Hơyak amăng rơnuk hơkrŭ boh thâo măi mok phrâo 4.0 ră anai, hloh kơ abih bang, jai hrơi kiăng hơmâo gru kơnuih mơnuih nao hlâo, pơčeh phrâo, hur har pran jua amăng djŏp bruă, ngă tui tơlơi Wa pơtô “Jai tơnap jai kiăng bơkơtưn”.

Hơdôm thun giăm anai, bruă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia hơmâo pơphun amăng djŏp bruă mă, mơng gơnong dlông truh pơ plơi pla, mơng anom bruă kơnuk kơna, khul grup truh pơ hơdôm boh sang hră. Lu bruă ngă hơmâo pioh glăi tơlơi lăp hơdor prong biă kah hăng bruă “Abih bang gum akŏ pơdong plơi pla phrâo”. kơnong amăng 10 thun ngă tui tơlơi pơtrun mơng Ping gah, Kơnuk kơna, hơmâo hơdôm pluh rơbâo boh sang anŏ kăng pơpha brơi giăm 45 klăk m2 lŏn, djru brơi hơdôm pluh rơbâo klai prăk hăng giăm 60 klăk hrơi mă bruă či akŏ pơdong hơdôm ring bruă plơi pla, gum djru ba plơi pla. Pran kơjăp kơtang kiăo tui pran jua hiam pơpha brơi lŏn, djru mă bruă, djru gơnam tam mơng rim čô mơnuih. Lu hơbô̆ bruă “Rim boh să sa mơta gơnam” ngă kơ mơnuih ƀon sang bơkơtưn, pơtrut tui hơdôm gơnam hơmâo, hơmâo bruă pơkra gơnam mơng đưm, ngă pơdrong ƀơi sit lŏn ia pô. Yua hnun mơn plơi pla jai hrơi pơplih phrâo laih, jing anih hơdip mơ-ak, pơ-ư pơ-ang biă mă, kah hăng tui tơlơi ră ruai mơng mơnuih kơhnăk pơkra đoăn rơpuan Tạ Thu Hương, dŏ ƀơi Thanh Oai, Hà Nội:

“Mơng đoăn hla rơpuan juăt hơmâo mơng đưm mơ̆ ta thâo pơkra rai jing lu mơta đoăn pơkŏn dong, đoăn klum, đoăn đoa nao pơ ia rơsĭ, đoăn decor. Kâo pơkra đoăn hla rơpuan hăng bơnal rơmuăn sĭ kơ ƀing tuai hyu ngui hăng ba sĭ pơ dêh čar tač rơngiao. Hơdôm boh đoăn ñu hiam phara, hơmâo nua pơmă hloh mơn, djru brơi plơi pla, ană plơi hơmâo bruă mă hơđong”.

Ƀu dưi pơgao lui ôh bruă “Dêh čar ta gum tơngan djru mơnuih rin rơpa, ƀu pioh lui pô hlơi gah tlôn”, hơdôm thun laih rơgao, hơmâo iâu pơthưr hơdôm pluh rơbâo klai prăk; djru pơkra phrâo hăng pơkra ming hơdôm rơtuh boh sang dŏ Gum pơgôp djuai ania kơ mơnuih rin, sang anŏ tơnap; djru ba hơdôm klăk wơ̆t čô mơnuih rin khăm pơjrao tơlơi ruă...

Rơngiao kơ anun, hơdôm bruă bơkơtưn mơng hơdôm ding jum, anom bruă ăt pơtrut tui mơn, kah hăng bruă bơkơtưn khŏm ngă truh kih amăng ling tơhan jjing pơtrut pran jua yôm biă mă kiăng ling tơhan ngă klă tơlơi gơgrong bruă “Ling tơhan blah ngă, ling tơhan hyu mă bruă hăng ling tơhan mă bruă pơkra gơnam”. Ƀudah amăng 23 thun rơgao, bruă Hlăk ai pơčeh rơgơi amăng Ling tơhan hơmâo tŭ yap mrô lăp hơdor biă mă hăng giăm 6.200 ring bruă mơng rơbêh 10 rơbâo wơ̆t hlăk ai gah khul tơhan. Rơbêh 3 rơbâo ring bruă hơmâo mă pri dưi mă yua sit nik, ba glăi boh tŭ yua prong, djru ngă giong truh kih bruă kơđi čar, ngă gêh gal brơi hơdôm anom bruă, puih kơđông tơhan rim thun hơdôm rơtuh klai prăk, djru pơđĭ tui pran hlăk ai ling tơhan amăng bruă akŏ pơdong ling tơhan hơkrŭ, rơgơi bruă, mă bruă hơdeč. Kah hăng tơlơi lăi pơthâo mơng pô pơ ala grup kơsem min hơmâo mă pri, Vũ Quang Vinh, Grup bơwih ƀong Viettel:

“Mơng tơlơi klă hiam, truh kih mơng pri anai, gơmơi amra gir ngă bruă, kơsem min pơđĭ kyar hơdôm gơnam phrâo dong, djru pơplih phrâo hloh kơ khul ling tơhan laih anun gir pơyơr pran jua hơmâo pran mơng hlăk ai kơ ling tơhan”.

