Ală nam rềp ndo, srơh tàm pơrlòng kờñ gơboh dà lơgar geh lam lơh làm uă tàm tơl broă, tơl gah, bơh dà lơgar tus kâp hơ đơm, bơh anih lơh broă, mpồl cau tus ală hìu bơsram. Uă srơh neh lời wơl tềl niam ngan bè srơh “Gùt lơgar pơgồp bal bơta pràn bơt bơtàu ƀòn lơgar pa”. Mìng tàm 10 nam lơh jat gùng dà dờng ngan bơh Đảng, dà lơgar dê neh geh git nđờ jơt rbô hìu bơnhă ai is mờr 45 tơlak thơk vuông ù, tă pơgồp git nđờ jơt rbô tơmàn đông mờ mờr 60 tơlak ngai lơh broă nàng lơh ală broă lơh drơng mpồl bơtiàn tàm kâp hơ đơm in. Bơta pràn jơh gùt làng bol neh geh hòi jà jat nùs nhơm ai is ù, tă pơgồp is bơta pràn, ai is phan bơna bơh tơl nă cau dê. Uă broă lơh bơh yau bơh ƀòn lơgar dê, lơh pas tàm ù tiah ƀòn tờm he dê. Kơnờm bè hơ̆, ƀòn lơgar tŭ do neh cèng tus dùl muh mat pa, gơ gơs tiah pal kis, pal pơn yờ să, bè jơnau tam pà bơh nghệ ñân lơh sơgơn nha Tạ Thu Hương ơm tàm Thanh Oai, Hà Nội dê: “Bơh sơgơn nha bơh yau ƀòn tờm he dê mờ he git mòn gơs sơ gơn ndau ală bơta bè sơgơn ƀộ, sơgơn glòm, hơ̆ sồng sơgơn ƀlàng dà lềng, sơgơn decor. Añ mòn sơgơn nha tàm brài rơ tèl nàng tac nac lòt nhơl in mờ tac hờ lơgar ndai. Ală sơ gơn cèng bơta niam krơi is den tàng lơh geh priă jền uă rlau, ai ƀòn lơgar, ai làng bol in geh broă lơh sùm”.
Ờ gơtùi ờ đơs tus srơh “Gùt lơgar at tê bal tài cau rƀah, ờ lời cau lơi gơtìp lời wơl hờ ngkời”, ală nam do, neh hòi jà tă pơgồp geh git nđờ jơt rbô rơmàn đông; dong lơh pa mờ lơh niam wơl git nđờ rhiang rbô nơm hìu tam klac dờng ai cau rƀah, cau geh rài kis kal ke in; dong kờl git nđờ tơlak dơ̆ cau rƀah kham sơm kòp…”
Bơdìh hơ̆ tai, ală srơh tàm pơrlòng kờñ gơboh dà lơgar bơh ală Ƀộ, gah broă lơh dà lơgar dê kung geh chồl pràn, bè srơh Tàm pơrlòng lơh geh jai pha tàm ling klàng neh lơh gơlik bơta gơn kơnờm kuơmàng ngan nàng ling klàng lam lơh niam gơnăp gơnoar, kơnòl “Mpồl ling tam lơh, mpồl ling lơh broă mờ mpồl ling lơh broă lơh sa”. Halà tàm sùm 23 nam do, srơh Cau kơnòm să bơceh lơh tàm ling klàng neh git gŏ ală khà niam ngan bal mờ mờr 6 rbô 200 broă lơh bơh rlau 10 rbô dơ̆ ơruh pơnu ling klàng dê. Rlau 3 rbô broă lơh geh khà jờng neh geh ngui ngan ngồn lơh geh cồng nha niam, pơgồp bơnah lơh gơs kơnòl cíñ trị, lơh kuơ ai ală anih lơh broă, mpồl lơh broă mờ ling klàng in pah nam git nđờ rhiang tơmàn đông, pơgồp bơnah ngui niam bơta pràn cau kơnòm să ling klàng tàm broă lam lơh jơnau kờñ bơt bơtàu ling klàng kac màng, cíñ quy, ngac ngar, jak chài, gơguh jak. Bè jơnau tam pà bơh ala mat mpồl kơlôi sơnơng geh khà jờng, Vũ Quang Vinh gơ wèt Tập đoàn Viettel dê: “Bơh cồng nha khà jờng do dê, bol hi rơp pơn jat tai pơn đơl pràn, lơh ngan kơlôi sơnơng bơtàu tơnguh ală phan pa, dong tam gơl pa tai ai ling klàng in mờ lơh ngan tă pơgồp bơta pràn kơnòm să he dê ai ling klàng in”.
Git nđờ jơt nam do, ală srơh tàm pơrlòng kờñ gơboh neh bơtàu tơnguh làm uă tus tơl nă cau ùr, cau klau, tơl mpồl cau, gơtùi đơs tus srơh “Mpồl lơh sa kă bro Việt Nam mut gơ rờm bal mờ bơtàu tơnguh” bơh Thủ tướng Cíñ phủ lam lơh; 3 srơh dờng “Cau kơnòm să bơceh lơh”, “Ơruh pơnu lơh broă dong kờl is”, “Lam lài sền gàr dà lơgar” bơh Đoàn Ơruh pơnu Kộng sản Hồ Chí minh dà lơgar dê. Srơh “Làng bol lơh broă sa tàm pơrlòng lơh sa kă bro jak, tam klac bal dong kờl gơp lơh pas mờ tơrmù rƀah kơ̆ kơljap” bơh Mpồl cau lơh broă sa dà lơgar dê; “Cau dờng sơnam, krơh àng” bơh mpồl cau dờng sơnam dê. Srơh “Cau ùr jơh nùs bơsram, lơh broă bơceh pa, bơt bơtàu hìu bơnhă gơboh gơbài” bơh Mpồl cau ùr dà lơgar dê… Pơgồp bal mờ ală srơh là ală phan geh jờng rơ bè phe bơkah ngan rlau jơh dunia; uă mpồl lơh sa kă bro, cau lơh sa kă bro, kôñg ñân lơh geh cồng nha, bơta niam uă tàm lơh broă, lơh sa, kă bro; uă broă lơh kuơmàng dà lơgar geh lơh gơs gàr bơta niam, di halà mhar rlau mờ tŭ tơngai hơ pơrgon; uă công chức, viên chức, cau ling kwang àng jơh nùs mờ broă drơng làng bol; là git nđờ rhiang nă cau pas geh priă tơmàn pơn dềt să tàm làm gùt ù tiah ƀòn lơgar; là gơnoar bơh cau ùr dê geh tơnguh… Git nđờ jơt rbô krơh niam geh jờng rơ hơ̆, geh bơta gơ rề pràn ngan, là bơta kờñ gơboh dờng ngan lơh gơlik bơta gơn kơnờm pơn đơl pràn, bơceh pa sơrlèt gan tơl bơta lòng, kal ke. Bơh hơ̆ neh pơgồp bơnah dờng màng ngan lơh kơ̆ gơnăp gơnoar, bơta pràn bơh dà lơgar dê. Bal mờ bơta kơp kơnờm brồ guh, srơh tàm pơrlòng kờñ gơboh dà lơgar sơlơ pal geh tơnguh rlau tai, ồng Thạch Phước Bình, Ủy viên Mpồl duh broă Jơi bơtiàn kòn cau bơh Quôk hội dê đơs: “Bol he kung gam uă kal ke, bơta lòng nàng pơn jat tai bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn, sền gàr dà lơgar, sền gàr lơngăp lơngai, ngui ală broă lơh dong kờl tam gơl pa. Loh làng broă bol he pơn jat tai lam lơh ală srơh tàm pơrlòng mờ jơnau hòi jà tàm pơrlòng bơh Bác Hồ dê sùm sùm geh cồng nha, bè là bơta gơn kơnờm nàng sơlơ lơh tơl nă bol he pơn đơl pràn, ngui niam bơta pràn is he dê, geh bal jơnau kờñ dờng là bơt bơtàu dà lơgar ngai sơlơ pas sơm, niam bơnĕ rlau”.
Ờ gơtùi yal jơh ală srơh tàm pơrlòng, mìng git là tàm pơrlòng kờñ gơboh dà lơgar neh gơ gơs dùl kơnòl bơh tơl anih lơh broă, mpồl bal dê, là dùl hiòng dà hòr ờ gơtùi ờ geh tàm lơh sa mờ lơh broă… Sơlơ tàm tŭ tơngai dà lơgar lam lơh tam gơl lơh sa mờ măi mok, den pal sơlơ đòm jat nùs nhơm tàm pơrlòng bơsram, atbồ bồ tơngoh jak, lơht ờm ală măi mok jak chài pa, tàm jàu khoa họk kông nghệ drơng lơh sa; pa; sơlơ đòm jat nùs nhơm bơceh lơh nàng tơnguh bơta kuơ lơh geh ai ală phan bơna in, tơnguh bơta pràn tàm pơrlòng bơh rài lơh sa dê. Bulah bè hơ̆, nàng srơh tàm pơrlòng in duh hồl, ngan ngồn geh cồng nha, broă lơh jờng rơ cau pơn rơ gơguh jak, broă lơh pà phan ƀàn pal geh lam lơh di jơnau sồr mờ di tŭ. Đơs wơl jơnau bơto Bác Hồ dê, Tiến sĩ Chu Đức Tính, lài do là Kwang atbồ Ƀảo tàng Hồ Chí Minh pà git: “Kờñ ai geh jai pha den pal lam lơh tàm pơrlòng. Tàm pơrlòng ngan ngồn là srơh kờñ gơboh dà lơgar. Tàm pơrlòng pal geh sền sơ wì, pal geh tơn jơh tơnơ̆ pah dơ̆ tàm pơrlòng nàng ai geh jơnau bơsram, ai geh mờng chài, ai geh ală bơta niam nàng đòm jat mờ đơs ală bơta ờ niam nàng bơsong. Bác Hồ đơs di ngan, hơ̆ là tàm pơrlòng pal gơ jat bal mờ phan ƀàn, tàm pơrlòng là bơta gơn kơnờm ai bơtàu tơnguh in mờ phan ƀàn kung là bơta gơn kơnờm bơh tàm pơrlòng dê”.
Gơtùi đơs, sơlơ tàm kal ke, bơta lòng den pal sơlơ tơnguh pràn ală srơh tàm pơrlòng. Tài tàm pơrlòng rơp tơnguh nùs nhơm bơceh lơh, dong tơl nă cau lơh ngan is nàng tă pơgồp, pơgồp bơnah bơt bơtàu dà lơgar lơh ngan is, pơđơl pràn is tài ală jơnau kờñ kòn bơnus niam chài, dờng màng.
Viết bình luận