Ƀuh ƀô̆ mơta amăng anom sĭ mơdrô aka ƀu rơgao 5 thun ôh, samơ̆ gơnam pơkra ming sĭ mơdrô mơ̆ng Kông ty TNHH pơkă hnơ̆ng tơlơi gơgrong pơkra ming sĭ mơdrô Hoa Mặt trời Farm, ƀơi să Ea Ning, tơring glông Čư̆ Kuiñ, tơring čar Dak Lak hơmâo lu sang bruă anet sĭ mơdrô gơnam tam mơ̆ng kông ty phun ba nao pơdong ƀơi lu ƀôn prong, hơmâo tuai blơi lu hơđong čih rơkâo blơi amăng plang internet điện tử. Ayong Đặng Đình Luân, Khua kông ty brơi thâo, hrŏm hăng gơnam sĭ mơdrô phrâo, aka ƀu ƀuh djơ̆ ôh, bruă ba yua boh thâo ia rơgơi phrâo amăng bruă mă pơkra ming, pơtrut bruă pôr pơthâo, râo pơhmư̆ gơnam sĭ mơdrô amăng plang internet hăng amăng anih pơthâo atur mrô hơmâo djru kơ lu sang bruă sĭ mơdrô tŭ mă anăn anih anom sĭ mơdrô hmar hăng tañ, tŭ yua hloh.

“Boh thâo phrâo ia rơgơi mrô djru kơlu sang anŏ bơwih ƀong anet hăng ƀing tuh pơ alin kơ bruă sĭ mơdrô pơphun bruă mă hăng rơnoh prăk ƀiă amuñ hloh pơtruh nao rai hăng mơnuih blơi yua, hrơi mông, anŏ hmar ăt tañ hloh mơ̆n. Yua kơ  ră anai tơlơi pơhing amăng plang internet facebook ñu hmar djop pô hơmâo, tuai blơi yua amăng anun lu biă mă djop hnơr thun, anŏ kiăng phara soh”.

Ăt hneč mă tơlơi gêh găl mơ̆ng pơblih yua mrô hăng sĭ mơdrô amăng plang điện tử djop atur mrô hăng sĭ mơdrô amăng điện tử, ayong Trương Hoàng Ký, dŏ ƀơi phường Ea Tam, plơi prong Ƀuôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lak, pơphun bruă mă mơ̆ng bruă pla hăng sĭ mơdrô bơmao hăng akha đông trùng hạ thảo pioh pơkra ia jrao lăi lĕ anai yơh plang pơtruh brơi hăng mơnuih blơi yua gơnam sĭ mơdrô amuñ biă mă, ƀuh ƀơi anăp mơta hăng pơkrem prăk apah, djơ̆ găl hăng lu mơnuih phrâo pơphun bruă mă hlăk dŏ kơƀah prăk pioh tuh pơ alin kơ bruă mă.

“Anŏ gêh găl mơ̆ng bruă sĭ mơdrô amăng facebook lĕ sĭ lu mơnuih blơi, hăng anăn ƀing tuai blơi gơnam ta sĭ lĕ lu hăng prong. Ta pơdah thâo gơnam ta hơmâo pioh sĭ mơdrô hăng hơdôm rup rap ta čơphil mă, ta mă video hăng lăi pơthâo, pơdah amăng anun arăng ƀuh ba mơtam”.

Ƀuh rơđah ră anai, pơblih yua mrô amăng lu sang bruă sĭ mơdrô ƀu kơnong kơ bruă pơkra ming sĭ mơdrô đôč ôh, dŏ jing bruă mă pơblih phrâo wai lăng, git gai hăng pơphun bruă mă. Tui hăng yă Hoàng Thị Thanh Thủy, khua kông ty pơkă hnơ̆ng glăm ba lăi pơthâo bruă duh jia Saf, ƀơi plơi prong Ƀuôn Ma Thuột, tơlơi tơnap prong hloh lĕ, djop sang bruă sĭ mơdrô lơ̆m kiăng ba yua atur boh thâo ia rơgơi mrô, kơƀah mơnuih thâo hruaih, kơƀah mơnuih mă bruă thâo tong ten kơ bruă ba yua mrô, pơblih yua mrô. Lơ̆m thâo ƀiă laih hơdră či ngă hăng ba yua djơ̆ pơblih mrô amra ba glăi boh tŭ yua prong, đut tơhnal, prăk pơhrui glăi ăt lu mơ̆n kơ anom bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô.

“Pơblih yua mrô ăt kah hăng pơblih phrâo pơčeh mă amăng bruă git gai wai lăng sang bruă sĭ mơdrô, pơphun bruă mă, ba yua boh thâo ia rơgơi amăng internet, pơsir hơdôm mrô čih pơthâo mơ̆ng sang bruă lơ̆m ba yua boh thâo ia rơgơi anai, pơjing anŏ gêh găl kơ mơnuih mă bruă, gơnam yua hăng boh thâo ia rơgơi phrâo. Pơblih phrâo ba yua ia rơgơi tơlơi pơhing mrô amăng tơlơi hơdip mơda rim hrơi, kah hăng čih pơsit rơnoh gơnam sĭ mơdrô hră pơar duh jia, tăm pong, kơđŏm gru tơpă hăng pơhaih rơđah rơđong soh, duh jia djop hăng djơ̆ lăp”.

Pơblih mrô amăng sang bruă bơwih ƀong huă sĭ mơdrô lĕ amăng hơdôm boh yôm phun pơđĭ kyar bruă ba yua mrô ƀơi Dak Lak. Giăm 13 rơbâo boh sang bruă hlăk dŏ mă bruă, tơring čar pơkă tơhnal ngă amăng thun anai amra hơmâo 50% mrô sang bruă mă yua atur mrô, 100% sang bruă mă yua hră pơsit jŭ yap prăk kăk hăng điện tử.

Ơi Nguyễn Tuấn Hà, Kơ-iăng khua jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak brơi thâo, kiăng pơtrut tui bruă mă pơphun bruă mă ba yua mrô ƀơi tơring čar Dak Lak, tơring čar hơmâo lu hơdră pơtrut abih bang brơi ba yua ia rơgơi mrô, amăng anun kơtưn tuh pơ alin blơi yua boh thâo ia rơgơi amăng bruă mă, pơdưm plang pơmut hrŏm boh thâo ia rơgơi mrô amăng dêh čar.

“Tơring čar ăt akŏ pơdong anih anom djă pioh mrô jŭ yap anăn (big data) pioh ngă tui tơlơi git gai pơčrâo ba mơ̆ng kơnuk kơna hăng Ding jum tơlơi pơhing. Anun lĕ sa amăng hơdôm tơlơi kiăng khom hơmâo anŏ či pơblih mrô lơ̆m tơlơi bơwih ƀong huă, amăng bruă mơnuih mơnam hăng djop mơnuih. Anai lĕ anŏ kiăng ngă tui sit nik, jing pran kơtang kơ bruă pơđĭ kyar, anăp ngă bruă amăng rŏng lŏn tơnah  hăng bruă ƀing ta khom ngă”.

Bruă ba yua pơblih phrâo mrô hlăk ngă hăng ba glăi laih boh tơhnal tŭ yua kơ anom bruă pơphun bruă mă ƀơi Dak Lak amăng bruă ba yua hăng sĭ mơdrô gơnam tam. Hăng anăp ngă bruă pơđĭ kyar rơnuk ba yua ia rơgơi măi mok phrâo 4.0, djop sang bơwih ƀong huă, sĭ mơdrô dưi hneč mă pơblih ba yua boh thâo ia rơgơi mrô, kiăng pơsir bruă mă tañ hloh, hmao kru hăng anŏ pơblih mơ̆ng rơnuk phrâo ba yua boh thâo ia rơgơi amăng anih anom sĭ mơdrô, pơtô hrăm hăng pơđĭ kyar hơđong kjăp.