Yua thâo pơblih kơtang hơdră bơwih ƀong huă, mă bruă hmua pla pơjing, hrŏm hăng đing nao tuh pơ alin amăng bruă, hơmâo tơlơi djru ba mơ̆ng ping gah, kơnuk kơna, hơdôm thun rơgao, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang pơ anai dưi pơblih na nao rĭm hrơi.

Jak gơmơi nao hrŏm rôk tui jơlan tuh ƀêtông dơnar lơlong, găn đĭ pơ kơdư lăng hyu ieo gah phun kyâo mơtah mơda hla hlơ hlip amăng plah wah đang kơphê, boh troh đĭ hiam, amai Ka Lem, djuai ania K’Ho, dŏ pơ ƀôn Đăng Rač, să Gung Reh, tơring glông Di Linh, tơring čar Lâm Đồng brơi thâo, yua hơmâo jơlan nao rai hiam klă gêh găl, pơdŭ pơgiăng gơnam ba nao pơ đang hmua hăng pơdŭ pơgiăng boh troh đang hmua glăi pơ sang amuñ hloh kơ hlâo. Djop sang anŏ hur har mă bruă ngă hmua, bơwih ƀong huă, ƀu hơmâo tơlơi pơmin ĭn glăi, tơguan ping gah, kơnuk kơna djru soh sel kah hăng hlâo ôh.

“Ping gah, kơnuk kơna đing nao djru ba ƀing adơi amai đah kơmơi amăng anun đah kơmơi djuai ƀiă lăi pha amăng bruă ngă hmua pla pơjing kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă. Thâo hơdră bơwih ƀong huă kiăng pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda sang anŏ, plơi pla pơsir tơlơi rơmŏn rơpa hơđong kjăp. Bơni kơ ping gah, kơnuk kơna hơmâo djru ba tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă, pơtô brơi hơdră bơwih ƀong huă pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda”.

Să Gung Reh hơmâo rơbêh 4000 ha lŏn ngă hmua, amăng anun 1.600 ha đang kơphê, rơbêh 200 ha hmua ia rah pơdai dua bơyan. Hơdôm thun rơgao, Gung Reh pơđĭ tui dơ̆ng hơdôm rơtuh ha đang boh troh pơkŏn kah hăng boh ƀơr, boh sầu riêng, makka, boh kruăi hrĕ, boh kơbuă rông hlăt suai mrai hăng lu đơ đam pla añăm pơtam hăng rơtă rơbai. Yua đing nao djơ̆ hơdră pơblih pơjeh djuai phun pla, hlô mơnong rông tui hnong kiăng pơjing rai gơnam sĭ mơdrô hơmâo rơnoh, laih dơ̆ng ngă tui hơdră pla pơjing djơ̆ lăp, anun rơnoh prăk pơhrui glăi mơ̆ng bruă sĭ mơdrô amăng sa blah đang hmua kah hăng hlâo mơ̆n lu hloh pơkă dưm dưm ƀơi Gung Reh pơhrui glăi mơ̆ng 150 klăk prăk sa ha, sa thun, đĭ tui 30 klăk prăk sa ha pơkă hăng 2 thun hlâo kơ anun. Mrô sang anŏ ƀun rin hrŏ trun dŏ 5%. Tui hăng ơi K'Keo, Khua git gai ping gah plơi Hàng Làng, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang pơblih lu biă mă, ƀuh rơđah yua hơmâo tơlơi djru ba mơ̆ng ping gah hăng kơnuk kơna amăng djop mơta bruă.

"Jơnum min mơnuih ƀôn sang să đing ba lu biă mă, ƀing apăn bruă amăng plơi pla, ăt hyu tơña bla, pơtrut pơsur pran jua, juh alum pơtô ba hơdră bơwih ƀong huă, mă bruă ngă hmua brơi mơnuih ƀôn sang thâo yua, anun ƀrư̆ hrơi pơblih đĭ tui. Mơnuih ƀôn sang hơmâo braih pơdai mơnong ƀong huă djop djru tơlơi hơdip mơda ƀrư̆ hrơi đĭ kjăp. Mơnuih ƀôn sang bơni biă mă kơ ping gah, kơnuk kơna biă mă ñu ƀing apăn bruă nao hlâo, hơmâo pơtô brơi hur har kiăng mơnuih ƀôn sang amăng plơi pla hla tui, mơ̆ng dưi hơmâo boh tơhnal kah hăng ră anai”.

Ơi Trịnh Văn Dũng, Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să Gung Reh brơi thâo, să hơmâo 1.600 boh sang anŏ, giăm 7000 čô mơnuih, amăng anun mơnuih djuai ƀiă 45%. Hrŏm hăng tơlơi djru ba mơ̆ng ping gah, kơnuk kơna lơ̆m pok pơhai bruă ngă tui lu jơlan hơdră kơnuk kơna, tuh pơ alin amăng kual plơi pla djuai ƀiă, yua hơmâo tơlơi gum pơgôp, djru ba sa pran jua amăng glông bruă kơđi čar laih anun mơnuih ƀôn sang pơjing rai sa pran kơtang, djru pơtrut hrưn đĭ, găn rơgao tơlơi tơnap tap, pơtum mă bruă bơwih ƀong huă hơđong tơlơi hơdip mơda hăng hơđong bruă kơđi čar mơ̆n. Thun 2016, Gung Reh, dưi tŭ yap jing să ngă djơ̆ tơhnal pơkă plơi pla phrâo. Ơi Trịnh Văn Dũng, lăi pơtong:

“Abih bang glông bruă kơđi čar hơmâo ngă hrŏm pơtô pơblang, jak iâu ƀing hlăk ai mut phung, tơdăm dra hur har djru ngă tui lu hơbô̆ bruă, hơdră pơčeh phrâo djơ̆ kiăng pơlar hyu amăng plơi pla. Mă tơlơi gơgrong glăm ba phun lĕ mơnuih ƀôn sang, pô ngă hăng tŭ mă boh tơhnal anun pơblih prong biă mă. Hơdôm kơčăo bruă pơđĭ kyar ngă hmua pla pơjing, pơblih pơjeh djuai phun pla, ngă tui boh thâo ia rơgơi phrâo pok pơhai ngă tui ba glăi boh tơhnal klă. Truh ră anai, rơnoh pơhrui glăi mơ̆ng mơnuih ƀôn sang yap dưm dưm 38 klăk prăk đĭ truh 48 klăk prăk sa thun sa čô. Anun lĕ yua ƀuh pơblih rơđah biă mă, tơlơi hơdip mơda mơnuih bobon sang dưi pơhlôm hơđong, tuh pơ alin pơđĭ kyar sang anŏ”.

Ră anai, Gung Reh lir hơbit ngă hmua hăng sĭ mơdrô boh troh mơ̆ng đang hmua. Amăng đơ đă să hơmâo lu hơbô̆ bruă pơphun rông akan amăng ia rơ-ơ̆, rông rơmô pioh sĭ ngă añăm mơnong jơman sĭ pơhrui lu prăk biă mă. Boh nik ñu, să hlăk pơđĭ kyar bruă tuai čuă ngui hyu ĕp lăng amăng đang hmua, tơ-ui kyâo amăng glai, tuai čuă ngui hyu lăng anŏ hiam gru grua đưm djuai ania K’Ho. Mơ̆ng atur ngă anun, boh tơhnal hơmâo pơhrui glăi mơ̆ng anăp ngă bruă djơ̆, hơmâo tơlơi bơ tŭ ư sa pran jua amăng glông bruă kơđi čar hăng mơnuih ƀôn sang, đăo sit lĕ să Gung Reh amra dưi ngă tañ giong tơhnal pơkă plơi pla phrâo amăng thun 2024.