VOV4.Jarai - Tơring čar Kontum hmâo jơlan guai dêh čar ataih 292 km giăm hăng dua bôh dêh čar Lao hăng Kur. Amăng hơdôm thun rơgao, khul ling tơhan pơgang guai lŏn ia tơring čar Kontum hmâo gum hrom hăng gong gai 13 bôh să, gah 4 bôh tơring glông guai lŏn ia mơng tơring čar pok pơhai ba glăi bôh tơhnal lu hơdră djru mơnuih ƀôn sang pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam. Hrom hăng anun ngă klă bruă lăi pơhing, pơsur mơnuih ƀôn sang gum hrom hyu tir pơgang jơlan guai dêh čar, gŏng guai pơdŏng bruă pơgang lŏn ia mơng abih bang mơnuih kơjăp kơtang.

Thun 2021 anai sang anô̆ ayong A Thá hăng amai Y Éo pơ̆ plơi Pêng Lang, să Đăk Ƀlô, tơring glông Đăk Glei, tơring čar Kontum giăm hăng dêh čar Lao hmâo hrưn đĭ tơtlaih mơng sang anô̆ ƀun rin. Amai Y Éo mơ-ak biă, anun lĕ gơnang kơ pran jua mơng Đại úy Hoàng Văn Hiệp, Khua Grŭp pơsur mơnuih ƀôn sang gum hrom mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan Puih kơđông pơgang guai lŏn ia Đăk Ƀlô hmâo ngă adơi ayong hăng sang anô̆, abih pran jua pơtô brơi hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong, bơwih brơi kơ ană bă hrăm hră:

“Puih kơđông pơgang guai dêh čar Đăk Ƀlô, mă bruă ƀơi Puih kơđông lĕ met Hiệp pơtô brơi sang anô̆ hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong. Bơhmu tu ñu kah hăng pla sâm hrĕ ƀudah pla hơbơi plum. Puih kơđông, met Hiệp ăt djru mơn kơ rơkơi bơnai kâo rông un bơwih ƀong. Sang anô̆ ăt mơ-ak mơn dưi rông ană bă hrăm hră, pơkra sang dô̆ prong klă hiam. Dua rơkơi bơnai ăt gir run mơn kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong pioh kơjăp kơtang hloh”.

Djă pioh, ngă tui klă jơlan gah “3 gơgrong kơjăp, 4 gum hrom”, anun lĕ: “gơgrong kơjăp anom bruă, gơgrong kơjăp anih anom, gơgrong kơjăp hơdră pơtrun, hơdră bruă gum djru” hăng “Gum hrom ƀong huă, dô̆ hrom, ngă hrom, gum hrom pơhiăp tơlơi djuai ania ƀiă” hăng mơnuih ƀôn sang, khul ling tơhan pơgang guai lŏn ia tơring čar Kontum hmâo djru klă laih amăng bruă pơtrut bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual guai lŏn ia Kontum pơđĭ kyar.

Hơdôm puih kơđông rôk tui glông guai lŏn ia ataih 292 km giăm hăng dua bôh dêh čar Lao hăng Kur hmâo pơpha bruă kơ 67 čô mơnuih ping gah nao gum hrom jơnum hrom ƀơi 58 grŭp plơi pla hăng giăm truh 300 čô mơnuih ping gah gơgrong djru ba giăm truh 970 bôh sang anô̆; 46 čô mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan ngă adơi ayong djru 38 bôh sang anô̆ djuai ania ƀiă tơnap tap hrưn đĭ tơtlaih mơng ƀun rin.

Hrom hăng anun khul ling tơhan pơgang guai lŏn ia hmâo pok pơhai lu hơdră ba glăi bôh tơhnal djru mơnuih ƀôn sang pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam; kah hăng djru ba 75 čô čơđai sang hră tui Jơlan hơdră čung ba čơđai nao sang hră; čơkă tŭ mă 14 čô čơđai ngă ană rông Puih kơđông pơgang guai lŏn ia; djru 124 drơi rơmô pioh djuai kơ 67 bôh sang anô̆ ƀun rin; hơdră pla sâm hrĕ, phun bôh bơr... djru ƀơ ƀiă pơplih tơlơi hơdip mơda, pơđĭ tui prăk pơhrui glăi kơ mơnuih ƀôn sang. Ƀơi să guai lŏn ia tơnap tap hloh tơring čar Kontum, ơi A Mon, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Đăk Ƀlô, tơring glông Đăk Glei brơi thâo, mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan Puih kơđông pơgang guai lŏn ia jing anih gơnang đăo gơnang mơng gong gai hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi anai:

“Puih kơđông pơgang guai Đăk Ƀlô gum hrom pơphô brơi gong gai ngă tui jơlan hơdră djru mơnuih ƀôn sang  pơđĭ kyar bơwih ƀong, mơnuih mơnam, rơnuk rơnua pơgang lŏn ia. Biă ñu djru mơnuih ƀôn sang hơdră blơi rơmô rông tuh ană, dua lĕ rông un, tlâo lĕ grông sim. Hrom hăng anun gum hrom hăng đah kơmơi plơi prong jưh jom Hà Nội, đah kơmơi tơring čar, tơring glông hăng să pla sâm hrĕ kơ neh wa djă kơjăp tơlơi rơnuk rơnua kơđi čar ƀơi să”.

