Tal pơplông abih anih 12 thun anai tơring čar Kon Tum hơmâo rơbêh 5.300 čô čơđai čih anăn nao pơplông, amăng anun giăm 1.800 čô čơđai djuai ania ƀiă. Kiăng kơ hrưn đĭ klă amăng tal pơplông hăng mrô čơđai pơplông dưi, ră anai ƀơi hơdôm boh sang hră kual ataih, asuek, sang hră gưl tlâo kơnuk kơna čem rông ba amăng tơring čar glăk pơphun pơtô hrăm prap lui yak nao hơdôm hrơi rơnuč brơi kơ ƀing čơđai. Yak nao bơyan phang laih, 36 čô čơđai sang hră hrăm anih 12A3, Sang hră gưl tlâo kơnuk kơna čem rông ba tơring glông Tu Mơ Rông, ăt gir run hrăm tơlơi Địa lí. Mông pơtô hrăm hrơi anai ƀing čơđai hơmâo nai črâo brơi hơdôm tơlơi pơplông pơhmutu lăng mrô 1 mơng gơnong bruă pơtô pơjuăt tơring čar. Amon Y Diễm brơi thâo:

“Kâo ƀuh ăt hơmâo sa, dua tơlơi ngă tơnap anun lĕ lơm nai jao sa, dua tơlơi pơplông tơnap đơi brơi kơ ƀing gơmơi ngă. Samơ̆ ăt tơdah tơnap đơi ƀu thâo ngă, ăt nao tơña nai črâo brơi, ƀudah ĕp amăng plang internet laih dong ĕp amăng hră ƀơi sang pơđok hră ăt dưi ngă mơn”.

Amon Y Thiệp, čơđai hrăm anih 12A2 brơi thâo, ñu hăng ƀing gơyut gơyâo hơmâo nai črâo brơi lu tơlơi hrăm hăng thâo tong ten hơdră pơplông phrâo:

“Anai lĕ tal pơplông blung a mơ̆ Ding jum pơtô pơjuăt pơplih hơdră pơplông. Bưng băi mơn hơmâo ƀing nai črâo brơi hăng brơi ngă hơdôm tơlơi pơplông mơng thun hrăm anih 11. Hơdôm tơlơi pơplông hơmâo nai brơi ƀing gơmơi ngă tui hơdră pơplông phrâo. Phrâo anai hloh lĕ tal pơplông lông lăng sang hră pơphun brơi ƀing gơmơi ngă tui hơdră pơplông phrâo. Pơplông tui anai kâo juăt ngă laih, huăi ngă tơnap tap dong tah”.

Tal pơplông abih anih 12 thun anai, Sang hră gưl tlâo kơnuk kơna čem rông ba tơring glông Tu Mơ Rông, tơring čar Kon Tum hơmâo 110 čô čơđai čih anăn nao pơplông hăng abih bang lĕ mơnuih djuai ania ƀiă. Kiăng ƀing čơđai thâo tơlơi hrăm, bruă pơplông, sang hră ăt pơčlah jing 3 grup: Grup hrăm ƀu thâo đơi ôh: grup hrăm thâo ƀiă hăng grup hrăm rơgơi kiăng pơtô hrăm prap lui. Nai pơtô Văn Trọng Lưu, Khua sang hră gưl tlâo kơnuk kơna čem rông ba tơring glông Tu Mơ Rông brơi thâo, hơdôm hrơi pơtô hrăm rơnuč tŏ tui đing nao hloh kơ bruă pơtô hrăm brơi ƀing čơđai:

“Ƀing gơmơi tŏ ngă tui hơdôm jơlan hơdră pơtô hrăm brơi djơ̆ hăng tơlơi sit nik hăng hơdră pơplông kiăng kơ sem lăng ƀing čơđai prap lui klă hăng thâo hluh hă ƀŭ anun lĕ boh thâo ngă tơlơi pơplông. Ƀing čơđai kiăng hrăm tui tơlơi sit nik ƀiă dong, thâo hluh dơlăm hơdôm tơlơi hrăm. Sit biă ñu lĕ kiăng hrăm, hluh boh tơhnal hăng tơlơi rơkâo ba tơbiă kiăng kơ ngă tơlơi pơplông. Amăng hơdôm hrơi pơtô hrăm prap lui sang hră ăt ngă gêh gal hloh mơng bruă bơwih brơi tơlơi hơdip rĭm hrơi brơi kơ ƀing čơđai hăng nai pơtô brơi”.

Ƀơi Dak Lak, gơnong bruă pơtô pơjuăt tơring čar glăk pơgiong hơdôm bruă prap lui anih pơplông hăng mơnuih djru bruă kiăng pơhlôm brơi tal pơplông dưi pơphun rơnuk rơnua, hơđong hăng djơ̆ tơlơi pơkă, lăp djơ̆ tơlơi rơkâo amăng tal pơplông blung a tui jơlan hơdră pơtô hrăm phrâo thun 2018. Tal pơplông thun anai Dak Lak akŏ pơjing 1 khul pơplông, hăng 53 sang hră hrŏm hăng 948 anih pơplông hơmâo prap lui ƀơi hơdôm boh sang hră gưl tlâo hăng sang hră pơtô rĭse amăng tơring čar. Abih tih ƀing čơđai čih apăn nao pơplông lĕ rơbêh 22.600, amăng anun hơmâo rơbêh 530 čô čơđai mơng gah rơngai amra nao pơplông ƀơi anih pơphun phara.

Truh ră anai, bruă pel ĕp hăng prap lui gơnam tam măi mok ƀơi hơdôm anih pơplông hơmâo pơgiong laih. Bruă rơmet agaih rơnăk jum dar, pơhlôm mơnong ƀong huă hơdjă, bruă ia jrao hăng pơhlôm rơnuk rơnua, hơđong amăng jơlan glông ăt hơmâo gơnong bruă bơdjơ̆ nao gum hrŏm pok pơhai kjăp phik.

Hrŏm hăng anun, gơnong bruă pơtô pơjuăt tơring čar Dak Lak hơmâo pơphun hơdôm anih pơtop hrăm bruă mă brơi rơbêh 2.200 čô mơnuih apăn bruă, nai pơtô, mơnuih mă bruă hơmâo tum pơƀut mut hrŏm pơplông. Boh tơhnal pơtop hrăm đing nao hơdôm črăn phrâo amăng tơlơi pơkă pơplông thun anai, črâo ba bruă pơsir hĭ hơdôm bruă amra ƀuh amăng hơdôm hrơi pơplông, kah hăng mă yua hơdôm măi mok wai lăng pơplông, pơhlôm ngă tui djơ̆ tơlơi pơkă hăng tơlơi rơkâo kơ boh thâo măi mok. Yă Lê Thị Thanh Xuân-Khua gơnong bruă pơtô pơjuăt tơring čar Dak Lak brơi thâo:

“Ƀing gơmơi pok pơhai bruă pơtop hrăm bruă wai lăng lơm pơphun pơplông, bruă pel ĕp ngă tui hơdră pel ĕp mơng ataih hăng ƀing nai laih dong mơnuih mă bruă, ƀing apăn bruă djru bruă wai lăng pơplông kiăng rĭm čô mơnuih gum hrŏm thâo tong ten tơlơi pơkă, bruă jao kiăng pok pơhai pơhlôm brơi tal pơplông brơi hơđong, rơnuk rơnua, tong ten hăng bơkơnar”.

Tal pơplông abih anih 12 thun anai lĕ tơlơi kơđŏm glăi yôm phăn hăng hơdôm rơbâo čô čơđai ƀơi Kon Tum hăng Dak Lak, sit biă ñu lĕ ƀing čơđai djuai ania ƀiă ƀơi kual ataih, asuek. Tơlơi gơgrong, gir run mơng ƀing čơđai hrŏm hăng tơlơi gir run mơng ƀing nai pơtô hăng gơnong bruă pơtô pơjuăt amăng pơtô hrăm prap lui, prap lui anih pơplông, gơnam măi mok lĕ tơlơi akŏ phun kiăng tal pơplông pơphun rơnuk rơnua, hơđong hăng ba glăi boh tŭ yua hloh./.