Dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi rê tàm drong bơh cau M’nông Gar dê geh prap gàr bơh git nđờ rài do mờ bơta rơcang lài bơh jơh gùt ƀòn dê tơnơ̆ 1 kàl toès. Tàm nhai 12 pah nam, làng bol tàm ƀòn rơ wah ngai mờ rơcang phan pơ dơng lơh yàng, hơ̆ sồng yal làng bol tàm ƀòn in mờ tam pà broă ai ală cau tàm hìu bơnhă in. Tŭ ală phan pơ dơng lơh yàng neh geh rơcang wil tơl den dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi rê tàm drong rơp sơn đờm. Cau tờm hìu rơp lam làng bol tus tàm mìr neh toès jơh mờ tus anih neh tồt tờm gơnơng tŭ lơh yàng ai tờm kòi in lik sơn yùr lài hơ̆. Cau tờm hìu ntàu tềng đap tờm gơbơng mờ uh kơmbuat bơh dùl nơm ding gle nàng lơh kah rơngac huềng kòi. 4 nă cau ùr ai sơn yùr kòi ơn tàm sơ̆ mờ cau tờm hìu kung ai dùl sơn yùr kòi mờ dùl nơm bơkàu tờm gơnơng ơn tàm sơ̆. Cau tờm hìu rơp lòt ndang mờ dŏ dang che ju mờ jơnau gơtha lam huềng kòi rê tàm drong. Jơh gùt gơl gùng do, ală cau chài ờ dròng cing mờ mìng uh kơmbuat rơlĕ rơlùn hòi huềng kòi rê tàm drong. Ồng Y Krang Tơr ơm tàm ƀòn Tlông, xã Dăk Phơi, kơnhoàl Lăk pà git: “Lài ngan là bol hi lơh yàng tồt tờm gơnơng mờ 1 nơm iar, drăp tơrnờm nàng lơh yàng duh khoai tờm kòi tàm mìr. Tơnơ̆ tŭ jơh toès kòi cèng rê tàm dong, bol hi pơn jat tai ai iar, tơrnờm nàng lơh yàng tàm drong kòi. Bal mờ hơ̆, bol hi ai piang mờ biap ƀang sràt ƀŏ mờ poac iar jà sa chờ hờp. Ngai lơh yàng do, bol hi geh dròng cing jañ mồng, uh kơmbuat nàng lơh gơs bơta chờ hờp tàm ngai lơh yàng”.

Cau M’nông Gar kơlôi sơnơng là, plai nhồng là anih ơm bơh yàng kòi dê, gam hòi là “cơldŭ bic bơh ùr gơn rơh kòi dê”. Den tàng tŭ sơn yùr kòi neh geh ală ùr ơruh àñ rê tus tàm drong, ală ùr ơruh rơp kac kòi tàm plai nhồng mờ cau bơ jơu ơn tềng mpồng anih prap kòi. Tơnơ̆ hơ̆ cau bơ jơu it tơrnờm tàm ngke rơpu, piang, pòr, mhàm iar ơm tàm mpồng anih prap kòi nàng jà huềng kòi mờ uh ding gle, rac yàng.

Ală jơnau rac yàng ai tơnggŏ bơta ki ngàm tơl gar kòi neh gơs gar, lik sơn yùr geh rò rê tàm drong kòi. Bal mờ hơ̆ là bơta kah ưn ngài mò pàng neh rồ ù, bơto wơl bơta chài sih tam, ki ngàm cồng nha lơh broă tơnơ̆ dùl kàl lơh sa. Ồng Y Krang Tơr pà git tai, dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi rê tàm drong kung geh bơnah lơh yàng ai ală phan ngui in bè sơ gàk, sơ̆ neh lòt bal tàm dùl kàl lơh sa pa do mờ hòi dan yàng kòi rơp ơm sùm mờ cau tờm hìu kung bè làng bol nàng sùm geh kàl lơh sa tơnhàu geh uă: “Geh kra ƀòn halà cau tờm hìu rơp lơh yàng ai kòi he dê in mờ jơnau rac yàngg bè do: Yàng kòi Anh, yàng kòi Trang… tàm pơrlòng lik sơn yùr. Jat mò pàng lik lòt lời wơl ù tiah, tŭ do bol hi lơh mìr. Tơnơ̆ do, lời gar sơntìl rơp geh tai kòi, drong kòi lời dồ êt geh tai kòi pa. Ai ală ơruh pơnu den dròng cing jañ mồng, uh kơmbuat gùt dar drong kòi mờ it tơrgùm tàm jà gơp ñô chờ hờp”.

Cau M’nông Gar geh ală bơta wèr bè kòi neh cèng rê bềng drong ờ hềt geh ai lik bơdìh tŭ ờ hềt lơh yàng. Tàm dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi ờ geh sa poac il, poac jùn tài khi kơlôi sơnơng là, huềng kòi rơp ntoat dô bè il, jùn. Kung geh ală cau wèr, ờ sa sŭ, sa jut, tàm.

Bơnah lồi dut bơh dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi cau M’nông dê, cau bơ jơu ai ƀòk phe bơrlŭ bal mờ mhàm iar, tơrnờm bong tềng drong kòi mờ jơh ală phan ngui hìu bơnhă dê nàng gàr huềng kòi ơm wơl mờ hòi dan ală phan ngui lơh broă suơn sre in kơ̆ rlau. Bal mờ hơ̆ kung bong tềng bìng liang mờ ngko cau tờm hìu dê nàng yàng kòi in đal cau tờm hìu. Pơn jat hơ̆, làng bol bal mờ gơp ñô tơrnờm mờ dùl phan sa ờ gơtùi ờ geh tàm dơ̆ lơh yàng do là sàu piang bal mờ biap iar gơm ƀang sràt.

Dơ̆ lơh yàng rò huềng kòi rê tàm drong bơh cau M’nông Gar dê ờ mìng ai tơnggŏ bơta kơp kờñ làng bol tàm ƀòn in hờm ram, wil tơl, gơboh gơbài mờ gam sơlơ tơnguh tai bơta tam klac bal ƀòn lơgar, bal mờ gơp bơt bơtàu ƀòn lơgar ngai sơlơ pas sơm, niam bơnĕ rlau. Do là dùl dơ̆ lơh yàng krơi is cèng bơta niam chài cau M’nông Gar dê pal geh sền gàr mờ mblàng wơl. Ồng Y Krang Tơr kơp kờñ: “Cau M’nông bol hi geh broă lơh yàng do bơh rài yô yau jat mò pàng dê lời wơl tus tŭ do, bol hi ờ gơtùi sang tĕ bơhiàn bơh yau he dê. Rài bol hi kung gam sền gàr, tus tŭ bol hi kra rơp pơn jat tai mblàng wơl mờ bơto tơngkah kòn sau tơnơ̆ do in nàng niam chài bơh yau cau M’nông dê sùm geh sền gàr mờ ngui niam sùm.”