Hrom hrom hăng bruă djru, gum ba mơnuih ƀôn sang ƀơi kual guai lŏn ia pơđĭ kyar bơwih ƀong pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda, hơdôm puih kơđông pơgang guai lŏn ia ƀơi Kontum ăt gum hrom mơn hăng hơdôm gưl Ping gah, gong gai 13 bôh să guai lŏn ia pơtrut kơtang bruă lăi pơhing, lăi pơthâo, pơtô juăt tơlơi phiăn kơ hơdôm gưl mơnuih ƀôn sang. Biă ñu hơdră pơtrun, jơlan gah, hơdră bruă mơng Ping gah, tơlơi phiăn mơng Kơnuk kơna kơ guai lŏn ia; bruă pơgang pơgăn Covid-19; gum hrom ngă tui ba glăi bôh tơhnal Tơlơi črâo ba 01, lơ 9/1/2015 mơng Khua dêh čar “Kơ pơphun bruă abih bang mơnuih ƀôn sang gum hrom pơgang pô lŏn ia, rơnuk rơnua guai lŏn ia amăng rơnuk phrâo”. Đại úy Diệp Xuân Hoà, Apăn bruă kơđi čar Puih kơđông Đăk Ƀlô, brơi thâo:

“Amăng hơdôm thun rơgao hmâo lu sang anô̆ hăng mơnuih ƀơi să Đăk Ƀlô hmâo gum hrom hăng mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan Puih kơđông pơgang guai lŏn ia kĭ pơkôl gum hrom pơgang jơlan guai lŏn ia, pŏng guai dêh čar. Mơng anun djru pơgang pơhlôm đơ đam guai lŏn ia, pŏng guai dêh čar ƀơi Puih kơđông gơgrong bruă, djru djă pioh kơjăp tơlơi rơnuk rơnua bruă kơđi čar, hơđong pơhlôm mơnuih mơnam amăng kual Puih kơđông wai lăng”.

Amăng 5 thun rơgao, hmâo laih 245 wot grŭp plơi pla; giăm hmâo 720 wot bôh sang anô̆, rơbêh kơ 570 wot čô mơnuih ƀơi hơdôm bôh să guai lŏn ia mơng tơring čar Kontum rŏng rơkâo gum hrom wai lăng mă glông guai lŏn ia, pŏng guai dêh čar... Đại tá Lê Minh Chính, apăn bruă Ping gah Ling tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Kontum brơi thâo, khul ling tơhan Puih kơđông pơgang guai dêh čar tơring čar Kontum hmâo pơdŏng laih bruă abih bang mơnuih ƀôn sang kơjăp kơtang rôk tui glông guai dêh čar:

“Ping gah, Ƀirô git gai ling tơhan pơgang guai lŏn ia tơring čar hmâo črâo ba hơdôm Puih kơđông ngă klă bruă pơphô brơi, pơdŏng đĭ, hơkrŭ đĭ dlông bruă kơđi čar ƀơi anom pơ̆ hơdôm bôh să guai lŏn ia. Gưl Ping gah, gong gai plơi pla hăng mơnuih ƀôn sang hơdôm bôh să guai dêh čar mơ-ak biă lom mơ̆ lu jơlan hơdră, lu rơwang bruă truh hăng neh wa. Tơlơi hơdip djop mơta mơng neh wa ƀơi kual guai dêh čar hmâo pơplih laih. Hăng hơdôm bruă mă kah hăng anun, djru laih bruă hơkrŭ đĭ kơjăp pơdŏng bruă abih bang mơnuih ƀôn sang pơgang guai lŏn ia”.

Hăng hơdôm tơlơi gum hơgôp mơng khul ling tơhan pơgang guai lŏn ia tơring čar Kontum, truh ră anai hmâo 4 bôh să guai lŏn ia mơng tơring čar Kontum djơ̆ hăng 19 tơhnal pơkă amăng pơdŏng plơi pla phrâo. 9 bôh să dô̆ glăi hmâo mơng 9 tơhnal pơkă hăng lu hloh. Hrom hăng gong gai plơi pla, mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan hơdôm Puih kơđong pơgang guai lŏn ia ăt glăk djru klă mơn mơnuih ƀôn sang pơdŏng hơdôm anăn păn gơnam pha ra OCOP hăng pơlir hrom amăng pơkra, sĭ gơnam mă mơng đang hmua. Khul ling tơhan Puih kơđông pơgang guai lŏn ia tơring čar Kontum pơsit na nao, djru hrom pơđĭ kyar bơwih ƀong – bôh thâo, pơdŏng tơlơi hơdip trơi pơđao, yâu mơ-ak kơ mơnuih ƀôn sang guai lŏn ia lĕ bruă mă yôm phăn kiăng hơkrŭ đĭ dong, pơdŏng bruă abih bang mơnuih ƀôn sang pơgang guai lŏn ia kơjăp kơtang./.

VOV Tây Nguyên: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang