Ƀơi anăp lŏn sang plung hup yua luh klơi hăng rok čăt, ơi Điểu Tim, Khua plơi Bu N’Drung, să Dak Buk So, tơring glông Tuy Đức brơi thâo: Sang anŏ glăk gir pơkra glăi lŏn či pla phun mắc ca lơ̆m bơyan hơjan truh. Hlâo adih, 2 hectar anai sang ñu pla tiu. Tơdơi kơ anun tiu djai hĭ abih. Bưng mơn sang anŏ ñu dŏ 2 ha kơphê glăk mơboh hiam, anun ăt hơmâo mơn prăk yua nua kơphê phrâo anai pơmă. Ơi Điểu Tim pơsit: Ngă pơdrong lĕ kiăng dua klâo thun dong, samơ̆ lŏm lui tơlơi rơmon rơpa lĕ abih bang amăng plơi lêng kơ dưi ngă soh:

“Amăng plơi gơmơi ră anai neh met wa lêng kơ thâo bơwih ƀong soh yơh. Amăng bruă ngă hmua kah hăng ngă pơdai ia, pla kơphê, tiu...neh met wa thâo mă yua boh thâo kĭ thuâ̆t kiăng mơboh. Ră anai hơmâo lu tơlơi pơhing kiăng neh met wa hmư̆, hrăm tui, anun thâo mă yua măi mok hơdră rông pla. Ngă hmua pla pơjing đĭ kyar, bơwih ƀong huă hơđong laih pơhmu hăng hlâo adih”.

Ơi Trần Quốc Toàn, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Dak Buk So brơi thâo, ƀơi guai dêh čar hơmâo lu mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă glăk hơdip, samơ̆ hăng tơlơi gum djru tuh pơ alin mơ̆ng kơnuk kơna hăng tơlơi gir run mă pô mơ̆ng ană plơi, mrô sang anŏ rin mơ̆ng să hrŏ trun tañ biă amăng rim thun. Mơ̆ng mrô sang anŏ rin rơbêh kơ 50% sui mơ̆ng anai 5 thun, thun anai dŏ glăi 8,5% đôč. Neh met wa djuai ƀiă čan prăk rông pla phun kyâo sui thun kah hăng tiu, kơphê, mắc ca anun jing hơmâo prăk lu hloh. Ơi Trần Quốc Toàn lăi pơthâo, să Dak Buk So hơmâo ngă giong 17 rơnoh pơkă plơi pla phrâo, glăk gir truh pơ thun 2025 amra jing să blung a mơ̆ng tơring glông Tuy Đức hơmâo tŭ yap anăn plơi pla phrâo.

“Ră anai tơlơi pơmin mơ̆ng neh met wa kơ bruă tơjŭ pla pơplih laih. Neh met wa thâo mă yua boh thâo ia rơgơi pơđĭ tui anŏ klă mơ̆ng gơnam tam. Rơngiao kơ anun anih anom jơlan nao rai amăng plơi hơmâo man pơkra hiam hloh mơn, kiăo tui tơlơi kiăng pơđĭ kyar mơ̆ng ană plơi”.

Hrŏm hăng tiu, kơphê, hơdôm thun giăm anai, tơring glông Tuy Đức ba pla phun măc ca, ba glăi boh tŭ yua biă. Mơ̆ng 2 hecta pla lăng hlâo amăng thun 2010, truh ră anai tơring glông Tuy Đức hơmâo rơbêh 3.100 hectar mắc ca. Amăng anun 1.350 hecta mắc ca glăk mơboh hơmâo pĕ pơhrui laih, thun 2023 hơmâo 1.800 tơn pơjeh. Ơi Đinh Ngọc Nhân, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tuy Đức brơi thâo, tơring glông hơmâo laih 10 mơta gơnam OCOP, amăng anun hơmâo 2 mơta gơnam dưi mă 4 asar pơtŭ anun lĕ hơbơi čên hăng mắc ca.

“Tơring glông glăk kơnang kơ tơlơi gêh gal lŏn tơnah, ayuh hyiăng kơ bruă ngă hmua pla pơjing, hơdôm djuai phun pla sui thun hơmâo nua pơmă kah hăng kơphê, tiu, mắc ca. Biă ñu phun mắc ca, lu kual dưi pla, samơ̆ Tuy Đức yơh pla klă hloh”.

Tui hăng ơi K’Khét Atô, Kơ-iăng khua Anom bruă wai lăng djuai ania tơring čar Dak Nông, mơ̆ng hrơi akŏ pơdong glăi tơring čar thun 2004 truh ră anai, tơring čar pơsit lŏm lui tơlơi rơmon rơpa jing bruă yôm phun. Hrŏm hăng ngă klă djŏp tơlơi pơtrun mơ̆ng kơnuk kơna hăng kual tơnap tap, kual mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă, hơdôm jơlan hơdră dêh čar pơtrun, tơring čar ăt hơmâo mơn hơdră ngă bruă phara hăng djuai ania ƀiă, djru abih bang kơ neh met  wa wơ̆t bơwih ƀong, pơtô hrăm, gru grua...Mrô sang anŏ rin mơ̆ng tơring čar hrŏ trun mơ̆ng 33,7% rơnuč thun 2004, truh ră anai dŏ glăi 5,2% đôč. Ơi K’ Khét Atô brơi thâo: Dak Nông gơñăm ngă amăng thun 2024 hrŏ trun 3% mrô sang anŏ rin, gir truh abih thun 2025 ƀu hơmâo dong tah sang anŏ rin tui hơnong pơkă phrâo.

“Rơngiao kơ hơdră ngă bruă mơ̆ng Kơnuk kơna lĕ tơring čar Dak Nông ăt hơmâo hơdră djru phara mơn, kah hăng djru neh met wa čan prăk mă kơmlai aset, čan prăk sĭ mơdrô, djru čơđai djuai ƀiă hrăm hră, pơtrut tui gru grua hiam mơ̆ng djŏp djuai ania ƀiă tơring čar Dak Nông...Abih bang hơdră anun djru pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang. Thun blan rơgao, tơring čar Dak Nông hơmâo pơsit jing tơring hrŏ trun mrô sang anŏ rin tañ hloh kual Dap Kơdư”.

Hơdôm tơlơi gir run hăng lu hơdră djru mơ̆ng tơring čar ba glăi boh tŭ yua hok mơ-ak biă lơ̆m mrô jŭ yap amăng 20 thun rơgao, Dak Nông jing sa amăng 10 boh tơring čar hrŏ trun mrô sang anŏ rin tañ hloh amăng dêh čar ta, tañ hloh amăng kual Dap Kơdư./.