VOV4.Jarai -  Tơlơi djuai ania hăng bruă mă gah djuai ania jing bruă mă na nao amăng tơlơi pơdŏng hăng pơgang lŏn ia. Hơdôm thun rơgao, gơnang kơ ngăn rơnoh Kơnuk kơna, hơdôm bôh anom bơwih ƀong, khul grŭp hăng mơnuih, ƀô̆ mơta plơi pla, biă ñu kual neh wa djuai ania ƀiă dô̆ hmâo pơplih rơđah laih. Hơdôm ară jơlan nao rai pơkra giong hmâo djru tô nao rai kơplah wah hơdôm bôh plơi pla klă hloh, jơlan nao rai sĭ mơdrô pơđĭ kyar hloh. Khă hnun hai, bơhmu hăng hơdôm kual pơkon, kual djuai ania ƀiă dô̆ ăt hmâo jơlan nao rai ƀu kơjăp đơi ôh, anun tơnap biă pioh pơđĭ kyar tañ, kơjăp phik. Tơlơi pơkra jơlan ƀơi tơring glông čư̆ siăng Mù Cang Chải (tơring čar Yên Bái) amra lăi pơdah rơđah tơlơi anai:

Lăi kơ jơlan nao rai mơng plơi pla pô, ơi Sồng A Trống, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Chế Tạo, tơring glông Mù Cang Chải, tơring čar Yên Bái lăi pơthâo:

 “Să Chế Tạo lĕ să tơnap tap hloh gah jơlan nao rai. Yua kơ lŏn ƀơi anai kơdư dơnung lu hăng prăk yua pơkra jơlan mơng kơnuk kơna ƀu lu. Khă să dưi hmâo yua prăk pơkra jơlan lu laih samơ̆ akă ƀuh tơhnal hơget mơn. Jơlan rơdêh nao rai lĕ phrâo truh mă krah să mơn. Dô̆ glăi abih bang hơdôm bôh plơi pla jơlan rơdêh nao rai akă hmâo ôh. Jơlan nao pơ̆ kual krah mrô 2 hmâo 17 km, ră anai bơyan phang lĕ nao năng ai ñu 1 mông bơ̆ hơjan hă rơngiă hmâo mơn 2 mông kah hăng truh”.

Hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi lu plơi pla kual čư̆ siăng, kual neh wa djuai ania ƀiă dô̆, hmâo jơlan ƀê tông nao pơ̆ plơi sit nik jing tơlơi čang rơmang prong biă. Thâo hluh kơ tơlơi čang rơmang anun, lom Ping gah tơring glông Mù Cang Chải pơphun jơlan hơdră “Hrơi rơnuč rơwang hrơi tơjuh gum hrom mơnuih ƀôn sang”, hơdôm rơbăn wot čô mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan hyu mă bruă ƀơi tơring glông hmâo gum djru nao tơl plơi kiăng djru mơnuih ƀôn sang pơdŏng glăi sang dô̆, yuă hơpuă hăng biă ñu pơkra jơlan nao rai. Khua git gai Ping gah tơring glông Mù Cang Chải Nông Việt Yên brơi thâo:

“Tơlơi anai hmâo gum djru laih lu xi-măng. Neh wa gum pơčruh mă dong. Tơring glông pơsur gum hrom xi-măng. Tơdơi kơ anun neh wa gum hơgôp mă čuah, bôh pơtâo, pran mă bruă kiăng pơkra jơlan. Tơring glông djru xi-măng hăng hơdră phrâo. Phrâo tôm adih anai, tơring čar ăt hmâo pơkra glăi mơn hơdră bruă kiăng djru jơlan nao rai pha ra anun. Samơ̆ amra hmâo đing pơđoh ia hlao, ƀu djơ̆ ngă tui neh wa pơkra ôh tơdơi kơ hơdôm tal hơjan lĕ răm abih. Kâo rơkâo lĕ rim blan, rim mơnuih apăn bruă, mơnuih ping gah khom pioh ƀiă biă mă ñu 2 hrơi amăng hrơi 6 hăng hrơi 7 glăi pơ̆ plơi hăng neh wa. Mơng bruă pơkra jơlan, pơkra glăi jơlan, pơkra phrâo, ƀê tông tuh pơkra jơlan”.