Hơdôm pluh thun laih rơgao, bruă bơkơtưn hơmâo pơđĭ kyar dlăm ƀơi djŏp mơnuih, đah kơmơi đah rơkơi, rim khul grup, ta dưi yap nao bruă “Anom bơwih ƀong Việt Nam mut hrŏm hăng pơđĭ kyar” yua Khua dêh čar pơphun; 3 bruă prong kah hăng “Hlăk ai pơčeh rơgơi”, “Hlăk ai djru mơnuih mơnam”, “Nao hlâo pơgang ba Lŏn ia” mơng Khul hlăk ai mut phung rơnuk Hồ Chí Minh. Bruă ngă “Mơnuih ngă hmua bơkơtưn pơkra gơnam sĭ mơdrô rơgơi, gum djru nao rai tơdruă bơwih ƀong ngă pơdrong hăng pơhrŏ trun tơlơi rin rơpa hơđong kơjăp” mơng Khul mơnuih ngă hmua; “Thun tha, ba jơlan hlâo” mơng khul mơnuih thun tha. Bruă “Đah kơmơi gir hrăm, mă bruă pơčeh phrâo rơgơi, akŏ pơdong sang anŏ yâo mơ-ak” mơng Khul đah kơmơi dêh čar...Pơlir hăng hơdôm bruă ngă lĕ hơdôm mơta gơnam hơmâo pơpŭ bơni kah hăng braih jơman hloh rŏng lŏn tơnah; lu anom bơwih ƀong, mơnuih bơwih ƀong, kông ñơn hơmâo pơkra gơnam lu, klă, tŭ yua amăng bruă mă, pơkra gơnam, sĭ mơdrô; lu ring bruă yôm phun mơng dêh čar ta hơmâo pơhlôm klă, djơ̆ ƀudah rơgao kơ hơnong pơkă; lu mơnuih mă bruă kơnuk kơna, ling tơhan kông an gir kơ bruă bơwih brơi mơnuih ƀon sang; jing hơdôm rơtuh čô mơnuih pơdrong kơtang ƀơi djŏp kual plơi pla; tơlơi dưi đah kơmơi hơmâo pơtrut tui mơn...Hơdôm pluh rơbâo čô mơnuih rơgơi hơmâo pơpŭ, ngă hmư̆ hing hyu djŏp, jing pơtrut pran jua gir ngă bruă, pơčeh phrâo găn rơgao tơlơi tơnap tap, lông lăng. Mơng anun hơmâo gum pơgôp prong laih hơkrŭ kơjăp tơlơi hơmâo, tơlơi kơdrưh mơng lŏn ia. Hrŏm hăng tơlơi kơtưn hrưn đĭ, bruă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia jai hrơi hơmâo pơtrut kơtang hloh. Ơi Thạch Phước Bình, Ding kơna Khul wai lăng djuai ania mơng Ƀirô khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar lăi:

“Ƀing ta ăt dŏ hơmâo lu tơlơi tơnap, tơlơi lông lăng či pơtrut đĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam, pơhlôm pơgang rơnuk rơnua, pok pơhai mă yua hơdră pơplih phrâo. Sit bruă ƀing ta pơphun bơkơtưn hăng bruă iâu pơthưr bơkơtưn khăp kơ lŏn ia mơng Wa Hồ lêng kơ tŭ yua, pơtrut rim čô mơnuih ƀing ta gir ba tơbiă hơdôm tơlơi hơmâo mơng pô, hrŏm hăng tơlơi kiăng prong lĕ akŏ pơdong lŏn ia jai hrơi jai pơdrong asah klă hiam hloh dong”.

Ƀu anăm yap abih ôh bruă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia, ta kơnong thâo mă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia jing sa bruă mă mơng rim anom bruă, khul grup, kar hăng glông ia rông na nao ƀu dưi kơƀah ôh amăng bruă ngă hmua pơkra gơnam hăng mă bruă...Jai amăng hrơi lŏn ta ia glăk yak đĭ pơ anăp pơplih phrâo măi mok boh thâo, jai kiăng pơtrut tui dong pran jua bơkơtưn hrăm nao rai, kiăng rơgơi, dưi pơkra măi mok boh thâo phrâo, jao glăi boh thâo bơwih brơi bruă pơkra gơnam; jai kiăng pơtrut tui dong pran jua pơčeh phrâo kiăng pơđĭ tui anŏ yôm mơng gơnam tam, dưi pơhno amăng bruă bơwih ƀong. Khă hnun, kiăng bruă bơkơtưn pơphun mơ-ak, hơmâo abih bang čơkă, sit nik tŭ yua, bruă pơpŭ kơ mơnuih rơgơi, bruă apah bơni kiăng hơmâo ngă djơ̆ tơlơi pơkă, hmao tlôn. Lăi glăi tơlơi pơtô mơng Wa, Nai tha prin Chu Đức Tính, Khua hơđăp Sang djă pioh gru grua Hồ Chí Minh brơi thâo:

 “Kiăng truh kih ta khŏm pơphun bơkơtưn ngă bruă. Bơkơtưn jing bruă khăp kơ lŏn ia yơh anun. Bơkơtưn ngă bruă khŏm hơmâo pơtŏng lăi tơdơi kơ rim tal pơphun, kiăng hơmâo tơlơi kơđiăng, hơdor lui tơlơi klă hiam kiăng hla tui dong laih anun črâo rơđah tơlơi aka ƀu djơ̆ kiăng thâo ƀư̆ pơkra ming dong. Wa Hồ ñu hơmâo tơlơi pơhiăp djơ̆ biă, bơkơtưn khŏm pơlir hăng apah bơni, bơkơtưn pơtrut bruă pơđĭ kyar laih anun apah bơni ăt jing tơlơi pơtrut bruă bơkơtưn”.

Ta dưi lăi, jai hơdip amăng hrơi blan lông lăng tơnap tap jai kiăng pơtrut tui dong bruă bơkơtưn. Yua dah bơkơtưn amra ngă pơhưč pran jua pơčeh phrâo, djru brơi rim čô mơnuih hrưn đĭ mă pô či gum pơgôp, djru akŏ pơdong lŏn ia dưi gơgrong mă pô, yua kơ hơdôm tơlơi khăp pap, klă hiam./.