VOV4.Jarai - Ƀơi mông jơnum lok 2 Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 15, Hră lăi pơthâo tum pơƀut abih tơlơi pơgôp hiăp, rơkâo đĭ mơng ƀing kư tri hăng Mơnuih ƀon sang Việt Nam mơ-it kơ Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar yua Khua apăn bruă Ping gah dêh čar, Khua Jơnum min djŏp djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam ơi Đỗ Văn Chiến lăi pơthâo rơđah: Kư tri hăng Mơnuih ƀon sang lăng nao biă mă bruă pơhlôm pơgang klin Covid-19. Kiăng hơmâo hơdră pơsir, ngă bruă sui kơ vaccine, biă ñu vaccine tlâ̆o kơ ƀing yŭ 18 thun; djru ba ƀing mơng kual hơmâo klin kơtang glăi pơ plơi pla kiăng tañ hơđong glăi tơlơi hơdip hăng bruă mă. Laih dong pơtŏng glăi abih bang anŏ klă mơng bruă pơtô hrăm mơng ataih kơ ƀing čơđai djŏp gưl hrăm.

Kư tri hăng mơnuih ƀon sang tŭ ư kơ bruă Ping gah, Ƀirô git gai pơ ala mơnuih ƀon sang, Kơnuk kơna hơmâo ngă lu hră git gai pơhlôm pơgang klin hăng pran jua “pơgang klin kah hăng blah ayăt”, pioh tơlơi suaih pral tơlơi hơdip mơng mơnuih ƀon sang yơh phun, kiăng ngă hlâo. Hơdôm bruă pơhlôm tơlơi hơdip ană plơi pla, hyu ĕp kiăo kru mơnuih ƀă klin, brơi pơčlah, wai lăng gah ia jrao kơ mơnuih ƀon sang hơmâo ngă brơi hlao ƀơi anih hăng hơdră ngă bruă “nao tơl sang phang tơl adring”. Hơdră pơgang klin hơmâo pok pơhai ngă amăng hrơi blan rơgao lăp djơ̆, ba glăi lu tơlơi yôm hăng hơdră ngă bruă hơdeč hmar, khut khăt. Khă hnun, kư tri hăng mơnuih ƀon sang dŏ bơngơ̆t dong mơn:

“Kư tri hăng mơnuih ƀon sang lăi, bruă pơgang klin dŏ hơmâo mơn hơdôm tơlơi aka ƀu djơ̆. Bruă đao lăng hlâo aka ƀu djơ̆ hăng tơlơi hơmâo sit. Ƀơi anih đa arăng dŏ pơ-ai ƀu hŭi klin, mă bruă khăng đơi, aka ƀu dưm kơnar ôh amăng bruă git gai pơsir tơlơi truh thâo hlâo hăng tơlơi truh ječ ameč. Dŏ aka ƀu djơ̆ lơi amăng bruă sem lăng tŏng ten đah mơng hơmâo hơdră pơgang amăng ƀiă hrơi ăt kah hăng sui hrơi ƀrô pioh pơgang klin ƀrô pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam. Bruă pơtrun lu hră pơ-ar git gai, amăng anun hơmâo tơlơi pơtrun aka ƀu djơ̆ hăng tơlơi hơmâo sit, ƀu dưi ngă, ngă tơnap kơ mơnuih ƀon sang hăng anom bơwih ƀong. Sang ia jrao amăng plơi pla hăng tơlơi rơgơi wai lăng mơng djŏp gưl bruă dŏ ƀuh lu anŏ tơdu; abih bang gơnam yua gah ia jrao,ia jrao, vaccine lêng blơi mơng dêh čar pơkŏn soh yua hnun aka ƀu dưi pơgang klin tañ, dŏ tơguăn kơ arăng, prăk pơmă mơ”".

Ƀing kư tri ăt bơngơ̆t mơn yua GDP 9 blan thun 2021 ƀu dưi ngă tui hăng akŏ bruă blung a; bruă brơi prăk tuh pơ plai ngă bruă kơnuk kơna kaih mơn; sa,dua mrô pơkă bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam yôm amăng thun 2021 dưi ngă aset biă pơhmu hăng Tơlơi pơtrun mơng Khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar. Anom bơwih ƀong kiăng Kơnuk kơna, hơdôm tơring čar hơmâo hơdră pơsir tañ brơi pơgiăng hyu gơnam tam, djă bong bruă pơkra gơnam sĭ mơdrô; hơmâo hơdră djru kơ prăk jia; pơhrŏ ƀiă prăk apah, prăk ngă hră pơ-ar, prăk apah yua lŏn; pơkă sui ƀiă dong hrơi tla hnưh, prăk kơmlai mơng sang prăk kiăng aset mơn; hơmâo hơdră djru kiăng djă bong mơnuih mă bruă...kiăng anom bơwih ƀong dưi bơwih ƀong glăi hăng pơđĭ kyar pơkra gơnam.

Ƀing kư tri lăi nao lu mơnuih tơnap tap aka ƀu hơmâo mă prăk djru; ngă hră pơ-ar dŏ hơmâo lu tơlơi tơnap, glêh glar, brơi prăk kaih; lu anih mơnuih ngă hmua tơnap biă yua klin ngă samơ̆ aka ƀu hơmâo prăk djru; ăt dŏ hơmâo mơn pô ƀong hĭ prăk djru kơ ană plơi, ngă tơnap tap, ngă mơnuih ƀon sang hil biă. Mơnuih ƀon sang bơngơ̆t kơ anŏ klă amăng bruă pơtô hrăm mơng ataih tui glông internet, biă ñu hăng ƀing čơđai gưl sa; bruă brơi čơđai mă yua lu đơi măi mok điện tử amra ngă sat kơ tơlơi suaih pral mơng ƀing čơđai mơn.

Grup khua Jơnum min djŏp djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam rơkâo đĭ Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, Kơnuk kơna, hơdôm ding jum anom bruă tañ ngă rơđah rơđông brơi Tơlơi klah čun mơng Khul khua apăn bruă git gai Ping gah dêh čar tal 4 kơ bruă pơgang klin Covid-19 hăng rŭ glăi tơlơi bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam. Ơi Đỗ Văn Chiến lăi rơđah:

“Pơsir hĭ phun tơhnal ñu, hơmâo hơdră ngă bruă sui kơ vaccine, biă ñu lĕ vaccine tlâ̆o kơ ƀing yŭ 18 thun; pơđĭ bruă tuh pơ plai gah ia jrao hăng bruă ia jrao pơhlôm pơgang hlâo; akŏ pơjing boh thâo măi mok mă yua hrŏm amăng abih bang amăng bruă pơgang klin Covid-19; lăng ba pơsir klă brơi hơdôm bruă djru mơnuih mơnam, bruă mă, tơlơi hơdip mơnuih ƀon sang; ba gơnam yua gah ia jrao, măi mok pơčrang kman pơmut amăng Anăn gơnam Kơnuk kơna wai lăng hơđong nua sĭ mơdrô. Lăng ba djru ba ƀing glăi mơng kual hơmâo klin tañ hơmâo bruă mă hăng hơdip yâo mơ-ak. Pơtŏng glăi abih bang bruă pơtô hăng hrăm mơng ataih kơ ƀing čơđai djŏp anih hrăm; prăp lui bruă pơtô pơhrua tui kiăng ƀing čơđai thâo hluh tơlơi hrăm, biă ñu lĕ čơđai hrăm gưl sa”.

Grup khua Jơnum min djŏp djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam ăt rơkâo pơtrun jơlan hơdră ngă bruă abih bang rŭ glăi tơlơi bơwih ƀong huă hăng pơđĭ kyar, tañ kĭ hră pơsit prăk djru, pơtrut brơi anom bơwih ƀong, mơnuih ƀon sang tuh pơ plai pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, ƀu dưi pơdơi hĭ ôh bruă pơkra gơnam ba hyu sĭ; hơmâo tơlơi djru pơhlôm mơnuih mă bruă kơ anom bơwih ƀong, amăng ƀrư̆ pơsir brơi sang dŏ kơ ƀing kông ñơn ƀơi hơdôm kual sang măi pơkra gơnam, pơplih anih tuh pơ alin bơwih ƀong, plai ƀiă hơmâo anom bơwih ƀong pơdơi bruă; hơmâo hơdră pơsir brơi lăp djơ̆ kiăng dưi pơgăn bruă arăng pơđĭ nua gơnam mă hơjăn, pơhlôm kơ tơlơi bơwih ƀong tañ đĭ kyar glăi.       

Tơdơi kơ mông pơphun jơnum, Khua mua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar pơhmư̆ Hră lăi pơthâo glăi bruă pơsir, lăi glăi tơlơi rơkâo đĭ mơng kư tri pơ mông Jơnum lok 11, Ƀirô khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar tal 14. Khua Anom bruă wai lăng tơlơi rơkâo mơng mơnuih ƀon sang Ƀirô khua git gai pơ ala mơnuih ƀon sang ơi Dương Thanh Bình brơi thâo, hluai tui mông pơbưp mơnuih ƀon sang, hơmâo laih 807 tơlơi pơgôp hiăp hơmâo ba nao pơ hơdôm anom bruă dưi pơsir. Tơlơi rơkâo mơng mơnuih ƀon sang bơdjơ̆ nao abih bang bruă amăng tơlơi hơdip anai, amăng anun bruă hơmâo mơnuih ƀon sang lăi nao lu hloh lĕ: Kông ngăn lŏn tơnah, ayuh hyiăng; hơdră djru hăng ƀing hơkrŭ lŏn ia đưm, mơnuih mă bruă, bruă mă, djru mơnuih ƀon sang bơwih ƀong; ngă hmua, mơnuih ngă hmua; anom bruă kơnuk kơna hăng tơlơi djru ba ƀing kan ƀô̆, mơnuih ngă khua amăng anom bruă čar...Truh mông anai, 100% tơlơi rơkâo hơmâo lăi glăi laih. Ơi Dương Thanh Bình ăt lăi mơn kơ hơdôm tơlơi rơkâo, amăng anun rơkâo hơdôm anom bruă pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar wai lăng klă hloh bruă ngă tơlơi pơtrun soh tơlơi phiăn; wai lăng hơdôm bruă phrâo hơmâo bơdjơ̆ nao tơlơi hơdip mơng ană plơi pla:

“Grup khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar, khua pơ ala mơnuih ƀon sang kiăng pơđĭ tui anŏ klă mơng tơlơi rơkâo, pơgôp hiăp mơng kư tri, tañ mơ-it kơ hơdôm anom bruă dưi pơsir tui tơlơi phiăn. Rơngiao kơ anun dong, rơkâo đĭ Kơnuk kơna git gai hơdôm ding jum anom bruă mơng gơnong glông lăng glăi, pơsir brơi hơdôm tơlơi rơkâo amăng mông glăk pơsir, pơhlôm pơsir brơi klă, djơ̆ hrơi kiăng. Laih dong, pơđĭ tui anŏ bruă amăng bruă čih pơkra tơlơi pơkôl pơkă, tơlơi phiăn; pơđĭ tui tơlơi rơgơi čih pơkra tơlơi phiăn, pơhlôm djơ̆ hrŏm akŏ tlôn amăng hơdôm hră tơlơi phiăn”.

Lại Thị Hoa: Čih - Siu H’Mai: Pơblang