Lŭk pŭk tơnap pơsir amăng tơlơi čih anăn păn gah yŭ tơ-ui glai
Thứ tư, 07:19, 02/08/2023 VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Ƀơi Dak Nông, boh tơhnal răm ƀăm mơ̆ng bruă wai lăng tơdu pơgang glai rưng, tơnap pơsir hăng rŭ glăi yua mơnuih ƀôn sang pla kyâo pơtâo pơprong hăng pơdong sang kjăp ƀơi lŏn ngă hmua.

Lu sang anŏ hơdip mơda hơđong, ră anai pung kơ djơ̆ hĭ lŏn glai. Hơmâo hơdôm ƀing hneč mă tơlơi anun sĭ mơdrô pưk sang, đang hmua, phun kyâo boh troh, ră anai lui hĭ jao lŏn glai yua hơmâo phun tơdŭ ƀu găl tơlơi phiăn.

Kông ty sa ding kơna wai lăng kyâo glai Dơnung Dap kơdư hlăk wai lăng 27.277 ha glai rưng amăng anih tơkuh guai 3 boh să Quảng Trực, Quảng Tâm hăng Dak Ngo tơring glông Tuy Đức. Pơdjơ̆ nao kơ lŏn glai pơ anai, lu khua mua să, tơring glông arăng ngă kơđi jăm ƀuah, pơtơbiă ping gah, hơmâo đơ đa khom krư̆ amăng sang mơnă. Rơbêh 3.320 ha glai rưng yua kông ty wai lăng arăng kơsing mă, ngă hmua pla pơjing ča čot. Kiăng pơsir boh tơhnal anai djơ̆ găl, tong ten sa bruă mă tơnap tap biă mă. Yua kơ hơmâo mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă dŏ hrŏm, jing djuai ania phun mơ̆ng hơđăp amăng kual hăng djuai ania ƀiă mơ̆ng kual gah kơdư nao dŏ amăng glai, kơsing mă glai rưng pơjing plơi pla, hmua đang, hơmâo ƀu ƀiă ôh pơblơi, sĭ mơdrô lŏn glai kiăng ĕp kơmlai. Gơñu hơduah ĕp djop mơneč sat kiăng ngă kaih hĭ hăng pơkơdong glăi bruă kơnuk kơna mă glăi lŏn glai gơñu kơsing mă. Ơi Nguyễn Văn Bình-Khua kông ty sa ding kơna wai lăng glai Dơnung Dap Kơdư, brơi thâo:

“Tơlơi phiăn pơtrun mơ̆ng ƀing ta lĕ dŏ pơrơkua nao rai, aka ƀu rơđah rơđong tong ten. Yua kơ anun, dŏ hơmâo tơlơi sŭng brŭng djơh hăng anai. Mơnuih ƀôn sang lĕ tui anun, tơlơi thâo hruaih tơlơi phiăn kơnuk kơna aka ƀu tum, hơmâo đơ đa mơnuih hyu pơčut pơčao, ngă rai lu tơlơi rung răng truh ƀu klă...”.

Ƀơi guai amăng kông ty Dơnung Dap Kơdư wai lăng hơmâo 365 boh sang anŏ kơsing mă 2.400 ha pioh pla boh troh hăng pơdong sang. Sa tơlơi dơ̆ng hling hlang lĕ pơ anai hơmâo 320 bit anih, hăng giăm 1000 ha lĕ đang kyâo boh troh aka ƀu thâo pô hlơi ôh. Mơ̆ng thun 2018 pơ anai, kông ty pok pơhai 12 kơčăo bruă rŭ glăi, pơđĭ kyar bruă pla kyâo glai hăng hơdră kĭ hră kơ 260 boh sang anŏ, đơ đam lŏn glai jao 680 ha. Tui anun, kơnong dŏ 20% amăng mrô 3.320 ha lŏn arăng kơsing mă mơ̆ng kông ty anai dưi pơsir hăng bruă kĭ hră jao kơ mơnuih ƀôn sang wai lăng, pla kyâo. Bruă pơsir hơdôm sang anŏ phă glai pơrai rưng, kơsing mă lŏn glai ngă đang hmua, man pơdong sang dŏ amăng tơring, ơi Lê Quang Dần, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă Đang hmua hăng Pơđĭ kyar plơi pla tơring čar Dak Nông lăi:

“Kơ tơlơi anai, tơring čar hơmâo pơsir khut khăt mơtam. Kơnang kơ tơlơi phiăn pơkă amăng tơlơi git gai mơ̆ng Khul apăn bruă ping gah,  Anom bruă bơwih ƀong huă ping gah dêh čar tal rai sem lăng bruă mă ngă hmua amăng kual lŏn glai ƀơi tơring čar. Hrŏm hăng anun, tơring čar ăt kĭ hră pơtrun brơi pơsir hơdôm tơlơi dŏ kơđông amăng bruă ngă hmua, amăng anun lŏn hmua kơsing mă mơ̆ng lŏn glai. Ƀing gơmơi rơkâo pô glai, amăng anun kông ty Dơnung Dap Kơdư khom jŭ yap glăi pơkra hơdră mă yua đơ đam lŏn anai. Laih dơ̆ng hơmâo hơdră čih anăn ba pơsir jao wai lăng glai hơđong, djơ̆ tui tơlơi phiăn”.

Sang anŏ ơi Khưu, dŏ ƀơi thôn 8, să Bù Gia Mập, tơring glông Bù Gia Mập, tơring čar Bình Phước samơ̆ nao ngă hmua pơ kual lŏn gah kông ty Dơnung Dap Kơdư tơring čar Dak Nông, ơi Khưu lĕ djuai ania Stiêng, dŏ bơnai djuai ania Mnông hăng dŏ pơ anun hơdôm hơpluh thun rơgao.

“Ƀing gơmơi dŏ hơdip mơda, ngă hmua pla pơjing pơ anai sui thun laih. Ană bă gơmơi tơkeng pơ anai, ră anai pơprong laih dŏ rơkơi bơnai abih, hơmâo ană bă laih mơ̆n. Gơmơi kiăng kơnuk kơna, tơring čar Dak Nông hăng tơring čar Bình Phước ngă gêh găl brơi gơmơi dŏ hơđong bơwih ƀong huă. Ră anai tơdah đuăi pơ anih pơkŏn lĕ ƀu thâo ngă bruă hơgĕt ôh kiăng hơdip mơda”.

 

Sang anŏ bơn Điểu Bức, djuai ania Mnông ăt ngă hmua tui hơdră pơblih nao rai phun pla mơ̆ng thun 1996, hơdôm blah đang hmua anai yua kơ amĭ ama gơñu čông jơnah jah glai mơ̆ng hlâo laih pioh glăi. Mơ̆ng thun 2012, gong gai kơnuk kơna tơring glông Tuy Đức pơphun mă glăi anih anai, jao kơ kông ty Dơnung Dap Kơdư wai lăng. Điểu Bức khom đuăi dŏ pơ anih pơkŏn. Truh thun 2016,  Điểu Bức hrŏm hăng hơdôm sang anŏ pơkŏn glăi dŏ pơ kual lŏn mrô 1500, 1504 ngă hmua:

“Ƀing gơmơi hơmâo 69 boh sang anŏ djuai ania Mnông, Stiêng, thâo laih gơmơi dŏ pơ anai ƀu hơmâo hră akŏ sang ƀơi Dak Nông ôh. Samơ̆ kiăng mơ̆n khua mua dua boh tơring čar pơsir gơmơi hơmâo anih dŏ hơđong hơdip mơda. Lŏn mơnai gơmơi kơnong hơmâo ƀơi anai đôč. Tơlơi kiăng mơ̆ng ƀing gơmơi lĕ dŏ ha dơnong hơđong ngă hmua pla phun boh kueo,  boh troh hơmâo rơnoh yôm bơwih ƀong huă. Mơnuih ƀôn sang pơ anai ƀu pơmin phă glai pơrai rưng ôh, kŏn kơsing mă lŏn glai lơi, kơnong ngă hmua đơ đam lŏn hmua gơmơi pô đôč”.

Sa tơlơi dơ̆ng pơdjơ̆ nao bruă pơgang glai rưng mơ̆ kông ty sa ding kơna Dơnung Dap Kơdư ngă tui mơ̆ng thun 2018 hăng hơdôm boh sang anŏ pơ anai lĕ brơi pla kyâo glai wai lăng hăng bơwih ƀong huă. Kĭ hră hăng hơdôm sang anŏ anai, pla 107 ha đang boh ñông ƀơi kual glai mrô 1500 hăng 1504. Kông ty ăt apah 9 čô mơnuih mơ̆ng hơdôm sang anŏ anai wai pơgang 500 ha glai klô hnong hnăi jĕ giăm anih gơñu ngă hmua. Rĭm thun kông ty apah 150 klăk prăk kơ phung mă bruă.

Bruă ngă hrŏm pla kyâo glai pioh bơwih ƀong huă hăng apah pơgang glai rưng mơ̆ kông ty sa ding kơna Dơnung Dap Kơdư ngă tui hăng jao kơ mơnuih ƀôn sang djuai ania Stiêng laih anun Mnông ƀơi kual glai giăm guai dua boh tơring čar Dak Nông, Bình Phước kơnong hơdră ngă tui jăng jai ƀơi anăp mơta đôč mơ̆n. Bruă ngă anai ƀu dưi pơphun brơi pơ anih pơkŏn ôh amăng tơring čar Dak Nông. Pơsir khut khăt bruă arăng kơsing mă lŏn glai, pơdong sang dŏ ƀu găl tơlơi phiăn ăt sa bruă mă lŭk pŭk tơnap tap biă mă pơsir.

 

 

VOV Tây Nguyên/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC