Sit truh hrơi 6 rim rơwang hrơi tơjuh, grŭp čơkă mă bruă jao wai lăng pơgang glai klô Bnâm (să Dăk Som, tơring glông Dak Glong, tơring čar Dak Nông) pơphun hyu tir, pơgang glai ƀơi dua kual 1803 hăng 1807, Kual glai lŏn ia Tà Đùng. 12 čô mơnuih amăng grŭp pơpha jing 2 grŭp, rơbat tơkai 2 jơlan pơjing rơwang wil jum dar kual lŏn rơbêh kơ 200 ektar hmâo čơkă mă bruă jao wai lăng. Rơbat tơkai mut hyu amăng hơdôm glai tha, ơi K’Dởnh, djuai ania Mạ, sa čô mơnuih amăng grŭp brơi thâo, hyu tir na nao amra hmao thâo hơdôm bruă ngă soh ƀơi glai klô, hyu đom bua lua pơanah, ƀơ̆i dưm mă hlô glai. Mơ̆ng anun, glai dưi pơgang klă hloh.

“Neh wa gơmơi čơkă mă bruă jao wai lăng lĕ khom gơgrong, grŭp pơgang glai ƀôn pô hyu tir na nao, pơgang glai klô. Sit hmâo mơnuih hơpă mut amăng glai lĕ pô hmao tlôn pơgăn. Thâo glai hmâo mơnuih pơgang anun ƀiă mơnuih khin ngă soh”.

Ƀon Bnâm lĕ anih anom dô̆ sui thun mơ̆ng neh wa djuai ania Mạ, dŏng amăng kual phun mơ̆ng Glai Tà Đùng. Ơi K’Sriu, Khua Grŭp čơkă wai lăng pơgang glai klô mơ̆ng ƀon brơi thâo, neh wa hmâo laih năng ai ñu 20 thun gum hrŏm wai lăng pơgang glai klô hrŏm hăng glai klô lŏn ia. Bruă mă anai ba glăi prăk pơhrui glăi mơ̆ng 15-20 klăk prăk sa bôh sang anô̆ sa thun, khă akă lu samơ̆ ăt hmâo djru mơn neh wa hmâo dong prăk pơhrui glăi pioh bơwih kơ tơlơi hơdip mơda, mơ̆ng anun hruă kơjăp, hmâo bruă gơgrong hloh hăng glai klô.

“Neh wa gơmơi gum hrŏm wai lăng, pơgang glai klô 20 thun hăng anai laih, ăt dưi thâo hluh mơn pô hơdip amăng glai khom hmâo bruă gơgrong pơgang glai klô. Kơnuk kơna ăt hmâo mơn hơdră bruă apah prăk kơ mơnuih gum hrŏm pơgang glai, khă akă lu mơn samơ̆ neh wa pô ăt hmâo mơn prăk blơi braih, blơi măm, hra, mă yua amăng tơlơi hơdip rim hrơi. Gah sui thun, ăt čang rơmang mơn Kơnuk kơna hmâo hơdră bruă pioh đĭ dong prăk pơgang glai klô, djru neh wa hmâo dong prăk pơhrui glăi klă hloh, hơđong pran jua, hruă kơjăp hloh hăng bruă pơgang glai klô”.

Ơi Phan Văn Sự, Kơ-iăng Khua Anom kơsem min bôh thâo phrâo hăng gum hrŏm jar kơmar, Glai klô Lŏn ia Tà Đùng brơi thâo, kiăng mơnuih ƀôn sang kĕ phĭ hăng glai klô, anom glăk amăng ƀrư̆ ĕp jơlan pioh đĭ dong prăk pơhrui kơ neh wa. Hrŏm hăng prăk apah jao, wai lăng pơgang glai klô, ră anai anom đing nao prăk apah, jao mơnuih ƀôn sang amăng kual pla kyâo glai, guang rông glai bluh glăi, pơkra jơlan pơgăn apui ƀong. Hrŏm hăng anun, mơ̆ng prăk Jơlan hơdră pơđĭ kyar glai kyâo kơjăp sui thun, rim thun glai lŏn ia djru klă hơdôm bôh plơi pla, ala ƀôn kual pơkra jơlan nao rai kơ mơnuih ƀôn sang, apui pơčrang rơđah amăng plơi pla, hrŏm hăng lu ring bruă pơkon kơ plơi pla.

“Glai lŏn ia ta rim thun hmâo hơdôm jơlan hơdră djru kual giăm glai. Kah hăng thun 2024, dưi djru hmâo 31 bôh plơi pla hăng prăk mă yua năng ai ñu 1,2 klai prăk, biă ñu pơkra hơdôm ring bruă plơi pla. Anun lĕ hơdră bruă neh wa anăp nao biă hăng mơ-ak pran jua dong”.

Glai klô Tà Đùng hmâo rơwang prong rơbêh kơ 21.000 ektar gah 2 bôh tơring glông Dak Glong (tơring čar Dak Nông) hăng tơring glông Đam Rông (tơring čar Lâm Đồng). Kual glai klô anai lĕ anih pơgang lu mơta ra mơnong yôm phăn mơ̆ng kual Dơnung Trường Sơn, hăng lu djuai hlô mơnong, rok tok kyâo pơtâo yôm, jing sa amăng 4 kual čim brim yôm mơ̆ng Việt Nam hăng 222 djuai čim yôm đơ đam rŏng lŏn tơnah. Ơi Khương Thanh Long, Khua Grŭp wai lăng glai klô Tà Đùng brơi thâo, kiăng pơgang ba glăi bôh tơhnal kual glai klô hăng lu mơta ra mơnong, anom bruă pơsit khom ngă klă bruă ngă pơhưč mơnuih ƀôn sang, plơi pla kual giăm glai klô gum hrŏm. Ră anai hmâo năng ai ñu 3.000 ektar hmâo jao kơ 14 grŭp wai lăng, pơgang glai ƀơi hơdôm bôh plơi pla, ala ƀôn hăng rơbêh kơ 150 bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang, abih bang lĕ neh wa djuai ania ƀiă.

“Pơsit jơlan gah sui thun lĕ hrŏm hrŏm hăng bruă pơgang glai klô, pơlar dlai lĕ ƀing gơmơi yap truh bruă pơjing bruă mă kơ mơnuih ƀôn sang. Ƀing gơmơi glăk pơdŏng akô̆ bruă tuai čuă ngui glai klô. Tơdah pok pơhai ha măng plĕ pơgang rah glai klô nao hrŏm hăng wai lăng tuai čuă ngui glai klô, pơjing bruă mă kơ mơnuih ƀôn sang amra ngă klă bruă pơlar glai klô ƀơi Kual glai lŏn ia Tà Đùng”.

Dưi ngă pơhưč mơnuih ƀôn sang, plơi pla kual giăm glai klô, Kual dlai klô lŏn ia Tà Đùng glăk ngă klă bruă wai lăng, pơgang glai klô hăng pơgang lu mơta ra mơnong. Pơsit jơlan gah pơlar bruă tuai čuă lăng glai klô nao hrŏm hăng plơi pla kual giăm glai ăt glăk dưi čang rơmang mơn djru pơđĭ dlông prăk pơhrui glăi, hrŏm hăng anun pơgang, pơlar glai klô kơjăp sui thun./.