Tui hăng Nai prin tha Hà Việt Quân, Grŭp pơdŏng Akô̆ bruă abih bang hăng jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơng thun 2021-2030 lĕ khă hmâo laih hơdôm bôh than prong yôm phăn amăng 35 thun pơplih phrâo hơdôm kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng ăt lĕ kual tơnap tap hloh amăng đơ đam dêh čar ta, biă ñu lĕ tơlơi jơlan nao rai:

“Jơlan nao rai lĕ amăng abih bang amăng bruă bơwih ƀong mơnuih mơnam kah hăng sa tơlơi kiăng hloh hăng hmâo sa bôh nik kah hăng gơyut phrâo lăi lĕ ăt hmâo mơn sa dua anih anom hmâo mă yua prăk pioh pơkra mut amăng pơsir hơdôm tơlơi jơlan nao rai samơ̆ ăt akă hmâo hơdôm anô̆ ngă pơtrut đĭ truh tơlơi hơdip gơnam tam hăng pran jua djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơn yua kơ hmâo wot tơlơi pơkon dong hăng ƀu đing nao dong samơ̆ bôh than mơ̆ lu hloh amuñ lăng ƀuh lĕ yua kơ hơdôm anih anom kual neh wa djuai ania ƀiă gơñu bưp lu tơlơi tơnap kơ ngăn rơnoh mă yua sit nik, biă ñu lĕ tơlơi lông bơdjơ̆ nao bruă iâu pơhrui hăng mă yua ngăn rơnoh hrom hăng anun lĕ tơlơi kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam kiăng hmâo ngăn rơnoh lu biă”.

Sa amăng hơdôm bôh yôm phăn amăng Jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơng thun 2021-2030 lĕ pơplih phrâo jơlan nao rai ƀơi kual djuai ania ƀiă dô̆. Tui anun amăng rơwang phrâo bruă tuh pơplai kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam mơng neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng amra khom hmâo tơlơi pơplih pơkra hiưm ñu? Bơkơtuai kơ tơlơi anai, Nai prin tha Hà Việt Quân lăi lĕ:

“Tơlơi pơtlaih pơplih phrâo tui hăng kâo đing nao hơdră pơkă. Amăng anun tơdah hơdră pơkă đing nao dua bruă phun, biă ñu hơdră wai lăng hăng hơdră pơphun pok pơhai ngă tui hơdră wai lăng ƀing ta ăt thâo mơn khom hmâo hơdră pơsur pran jua tuh pơplai kiăng dưi iâu pơhrui hơdôm črăn. Ƀu djơ̆ kơnong kơ hluai tui ngăn drăp Kơnuk kơna đôč ôh mơ̆ khom hluai tui ngăn rơnoh mơng hơdôm bôh anom bơwih ƀong hăng đa lĕ hluai tui ngăn rơnoh mơnuih ƀôn sang dong. Bơ̆ hơdră pơphun ngă tui lĕ, ƀing gơmơi ăt glăk đing nao mơn ĕp jơlan pơtlaih bơdjơ̆ nao bruă pơsir hơdôm tơlơi bơdjơ̆ nao rơđah rơđông amăng wai lăng hăng mă yua ngăn rơnoh. Hơdôm hơdră pơkă pơpha ngăn rơnoh rơđah rơđông, pơhlôm kiăng hơdôm mơnuih tơnap tap hloh dưi đing nao hlâo lu hloh hăng hơdôm hơdră bơdjơ̆ nao lăng tui hăng iâu pơhrui tơlơi gum hrom mơng mơnuih ƀôn sang amăng bruă krăp lăng, lăng tui”.

Tui anun, kiăng iâu pơhrui, mă yua ba glăi bôh tơhnal ngăn rơnoh kiăng pơplih phrâo jơlan nao rai, djơ̆ hăng tơhnal pơkă pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual cư̆ siăng mơng thun 2021-2030 khom hmâo hơdôm jơlan hơdră, hơdră bruă hmâo tơhnal abih bang sui thun hơđong, kơjăp phik, dưi hơkrŭ pơsir hơdôm tơlơi akă gal mơng rơwang phrâo rơgao. Khom hmâo tơlơi pơmin phrâo amăng pơdŏng hăng ngă tui hơdră bruă djuai ania, amăng anun pran jua gơgrong, tơlơi gir run pran pơsit mơng mơnuih pơdŏng hăng ngă tui hơdră bruă ăt jing bôh than pơsit ñu./.

Hoàng Thái (VOV4): Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang