Phrâo pơgiăng 2 kơsăk pơdơi nao uă amăng plơi, ơi Klưnh brơi thâo, đah kơmơi ră anai mơ-ak biă mă, braih apiăng huă rĭm hrơi huăi bơngŏt dong tah. Hlâo adih tăp hăng tơngan, laih anun gui bơbrah bra rŏng yua jơlan dơlut bor. Rĭm wŏt hơjan hlim, mơnuih ƀôn sang amra guang dar sui mơng 6-7 blan mơtăm, hơmâo jơlan glông bruă nao rai jing amuñ ƀiă yơh.

“Hlâo adih tơlơi hơdip tơnap tap biă mă, Jơlan nao rai dơlut bor, tơdah duam ruă kiăng khŏm glăm ƀă nao pơjrao yơh. Ră anai hơmâo jơlan ƀêtông kơnuk kơna tuh pơ alin man pơdong hiam hruaih, nao rai gêh gal. Bruă bơwih ƀong huă mơng neh met wa ăt glăk hrưn đĭ, hơdôm thun giăm anai tơlơi hơdip kơ neh met wa hơmâo pơđĭ kyar ƀiă pơhmu hăng hlâo adih. Neh met wa bơni biă mă Kơnuk kơna hơmâo đing nao, tuh pơ alin man pơkra jơlan brơi ană plơi pla”.

Ơi Hriu, Khua git gai Ping gah, ngă rah khua plơi K’de Kông brơi thâo, rơnuč thun 2021, jơlan tuh ƀêtông glông 6,6 km tơkuh nao rai mơng jơlan mrô 19 mut nao plơi K’de Kông, să H’Ra, tơring glông Mang Yang hơmâo man pơkra, hăng abih tih prăk tuh pơ alin 34 klai prăk mơng ngăn drăp tơring čar. Kơnong 1 thun tơdơi, jơlan hơmâo pok mă yua ba glăi tơlơi hok mơ-ak kơ mơnuih ƀôn sang kual ataih, asuek anai. Hơmâo jơlan phrâo, bruă nao rai gêh gal, lu gơnam đang hmua anun lĕ pơdai, kơtor, hơbơi plum ƀudah hlô rông huăi ƀuh ƀing sĭ mlia pơgô̆ trun nua dong tah; ƀing sĭ mlia dưi mut nao tơl plơi pla blơi pơhrui, ngă kơ neh met wa dưi sĭ gơnam hơmâo nua ƀiă. Ơi Hriu, Khua plơi K’de Kông pơsit tong.

“Dong mơng hrơi Kơnuk kơna tuh pơ alin man pơkra jơlan mơng să mut nao tơl plơi pla, tơlơi hơdip kơ neh met wa, ƀô̆ mơta plơi pla pơplih tong ten. Bruă pơdŭ pơgiăng gơnam đang hmua anun lĕ pơdai, kơtor ƀudah phun keo ăt amuñ ƀiă yơh, sĭ hơmâo nua ƀiă dong. Yua anun tơlơi hơdip kơ neh met wa amăng plơi pla jai hrơi hrưn đĭ…”

Hrŏm hăng bruă pơđĭ kyar anih anom, jơlan glông, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Mang Yang ăt jao giăm 400 ektar glai rưng brơi ană plơi K’de Kông, să H’Ra wai lăng. Bruă anai djru brơi neh met wa hơmâo dong prăk pơhrui mơng bruă wai lăng glai rưng, pơgôp hơđông tơlơi hơdip mơda, hrưn đĭ pơklaih mơng ƀun rin. Laih dong, jơlan hơdră djru bơwih ƀong huă brơi kual mơnuih djuai ania ƀiă ăt hơmâo jao un ania, rơmô ania hăng hơdôm djuai phun pla hơmâo kơphê, tiu brơi hơdôm boh sang anŏ ƀun rin. Yua anun, lu sang anŏ dưi pơhrui glăi hơdôm rơtuh klăk prăk rĭm thun.

Ră anai, Jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ania ƀiă glăk pok pơhai hơdôm akŏ bruă dưm dăp, hơđong tơlơi hơdip kơ plơi K’de Kông. Akŏ bruă anai amra dưm dăp brơi 33 rơkơi bơnai phrâo trun mơng sang amĭ ama, glăk kơƀah lŏn dŏ nao pơdong sang kiăng ngă gêh gal brơi hơdôm boh sang anŏ hơđong tơlơi hơdip mơda, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă. Anai lĕ sa amăng hơdôm boh sang anŏ phrâo trun dưi tŭ mă hơdră djru anai, ayong Aninh dŏ amăng plơi K’de Kông hok mơ-ak biă mă.

“Anai lĕ akŏ bruă hơmâo tơring čar, tơring glông, să tuh pơ alin, pok prong brơi ană plơi pla nao pơdong sang pơ anih phrâo kiăng hơdôm boh sang anŏ phrâo trun dưi dŏ hơdip phara. Hơmâo kơnuk kơna tuh pơ alin man pơkra anih anom jơlan glông, ngă gêh gal brơi kơ neh met wa pơđĭ kyar bơwih ƀong huă…”

Ơi Yung, kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sangíă H’Ra, tơring glông Mang Yang (Gia Lai) brơi thâo, plơi K’de Kông hơmâo giăm 60 boh sang anŏ, hăng rơbêh 270 čô mơnuih, abih bang lĕ djuai ania Bahnar. Thun 2022 plơi hơmâo 38 boh sang anŏ ƀun rin, mơng hrơi hơmâo jơlan ƀêtông tui “Tơlơi pơmĭn mơng Ping gah, pran jua mơnuih ƀôn sang” ră anai sang anŏ ƀun rin amăng plơi hrŏ trun dŏ 13 boh hăng 17 boh sang anŏ giăm ƀun rin. Truh ră anai, rơbêh 80% mrô sang anŏ amăng plơi hơmâo apui lơtrik, ia hơdjă, rơbêh 70% mrô sang anŏ hơmâo rơdêh thut, rơdêh dang wang đuăi hăng pil apui lơtrik.

“Plơi K’de Kông hlâo adih jơlan lŏn nao rai tơnap tap biă mă. Tơdah duam ruă ƀu dưi ba nao pơ sang ia jrao pơjrao. Truh thun 2022, Kơnuk kơna tuh pơ alin man pơkra jơlan ƀêtông, bruă nao rai amuñ yơh, tơdah duam ruă hơmâo rơdêh ba nao pơjrao tañ hloh. Ƀing čơđai nao sang hră ăt gêh gal mơn…Gơnam tam kơ neh met wa pla pơjing huăi ƀuh arăng juă nua dong tah…tơlơi hơdip kơ neh met wa hrưn đĭ. Lu sang anŏ man podong sang prong rơhaih, hlâo adih lĕ sang aliang hăng ră anai pok prong pla kơphê, phun keo, bạch đàn, pla hơbơi plum….jơlan nao rai gêh gal ba glăi lu tơlơi dưi kơ neh met wa. Mơnuih ƀôn sang hok mơ-ak biă mă lơm hơmâo jơlan hiam hruaih, bruă bơwih ƀong ăt jai hrơi đĭ đăi”.

Yua hơmâo hơdôm hơdră djru lăp djơ̆, plơi K’de Kông, să H’Ra, tơring glông Mang Yang (Gia Lai) glăk ƀơƀrư̆ pơplih phrâo tong ten, ba glăi tơlơi čang rơmang brơi kơñ pơgi. /.