pên ia, laih anu\n pên ia gr^ gra` [ak hdrăk tui dơng. Tơlơi ngă yang pên ia ăt rơngia\ tui mơn. Neh met wa [ơi lu boh [ôn lan ]ang rơmang, hơmâo tơlơi gum djru mơng go\ng gai plơi pla, ako\ pơdơng gl;ăi pên ia, djă pioh tơlơi gru grua phiăn juăt hiam klă kơ mơnuih Êđê.

          Amai H’Nghi Êban, [ơi {uôn Tring, [ôn pro\ng Buôn Hồ, [u pơdo\p ôh tơlơi hơ ưi, tơdah ruai glăi pên ia [ôn lan pô. Amai ruai glăi hlâo dih, pên ia le\ jing anih yua hd^p mơda rim hrơi kơ abih ba\ng neh met wa, neh met wa nao mă ia. Gui glăi yua ama\ng sang ano\ rim hrơi, laih anu\n nao mơnơi, boh sum ao rim hrơi [ơi pên ia anai mơn. Damơ\ truh ră anai, [u hơmâo tah mơnuih nao mă ia rim hrơi ba glăi pơ\ sang yua. Hasa le\ yua [ôn pro\ng pơblih phrâo, hơmâo ia măy ba glăi truh pơ\ plơi pla, samơ\ ăt hơmâo mơn yua pên ia gr^ gra`, lu  ia [le\ thu khôt laih. Amai H’Nghi lăi tui anai: “ Pên ia Buôn Tring pô ta, bơyan phang neh met wa ăt nao mă yua mơn, samơ\ truh bơyan hơjan [u kh^n yua tah, yua dah ia gr^ gra`, [ak hơdrak. Ia rô mơng [ôn pro\ng Buôn Hồ. Hlâo ia [le\ ră anai [ia\ laih, hlâo dih lu bia\ mă, đah bơnai ha bơnah pên ia, đah rơkơi ha bơnah, ăt hơmâo pên ia brơi rơkơi bơnai phrâo pơdo\, hơmâo pên ia yua hro\m. Ră anai kơno\ng do\ glăi sa pên ia laih”.

Pên ia Buôn Tring, glông hơdôm rơtuh met, hơdôm pluh ama\ng  ia [le\, samơ\ ră anai do\ 3 ama\ng ia [le\ laih, laih anu\n gr^ gra` h[ak drăk dong, yua dah [ơi hlâo ia hmâo pioh ia gr^ mơng sang ia jrao [ôn pro\ng Buôn Hồ. Ră anai rim thu\n neh met wa ăt do\ suai ngă yang Pên ia, samơ\ ia [ơi anai [u jơngheh kah ha\ng đưm dih tah, kơ nong yau ama\ng bơyan phang đô]. Ơi Y Bhiao Mlô, khua g^t gai Buôn Tring brơi thâo: “ Hlâo dih hơmâo 15 boh pên ia mơnhu\m laih anu\n yua brơi Buôn Tring. Huăi hơmâo gr^ gra` ôh. Ră anai do\ glăi 3 ama\ng ia [le\ đô], rơngiă 8 ama\ng ia [le\ laih, yua hơmâo dơnao ia [ơi hlâo ia, tui anu\n ngă rơngiă h^ ama\ng ia [le\ [ơi anai. Bư\ bơnư\ ia ba rai ia bring jum dar ama\ng ia [le\ [ơi anai, neh met wa [u dưi mơ`u\m tah, yua dah [âu bl^, pơ nglơr. Neh met wa ]ang rơmang kơnuk kơna ngă hơnoh pơđoh ia gr^ mơng sang ia jrao”.

Bơ kơ [ơi să Hòa Xuân, [ôn pro\ng Buôn Ma Thuột, abih ba\ng plơi pla ala [ôn [ơi anai, [u hơmâo pên ia tah. Tơlơi ngă suai yang ăt  rơngia\ tui mơn, [u hơmâo tah. Khul mơnuih ră anai, [u hơmâo gleng nao tah tơlơi anai, samơ\ hdôm mơnuih tha rơma ăt do\ pơmin na nao ama\ng pran jua, rơngiă h^ pên ia gru grua tơlơi phiăn juăt pô, ]ang rơmang ako\ pơdơng glăi. Ơi Y Khiêm Êban, khua g^t gai khul mơnuih tha rơma plơi pla [ơi să Hòa Xuân, [ôn prong Buôn Ma Thuột lăi tui anai:: “Mrô mơnuih [ơi anai lu bia\ mă, samơ\ hơ ưi ră anai [u hơmâo pên ia dơng tah, pioh yua kah ha\ng hlâo dih, hlâo dih hơmâo lu pên ia, tơdơi anai rơngiă tui laih. Yua tơlơi hơd^p mơda pơđ^ kyar, yua kơ anu\n yơh abih ba\ng neh met waq [u gleng nao dơng tah. Phrâo anai, kơnuk kơna djru khuer hlu\ng ia hơdja\ brơi neh met wa ta yua. Samơ\ tui ha\ng tơlơi yôm phiăn juăt [ing gơmơi, kho\m dja\ pioh pên ia, anai le\ tơlơi phiăn juăt mơnuih [ôn lan. Yua kơ anu\n yơh, [ing gơmơi rơkâo kơnuk kơna, djru prăk kăk man pơdơng glăi pên ia brơi neh met wa yua, djơ\ tui ha\ng tơlơi phiăn juăt pô”.

Hơdôm rơtuh [ôn lan, ăt ngă tui hdră ako\ pơdơng glăi pên ia. Thu\n blan laih rơgao, sang bruă kơnuk kna plơi pla ăt brơi ako\ pơdơng glăi sa dua boh pên ia, pioh nga\ yang pên ia, samơ\ raih daih sa dua naih đô]. Hasa tơlơi yôm hơmâo lu pên ia, [u hơmâo ia tah, yua pơ djơ\ truh lo\n glai adai jum dar, anih pên ia anet tui laih, ara\ng mă bơrơxoa laih. {ơi ana\p tơlơi s^t anai, kiăng ako\ pơdơng glăi pên ia, rơngiao kơ  tuh pơ alin prăk kăk, khom gleng nao lo\n glai adai rơhoong jum dar dơng. Anai le\ tơlơi rơkâo đ^ mơng m[l Nguyễn Văn Tâm, khua g^t gai [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să Chư\ Pui, tring glông  Krông Bông  tring ]ar Dak Lak: “ Jơh ha\ng plơi pla [ing gơmơi, kâo [uh dja\ pioh pên ia hasa tơlơi phiăn juăt mơnuih [ôn lan. Biă mă nhu dja\ pioh tơlơi gru grua phiăn juăt djuai ania [ia\, kơnuk kơna kho\m hơmâo jơlan hdră gum djru ba prăk kăk, anu\n kah plơi pla mă ngă tui. Yua pơdjơ\ truh lo\n glai adai rơhoong, hơmâo pơdjơ\ truh pên ia, kho\m nga\ hro\m sa tơđar, hơmâo gơgro\ng ba mơng abih băng gơnong bruă, ngă hiưm pă pơgăn ara\ng phă pơrai  glai kyâo”.

Wơt dah pên ia ră anai [u kiăng đơi ôh, tơlơi hơd^p mơda rim hrơi kơ mơnuih [ôn lan, samơ\ anu\n le\ tơlơi gru groa phiăn juăt kơ mơnuih [ôn sang Êđê. Djă pioh pên ia , laih anun hơdôm tơlơi ngă yang pơdjơ\ truh pên ia le\, hasa tơlơi ]ang rơmang mơng neh met wa [ơi plơi pla ala [ôn. Anu\n le\ sa ]răn kiăng pơgăng wai lăng, ha\ng pơđ^ kyar tơlơi phiăn juăt djuai ania [ia\ ta./.

                                    Pơblang hăng pôr : Rơluch Xuân