Mpồl cau ùr ờ geh tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă tàm càr Tây Ninh
Thứ sáu, 06:00, 10/11/2023 Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV4 Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV4
VOV4.K’Ho- Gĭt nền tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă là jơnau tờm lơh gơbàn aniai hoàc hươr uă ngan bè să jan bal mờ nùs nhơm ală cau tàm hìu bơnhă in, tơngai pa do, mpồl cau ùr xã An Bình, kơnhoàl Châu Thành, càr Tây Ninh sền gròi lam lơh uă broă lơh, broă rơndăp lơh nàng kờñ lơh jăt geh cồng nha adat rơcăng sơndră tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă bơh gơnoar broă bơh mpồl cau ùr dê geh uă broă lơh dipal ngan tàm rài kis tàm broă lơh rơcăng sơndră tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă, pơgồp bơnah bơ̆t bơtàu hìu bơnhă hờm ram lơngăp lơngai chờ hờp chờ hờñ.

Hìu bơnhă mò Võ Thị Ngọc Nhị là dùl tàm ală hìu bơnhă gơguh jak bơh xã An Bình dê ờ geh lơh pờng tàm hìu bơnhă, ồng mò, mè bèp lơh krơh niam, oh kòn kòn sau niam, gơlòng sồr. Mò Nhị geh bơta dong kờl jơh nùs ngan bơh bơklau dê den geh tŭ nàng tus bal broă lơh cau ùr tàm xã, pơgồp bơnah bal mờ cau ùr tàm xã An Bình sền gròi dong kờl oh mi cau ùr tàm xã in. Mò Võ Thị Ngọc Nhị pà gĭt: “Hìu añ den bơklau đơs pơ ùr iăt, pơ ùr đơs den bơklau iăt, mè bèp đơs oh kòn iăt, oh kòn kờñ gơboh ồng mò, mè bèp. Tŭ lik đah bơdìh oh kòn kung sền gŏ ală hìu bơnhă ndai ờ gŏ kis chờ hờp bè hìu bơnhă he dê ờ. Hìu bơnhă he dê kis chờ hờp den ƀòn lơgar, cau kis bal tàm ƀòn kung prơ he sơl, kung chờ hờp ngan mờ cau ndai sơl. Tŭ lơi añ ơm tàm hìu den broă añ lơh, lơh jơh lơm. Ai tŭ lơi añ pal lòt pơrjum den đơs mờ bơklau, bơklàu kung gơ jal ngan sơl rê nàng rcang biăp piàng ai oh kòn in”.

Ndrờm bè hơ̆ sơl là hìu bơnhă mò Trần Thị Sạn, ơm tàm xã An Bình. Hìu bơnhă mò kis mờ broă tam tờm pơ ồs. Mò tus bal tàm mpồl cau ùr ờ geh lơh pờng tàm hìu bơnhă bơh tŭ tơlik mat tus tŭ do. Mò Sạn bơdìh mờ broă gàr niam ram mhŭ tàm hìu bơnhă mò gam bơto bơtê oh kòn kòn sau gĭt duh rơngòt mờ ki ngàm ồng mò, mè bèp, kis niam mờ làng bol, ƀòn lơgar, mơkung mblàng yal, hòi jà ală oh mi tàm Ci hội kung lơh jat bal sơl nàng bơt bơtàu hìu bơnhă ờ geh lơh pờng, kis chờ hờp, chờ hờñ. Mò Trần Thị Sạn, đơs:“Tàm hìu bơnhă bơh he dê, he pal bơto bơtê oh kòn, bơ klau añ dê ờ gŏ di lơh pờng tàm hìu bơnhă, tŭ lik bơdìh lơh broă hơ̆ sồng he hòi jà oh mi tàm mpồl cau ùr. Añ kung mblàng yal ờ gŏ di lơh pờng tàm hìu bơnhă. Oh mi cau ùr pal rềp mềr tam klăc bal mờ bañ lờo bơklau lơh pờng”.

Broă lơh “Mpồl cau ùr ờ geh tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă”, tàm tổ 8, ƀòn Thanh Bình, xã An Bình, kơnhoàl Châu Thành geh 21 nă cau. Tàm 8 nam do, broă lơh lơh broă geh cồng nha ngan. Bơh sơnrờp tàm mpồl geh 3 nă cau geh dơ̆ tam lơh tam lơh tàm hìu bơnhă mơya oh mi gam bàs sìl, ờ khin yal wơl den pal kong is. Tơnơ̆ tŭ broă lơh geh tơlik mat, bơh dơ̆ tìp mat pơrjum sùm oh mi neh gĭt wă uă rlau tàm broă bơsong ală bơta gơlik geh dơ̆ tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă, bè: yal bal mờ ală oh mi tàm mpồl, jòi tus mpồl cau ùr xã nàng bơto pơlam, bơto pơnjờng bơklau ờ gŏ di ngui broă lơh pờng tàm hìu bơnhă tai, kơnờm tus mờ adat boh lam nàng rồn bơklơn. Tus tŭ do, mpồl lơh broă “Mpồl cau ùr ờ geh tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă” ờ gam geh cau lơi tai gơtìp lơh pờng tàm hìu bơnhă. Tàm ală nam pa do, bơta tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă tàm xã dê neh gơmù, ờ gam geh tai ală dơ̆ tam lah tam lơh kơn jơ̆.

Mò Huỳnh Thanh Tuyền, Củ tịc Mpồl cau ùr xã An Bình, kơnhoàl Châu Thành, càr Tây Ninh, pà gĭt, bơh tŭ tơlik mat tus tŭ do, mpồl cau ùr ờ geh lơh pờng tàm hìu bơnhă geh sền gròi dong kờl jơh nùs ngan bơh ală kấp gơnoar atbồ ală tiah dê den bơta lơh pờng tàm hìu bơnhă neh geh bơsong, ờ geh ală dơ̆ lơh pờng tàm hìu bơnhă kơn jơ̆ tai, pơgồp bơnah ai bơta bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn, bơtàu tơnguh rài kis phan bơna mờ nùs nhơm tàm hìu bơnhă dê. Mò Huỳnh Thanh Tuyền, đơs: “Bơh tŭ tơlik mat nam 2015 tus tŭ do, mpồl cau ùr ờ geh lơh pờng tàm hìu bơnhă bơh xã dê ală oh mi neh geh yờ tơnguh uă bơta gĭt wă mờ bơta chài tơm bơh bơr niam chài tàm hìu bơnhă đah mè bèp mờ oh kòn, ồng mò, mè bèp. Bơh hơ̆, oh mi gĭt ngui tàm bơta geh ngan, geh broă lơh tơm bơh bơr jak chài rlau tai, gĭt ki ngàm cau dờng, sền dờng màng cau dềt rlau. Wèt tus, mpồl lơh broă ờ geh lơh pờng tàm hìu bơnhă rơ̆p lơh tai uă tơngume mờ broă lơh pa bè hòi jà oh mi tàm mpồl tus bal pơgồp bal priă tàm pơdar nàng dong kờl ai cau tàm mpồl in geh ală bơta nàng ròng phan, kă bro dềt mờ khà priă bơh 3 tơlak đong tus 5 tơlak đong”.

Tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă là broă kal ke ngan bơh mpồl bơtiàn dê, lơh jê nùs jê tồr ngan ai kòn bơnus in, lời wơl uă jơnau gơ lời wơl kơn jơ̆ ngan ai kòn bơnus in, ngan là gơwèt mờ cau ùr, kơnòm dềt. Bơta tam lah tam lơh tàm hìu bơnhă tàm bàr pe tiah ờ hềt geh uă tam gơl mờ ờ hềt geh ală bơta tam gơl jơh nùs, ngan là gơwèt mờ làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau. Bơta do là bơta sền gròi bơh jơh gùt mpồl bơtiàn dê. Den tàng bè hơ̆, broă lơh “Mpồl cau ùr ờ geh tam lah tam lơh  tàm hìu bơnhă” bơh Mpồl tam klăc cau ùr xã An Bình, kơnhoàl Châu Thành, càr Tây Ninh dê geh tơlik mat, nàng kờñ pơgồp bơnah bơt bơtàu rài kis niam chài, hời rơ hời bơt bơtàu hìu bơnhă chờ hờp chờ hờñ.

Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV4

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC